Podgorica, (MINA) – Nevladine organizacije (NVO) iz Crne Gore, njih 76, zatražilo je od crnogorskih vlasti da proglase Dan sjećanja na genocid u Srebrenici i obezbijede njegovo redovno zvanično obilježavanje.
Iz tih NVO su, u saoštenju povodom 29 godina od genocida u Srebrenici, naveli da odaju počast žrtvama srebreničkog genocida i izražavaju solidarnost sa njihovim porodicama i preživjelima.
„Zahtijevamo od vlasti da proglase Dan sjećanja na genocid u Srebrenici i obezbijede njegovo redovno zvanično obilježavanje u skladu sa Rezolucijom Ujedinjenih nacija (UN), Rezolucijom Skupštine Crne Gore o genocidu u Srebrenici iz 2021. i Deklaracijom Skupštine o prihvatanju rezolucije Evropskog parlamenta (EP) o Srebrenici iz 2009“, rekli su iz NVO.
Iz 76 NVO su zatražili od crnogorskih vlasti da obezbijede dopunu udžbenika istorije za odgovarajuće uzraste objektivnim informacijama o tom zločinu i ulozi Crne Gore u ratovima na teritoriji bivše Jugoslavije devedesetih godina.
Oni su u saopštenju naveli da od vlasti Crne Gore zahtijevaju da pronađu i procesuiraju nekažnjene izvršioce i pomagače genocida u Srebrenici i drugih ratnih zločina.
„Zahtijevamo od vlasti Crne Gore da osude i suzbijaju negiranje genocida, slavljenje njegovih izvršilaca i svaki drugi govor mržnje koji predstavlja posljednju fazu genocida i uvertiru u nove sukobe i zločine“, kaže se u saopštenju.
NVO su zatražile od vlasti da podržavaju programe suočavanja sa prošlošću i promocije ljudskih prava, posebno zabrane diskriminacije i suzbijanje svakog oblika mržnje i netrpeljivosti u skladu sa Ustavom Crne Gore.
„Kao i da ulože veći napor u proces pomirenja u regionu na bazi suočavanja sa prošlošću i poštovanja prava žrtava genocida, zločina protiv čovječnosti i ratnih zločina“, rekli su iz 76 NVO.
Oni su podsjetili da je od 11. jula 1995. godine, u masovnim strijeljanjima u području Srebrenice, Vojska Republike Srpske pod vođstvom Ratka Mladića, ubila preko osam hiljada muškaraca i dječaka bošnjačke nacionalnosti.
To je, kako su naveli iz NVO, najmasovniji zločin izvršen na tlu Evrope poslije Drugog svjetskog rata.
Iz NVO su podsjetili da je taj zločin utvrđen presudama Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju (MKSJ) i presudom Međunarodnog suda pravde (MSP).
„Nacionalni sudovi Bosne i Hercegovine, Srbije, Hrvatske, Njemačke, Austrije, Švajcarske i Holandije, takođe su utvrdili da su u Srebrenici u julu 1995. godine pripadnici Vojske Republike Srpske, ali i specijalne jedinice Republike Srbije („Škorpioni“) izvršili genocid i druge ratne zločine“, kaže se u saopštenju.
Navodi se da su MKSJ i Međunarodni rezidualni mehanizam osudili 21 osobu za zločine u Srebrenici, od kojih sedam za zločin genocida na osnovu preko 1,5 hiljada svjedočenja i oko 28 hiljada dokaznih predmeta.
U BiH je, kako su kazali iz NVO, za ista djela pravosnažno osuđena 31 osoba, od čega 14 za genocid, u Srbiji njih pet, a u Hrvatskoj dvije.
Oni su naglasili da je pitanje je li genocid izvršen ili ne isključivo pravna, a ne politička kategorija.
„U utvrđivanju odgovornosti za izvršenje genocida u Srebrenici pred MKSJ je učestvovalo, u dvostepenim postupcima, ukupno 46 sudija iz 34 države. U donošenju presude MSP učestvovalo je 15 sudija iz različitih država“, navodi se u saopštenju.
Iz NVO su podsjetili da je Crna Gora do sada usvojila Deklaraciju o prihvatanju rezolucije EP o Srebrenici 2009. godine i Rezoluciju o genocidu u Srebrenici 2021., kojima je taj genocid najoštrije osudila.
Crna Gora je, kako su kazali, glasala i za rezoluciju UN-a o Međunarodnom danu sjećanja na genocid u Srebrenici i razriješila ministra pravde, ljudskih i manjinskih prava Vladimira Leposavića zbog relativizacije tog genocida.
Iz 76 NVO su rekli da sve to bili ispravni koraci ka sigurnijoj budućnosti Crne i regiona u Evropskoj uniji.
Oni su kazali da, s druge strane, u vlasti u Crnoj Gori učestvuju i pro-srpske nacionalističke partije koje, kako su rekli, nažalost negiraju taj genocid i koriste svaku priliku da ga neopravdano politizuju.
„Suprotstavljamo se politici „zločinom na zločin“, osuđujemo donošenje „kontra rezolucija“, ne želimo da nove generacije odrastaju zadojene mržnjom i osjećajem provincijalne inferiornosti koja se sukobljava sa svijetom počev od najbližih susjeda“, naveli su iz NVO.
Oni su poručili da svi moraju preuzeti odgovornost za oblikovanje budućnosti u kojoj će budući naraštaji biti pošteđeni novih stradanja.
„Žrtve zločina nas obavezuju da se zalažemo za pravdu, istinu i pomirenje, da aktivno stvaramo društvo koje poštuje svaku osobu, bez obzira na njenu nacionalnu, vjersku ili etničku pripadnost“, navodi se u saopštenju.
Iz 76 NVO su rekli da, iako će uvijek biti onih koji odbijaju da prihvate neprijatne činjenice, napredak svakog društva zahtijeva da se pogleda istini u oči i suoči sa prošlošću.
Oni su kazali da će se predstavnici njihovih organizacija pridružiti u četvrtak, u Spomen parku civilnim žrtvama na Pobrežju, u Podgorici, obilježavanju Dana sjećanja na Srebrenicu u organizaciji Bošnjačkog vijeća Crne Gore.
Saopštenje su, između ostalih, potpisale NVO Akcija za ljudska prava, Asocijacija Spektra, Bošnjački kulturni centar, Centar za žensko i mirovno obrazovanje ANIMA, Centar za građansko obrazovanje, Centar za demokratiju i ljudska prava
Centar za demokratsku tranziciju i Centar za ženska prava.
Potpisnice saopštenja su i Centar za monitoring i istraživanje, Centar za građanske slobode, Centar za razvoj nevladinih organizacija, Centar za romske inicijative, Centar za zaštitu i istraživanje ptica i Crnogorska LGBTIQ asocijacija Kvir Montenegro.
Saopštenje su potpisali i Crnogorski PEN centar, Crnogorski ženski lobi, Građanska inicijativa 21. maj, Građanska alijansa, Institut za medije, Juventas, Romska organizacija mladih “Koračajte sa nama – Phiren Amenca”.
Među potpisinicima su i NVO 35mm, Sigurna ženska kuća, Udruženje „Štrpci – Protiv zaborava“, Udruženje pravnika, Udruženje mladih sa hendikepom, Forum MNE, Forum Bošnjaka Crne Gore.
Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS
