Podgorica, (MINA) – Izborni dan protekao je u mirnoj atmosferi, karakter i obim nepravilnosti nijesu ugrozili regularnost ukupnog izbornog procesa, a svi akteri izbornog procesa su prihvatili izborne rezultate, saopšteno je iz Centra za monitoring i istraživanje (CeMI).
Iz te organizacije naveli su da to čini ove izbore jedinstvenim u crnogorskoj istorij.
CeMI je danas organizovao konferenciju za novinare na kojoj je predstavljen Izvještaj o preliminarnim zaključcima i nalazima „Građansko nadgledanje izbora Parlamentarni i lokalni izbori Crna Gora 2020“, prenosi PR Centar.
Predsjednik Upravnog odbora CeMI-ja, Zlatko Vujović, kazao je da je izborni proces obilježen nesnalaženjem Državne izborne komisije (DIK), brojnim nepravilnostima u radu biračkih odbora, te snažnom funkcionerskom kampanjom koja je učinila nevidljivom granicu između države i vladajućih partija.
„Obim i karakter nepravilnosti nijesu ugrozili regularnost ukupnog izbornog procesa, te izborni rezultat vjerno odražava iskazanu izbornu volju građana“, rekao je Vujović.
On je istakao da su period neposredno nakon održanih izbora, obilježili slučajevi nasilja nad pripadnicima nacionalnih manjina i neistomišljenika od podržavalaca nove vladajuće većine.
„Nekoliko objekata partija koalicije koja je izgubila većinu nakon održanih izbora je demolirano, kao i oštećeno vozilo javnog servisa Radio Televizije Crne Gore koje je izvještavalo sa skupa proslave partija koje su osvojile većinu“, kazao je Vujović.
On je osudio nasilje koje se dešavalo prethodnih dana, i kazao da je zabrinut, jer su, kako je naveo, predmet tog nasilja bili pripadnici nacionalnih manjina i politički neistomišljenici.
Vujović je kazao da poštuju i podržavaju reakcije dosadašnjih opozicionih, partija nove većine, koje su pozvale svoje pristalice da ne slave više javno.
“Podržavamo to što je reakcija Dritana Abazovića bila da posjeti Pljevlja i osudi taj napad, ali mislim da treba dodatna odgovornost lidera vladajuće većine i da argumentacija da su to sve provokacije druge političke partije, teško da drži vodu, posebno što su svi ti incidenti urađeni prilično javno“, istakao je Vujović.
On je kazao da reakcija državnih organa mora da bude žustrija.
Vujović je, govoreći o Izvještaju, kazao da su izbori održani u izmijenjenom zakonskom okviru, navodeći da, i pored izmjena, nijesu ispoštovane sve preporuke Venecijanske komisije, OSCE ODIHR misija i domaćih posmatračkih organizacija.
„Sveobuhvatna i inkluzivna izborna reforma je izostala zbog nepostojanja političke podrške koja bi bila potvrđena neophodnom dvotrećinskom većinom u parlamentu”, smatra Vujović.
Prema njegovim riječima, zakonski okvir sadrži nelogičnosti, nedosljednosti i kontradiktornosti usljed čestog amandmanskog djelovanja.
“Izborni sistem stavlja u neravnopravan položaj pripadnike Roma, koji nemaju ravnopravan status sa pripadnicima manjinske zajednice koja u sličnom procentu učestvuje u ukupnoj populaciji“, naveo je Vujović.
On je ukazao da sistem diferencijalnih zakonskih cenzusa, kojim se manjinama daje privilegovan položaj, sadrži nelogičnosti, koje mogu dovesti do efekta koji je u nesaglasju sa konceptom pozitivne diskriminacije manjinskih naroda.
Programski direktor CeMI-ja Ivan Vukčević, rekao je da su u radu DIK-a, u posljednjoj fazi izbornog procesa, učestvovali svi članovi stalnog sastava.
On je pojasnio da su i sve izborne liste imenovale opunomoćene predstavnike, što je, kako je naveo, osnažilo legitimet u donošenju odluka tog tijela.
„U posljednjoj fazi izbornog procesa, od 26. avgusta do dana izbora, DIK je donijela dva mišljenja u vezi sa sprovođenjem glasanja putem pisma”, naveo je Vukčević.
Na taj način su, kako je kazao, data detaljnije uputstva za glasanje putem pisma.
“Ali i dalje nije bilo jasno šta se dešava u slučaju da članovi biračkog odbora ne stignu da sprovedu glasanje za lica koja imaju prebivalište u određenoj opštini, ali se ne nalaze na njenoj teritoriji. Na ovaj rizik, CeMI je ukazao i svojim saopštenjem u toku izbornog dana“, kazao je Vukčević.
Posmatrači CeMI-ja su, kako je rekao, utvrdili da je obuka članova biračkih odbora bila neujednačena.
„Nijesu obezbijeđeni mehanizmi da se utvrdi da su svi članovi biračkih odbora prisustvovali online obukama preko televizije ili preuzeli video sadržaj sa sajta DIK”, naveo je Vukčević.
Prema njegovim riječima, mnogi članovi biračkog odbora su tražili da dobiju štampani materijal nakon obuke.
“A neki predsjednici opštinskih izbornih komisija su iskazali inicijativu i da sprovedu dodatni trening za članove biračkih odbora“, naveo je Vukčević.
DIK, kako je kazao, nije održavao sjednice na izborni dan, zato što u toku izbornog dana nijesu podnošeni prigovori protiv opštinskih izbornih komisija.
„DIK je utvrdila i objavila preliminarne rezultate izbora u skladu sa zakonskim rokom. Rezultati su utvrđeni bez glasanja članova Komisije, kao što je to bio slučaj i u prethodnom izbornim izbornim procesima“, naveo je Vukčević.
On je kazao da su izborni dan obilježile brojne nepravilnosti koje su se u sličnoj formi pojavljivale na relativno velikom broju biračkih mjesta.
Vukčević je naveo da su najčešće bile nepoštovanje obaveze skidanje maske pri identifikaciji, povreda tajnosti glasanja i nepoštovanje Tehničkih preporuka DIK i mjera Nacionalnog koordinacionog tijela.
„Nepravilnosti su u najvećem broju slučajeva bile rezultat neobučenosti biračkih odbora i nijesu uticale na regularnost izbora“, rekao je Vukčević.
Analitičarka medija u CeMI-ju, Milica Zrnović, kazala je da su se, u odnosu na tradicionalne, kao i online medije, poštovala pravila medijskog oglašavanja političkih partija tokom predizborne ćutnje, kao i da nije bilo političkih sadržaja u kojima su se isticali simboli i slogani političkih partija.
„Međutim, u odnosu na poštovanje istih pravila od političkih partija na društvenim mrežama, uočena je povećana aktivnosti političkih subjekata tokom subote”, rekla je Zrnović.
Ona je navela da su političke partije objavile ukupno 98 sadržaja.
“Od kojih se dominantno ističu opozicione partije i to DCG 25, Prava CG 12, DF deset, SDP 14, SNP i URA po sedam, BS pet, DNP i HRS po četiri, DEMOS tri, RP dva, i DPS, LP, PZP i Albanska Lista po jedan“, kazala je Zrnović.
U periodu predizborne ćutnje, kako je navela, političke partije su na Fejsbuku ostvarile ukupno 84 hiljade interakcija i 444 hiljade pregleda sadržaja.
„Bitno je naglasititi da su tri najaktivnije partije tog dana (DCG, Prava CG i DF) same ostvarile 71 hiljadu interakcija, odnosno 85 odsto od ukupnog broja interakcija“, navela je Zrnović.
Projekat „Građansko nadgledanje parlamentarnih i lokalnih izbora u Crnoj Gori 2020“ finansijski je podržan od Britanske ambasade, Ministarstva vanjskih poslova Holandije i Ambasade Norveške u Beogradu.
