Podgorica, (MINA) – Građani Herceg Novog ne znaju dovoljno o ratnom zločinu deportacije bosansko-hercegovačkih izbjeglica iz 1992. godine i sudskim presudama o tom slučaju, a imaju većinski neutralan stav o spomen obilježju žrtvama, pokazalo je istraživanje javnog mnjenja u tom gradu koje je sprovela nevladina organizacija (NVO) Akcija za ljudska prava (HRA).
Iz te NVO su kazali da je istraživanje pokazalo da građani koji su informisani, tu akciju ocjenjuju nehumanom, nepravednom i čak izdajničkom.
“Ohrabrujuće je što čak 77 odsto ispitanika prepoznaje značaj uključivanja lekcija o ratnim zločinima i drugim teškim kršenjima ljudskih prava u obrazovni sistem Crne Gore, dok se skoro polovina (47,8 odsto) slaže da je važno obilježiti mjesta svih ratnih zločina kako se oni u budućnosti ne bi ponavljali”, kazali su iz HRA.
Kako su dodali, stavovi oko podizanja spomenika žrtvama deportacije bosansko-hercegovačkih izbjeglica ispred Centra bezbjednosti u Herceg Novom su podijeljeni.
“Pa je tako nešto malo više onih (33,2 odsto) koji to podržavaju od protivnika takve inicijative (30 odsto), dok najveći broj ostaje neutralan (36.6 odsto) jer smatraju da nemaju dovoljno informacija”, kaže se u saopštenju HRA.
Iz te NVO su istakli da izostanak činjenica o tom ratnom zločinu u formalnom obrazovnom sistemu uz brojne dezinformacije, kao i talas negativnog istorijskog revizionizma u Crnoj Gori, za posljedicu ima i krajnje upozoravajući podatak da trećina ispitanika smatra da je deportacija bila sasvim ili djelimično opravdana.
“Pri čemu 29.4 odsto smatra da je bila sasvim opravdana, a 3.8 odsto djelimično”, kazali su iz HRA.
Kako su dodali, svega petina ispitanih građana (19.5 odsto) jasno izražava stav da deportacija nije bila opravdana, dok skoro polovina (47.3 odsto) cijeni da nemaju dovoljno informacija da bi se o tome odredili.
“Ovo potvrđuje i činjenica da najveći stepen informisanosti o ovom ratnom zločinu pokazuju stariji građani Herceg Novog, posebno oni iznad 65 godina (90.8 odsto)”, navodi se u saopštenju HRA.
Kako se dodaje, oni znaju da su deportovane izbjeglice bile civili (58.2 odsto), upoznali su lično neku žrtvu deportacije ili člana porodice deportovanih (17.7% odsto) i podržavaju podizanje spomenika ispred Centra bezbjednosti u Herceg Novom (47.1 odsto).
Kako su pojasnili iz HRA, istraživanje javnog mnjenja je od 11. do 18. maja sprovela agencija DAMAR, na reprezentativnom uzorku punoljetnih stanovnika Herceg Novog.
“Cilj istraživanja HRA je bio da utvrdi stavove i mišljenja građana Herceg Novog o ratnom zločinu deportacije izbjeglica i njihovoj spremnosti da podrže podizanje spomenika žrtvama ispred Centra bezbjednosti u Herceg Novom”, navodi se u saopštenju.
Iz HRA su podsjetili da je crnogorska policija u maju i junu 1992. godine, nezakonito uhapsila najmanje 66 Muslimana iz Bosne i Hercegovine (BiH), koji su u Crnu Goru izbjegli od rata, a zatim ih isporučila njima neprijateljskoj vojsci Srpske Republike na teritoriju BiH, koja je najveći broj njih likvidirala.
“Samo dvanaestoro je uspjelo da preživi izručenje u koncentracione logore”, naveli su iz HRA.
Oni su dodali da su, pored Muslimana iz BiH, na teritoriji Crne Gore istovremeno uhapšene i 33 izbjeglice iz BiH srpske nacionalnosti, a koji su vraćeni u Republiku Srpsku radi mobilizacije.
“Za razliku od izbjeglih Muslimana, deportovane izbjeglice srpske nacionalnosti nijesu tretirane kao taoci, niti je poznato da je neko od njih smrtno stradao od neposrednih posljedica deportacije”, navodi se u saopštenju HRA.
Iz te NVO su podsjetili da sa Centrom za građansko obrazovanje (CGO), Centrom za žensko i mirovno obrazovanje – ANIMA i aktivistom za ljudska prava Aleksandrom Sašom Zekovićem, od 2011. godine insistiraju na podizanju spomenika žrtvama deportacije.
“Želeći da tako ispune i želju porodica stradalih izbjeglica, od kojih neke još uvijek tragaju za posmrtnim ostacima svojih najmilijih”, naveli su iz HRA.
Kako su dodali, za podizanje spomen-obilježja je neophodno da lokalna samouprava usvoji predlog programa o podizanju spomen-obilježja i da ga uputi na odobrenje Ministarstvu kulture i medija.
Iz HRA su kazali da su i ove godine, zajedno Bošnjačkim vijećem, inicijativu za podizanje spomenika uputili predsjedniku opštine Herceg Novi Stevanu Katiću, kao i predsjedniku Skupštine Opštine Ivanu Otoviću, ali i svim odbornicima u lokalnom parlamentu.
Kako ističu, odgovor do danas nijesu dobili.
“I Savjet za građansku kontrolu rada policije je ponovo pozvao predsjednika Skupštine opštine Herceg Novi Ivana Otovića da se založi za podizanje spomenika žrtvama deportacije”, kazali su iz HRA.
Kako su naveli, Otović već dvije godine ne odgovara na pitanja Savjeta da li se Skupština Opštine Herceg Novi izjašnjavala o uvrštavanju ove inicijative u Program za podizanje spomen-obilježja i sa kakvim ishodom.
Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS
