Podgorica, (MINA) – Novi Centar izvrsnosti programa Žan Mone doprinijeće razvoju Crne Gore kao društva zasnovanog na znanju, uz podršku jednom od glavnih spoljnopolitičkih ciljeva države – punopravnom članstvu u Evropskoj uniji (EU).
To je poručeno na predstavljanju EU projekta „Žan Mone Centar izvrsnosti: Izazovi politike proširenja – evropska versus kineska diplomatija na Zapadnom Balkanu 2020-2023“, koje su organizovali Ekonomski fakultet u Podgorici i Delegacija EU u Crnoj Gori.
Nosilac projekta, koji će biti realizovan u naredne tri godine, je Ekonomski fakultet u Podgorici.
Šefica Delegacije EU u Crnoj Gori Oana Kristina Popa kazala je da je program Žan Mone dio programa Erasmus, koji promoviše učenje i istraživanje o EU, kao i bolje razumijevanje Evrope, njenih izazova i potencijala.
Ona je poručila da programi Žan Mone olakšavaju dijalog između akademske zajednice i kreatora politike na regionalnom, nacionalnom i evropskom nivou.
„Zato vas pozivam da, kroz projekat, kreatore politika uključite u konkretan dijalog“, navela je Popa.
Ona je rekla da je epidemija COVID-19 podsjetila koliko je sve usko povezano u globalizovanom svijetu današnjice.
Akademski sektor, kako je kazala Popa, ima vrlo važnu ulogu u povezivanju svijeta i on treba da objedini različite poglede na političke i ekonomske trendove kroz analizu sličnosti i razlika.
„Ovaj projekat i istaživanje biće veoma važno kako za evropske institucije, tako i crnogorske kreatore politika na različitim nivoima“, rekla je Popa.
Govoreći o nazivu projekta, ona je navela da se često govori da su EU i Kina suprotstavljene na Zapadnom Balkanu, kao dvije sile koje se bore za uticaj.
Popa smatra da je to viđenje suviše pojednostavljeno.
Ona je kazala da EU ne nudi samo ekonomsku korist, već i perspektivu članstva i solidarnost koja je prati.
„Tu solidarnost sa Crnom Gorom pokazujemo u kontinuitetu“, navela je Popa.
Ona je podsjetila da je tokom prošle godine, obilježene pandemijom COVID-a 19, EU donirala 53 miliona EUR vrijednu pomoć kako za neposredne potrebe, poput maski, respiratora i druge opreme, tako i za dugoročnija ulaganja, poput izgradnje bolnica, podršku privredi i nezaposlenima.
EU je, kako je kazala, takođe najveći donator i trgovinski partner broj jedan Crne Gore i cijelog regiona.
„Pored toga, u maju prošle godine pripremili smo jak Ekonomski i investicioni plan za region, koji predviđa devet milijardi EUR bespovratnih sredstava za velike infrastrukturne investicije“, podsjetila je Popa.
Ona je istakla da je činjenica da budućnost Crne Gore i cijelog Zapadnog Balkana leži u EU i da građani regiona snažno vjeruju u to.
Ona je poručila da Crna Gora bira EU, a da EU takođe bira Crnu Goru.
„Kako se Kina uklapa u ovu sliku? Kako je predsjednica Evropske komisije Von der Lajen izjavila u govoru o stanju Unije – Zapadni Balkan dio je Evrope, a ne samo usputna stanica na Putu svile“, navela je Popa.
Ona je poručila da to ne znači da Zapadni Balkan treba da odbije mogućnosti koje donosi kineska ekonomska aktivnost u regiji.
Kako je dodala, region ima značajne investicione potrebe.
„Ali investicioni projekti treba da budu u skladu sa namjerom regiona da se pridruži EU. Investicije treba da poštuju evropske politike i pravila u odnosu, na primjer, na javne nabavke, konkurenciju, životnu sredinu, energiju ili saobraćaj“, poručila je Popa.
Ona je kazala da EU ne želi i neće regulisati odnos Crne Gore sa Kinom.
Činjenica je, kako je dodala, da i sama EU ima snažne odnose sa Kinom.
„Taj odnos je istovremeno jedan od strateški najvažnijih i najizazovnijih koje imamo. Da bismo upravljali odnosom sa Kinom u godinama koje dolaze, moramo očuvati snažno jedinstvo između država članica EU i budućih država članica, kao što je Crna Gora, u odnosu na ova pitanja“, kazala je Popa.
Ona je dodala da titula Centra izvrsnosti programa Žan Mone predstavlja veliku čast za Ekonomski fakultet i Crnu Goru, jer je ovo prvi put da ju je Evropska komisija (EK) dodijelila jednoj crnogorskoj akademskoj instituciji.
„Ovo je jedan od 29 univerziteta na svijetu koji su titulu dobili 2019. godine, a jedini ste u regionu. Ovo je ogroman uspjeh“, istakla je Popa.
Dekan Ekonomskog fakulteta Nikola Milović kazao je da je kvalitetno visoko obrazovanje direktno povezano sa ekonomskim razvojem i društvenom kohezijom jedne države.
„Uvjeren sam da će još jedan Žan Mone projekat na Ekonomskom fakultetu, ali prvi Centar izvrsnosti doprinijeti prvenstveno kvalitetu nastavnog procesa, a zatim posljedično i razvoju Crne Gore kao društva zasnovanog na znanju, uz podršku jednom od glavnih spoljnopolitičkih ciljeva naše države, a to je punopravno članstvo u EU“, naveo je Milović.
On je rekao da posjetu Pope i njenu volju da održi
predavanje studentima Ekonomskog fakulteta vidi kao podršku razvoju visokog obrazovanja u Crnoj Gori, imajući u vidu da je upravo sistem visokog obrazovanja prepoznat u EU kao ključni partner pri realizaciji strategije za napredak i održiv razvoj.
„Imajući u vidu da je evropska integracija sveobuhvatan reformski proces, uvjeren sam da na Ekonomskom fakultetu imamo resurse da doprinesemo tom procesu“, kazao je Milović.
On je dodao da ih njihovo višedecenijsko razvijanje i stečeno iskustvo čine respektabilnom institucijom koja uliva povjerenje domaćim i inostranim partnerima.
„Uključenost Ekonomskog fakulteta u evropske projekte, poput prestižnog projekta Žan Mone Centar izvrsnosti, značajno doprinosi vidljivosti na međunarodnoj akademskoj mapi“, rekao je Milović.
Profesorica i rukovoditeljka programa Danijela Jaćimović objasnila je da je Centar izvrsnosti projekat koji je odobren u okviru ERASMUS+ programa u julu, i da je Ekonomski fakultet nosilac projekta, koji će biti realizovan u naredne tri godine.
„Kroz realizaciju projekta u naredne tri godine, promovisaćemo izvođenje nastave na engleskom jeziku“, rekla je Jaćimović.
Ona je kazala da će ugostiti desetak profesora iz Kine i EU, koji će biti aktivno uključeni u proces izvođenja nastave, gdje će biti uključeni studenti svih nivoa, od osnovnih, magistarskih i doktorskih studija.
„U ovom izazovnom vremenu, projekat bi trebalo da obezbijedi ekspertizu za sve izazove koji su pred nama“, rekla je Jaćimović.
Žan Mone Centar izvrsnosti je prestižni program, koji finansira EK, a čiji je cilj promocija nastave i istraživanja o EU širom svijeta.
Cilj Centra izvrsnosti na Ekonomskom fakultetu je uspostavljanje ključnog mjesta za izuzetnost i kompetentnost znanja, u okviru nastave i istraživanja vezanog za evropske studije.
