fbpx
NaslovnicaMINA BusinessCrna Gora može napraviti sistem po uzoru na lidere u digitalnoj transformaciji

Crna Gora može napraviti sistem po uzoru na lidere u digitalnoj transformaciji

Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Crna Gora može napraviti sistem po uzoru na svjetske lidere i imati digitalizovane procese i servise koje će građani i privreda znati da koriste, poručila je ministarka javne uprave, digitalnog društva i medija, Tamara Srzentić.

Ona je u intervjuu agenciji Mina-business kazala da je Ministarstvo javne uprave kreiralo osnove procesa digitalizacije i da bi, ukoliko nastavi tim putem, Crna Gora mogla da napravi sistem po uzoru na svjestke lidere.

Srzentić je rekla da Crna Gora posljednjih godina nije ulagala u digitalizaciju, a kako je to sektor koji se jako brzo razvija, to je bio pristup koji se odrazio na zastarjelu infrastrukturu i zakonske osnove koje su limitirale razvoj.

“Svjesni da proces digitalizacije nema alternativu, počeli smo da kreiramo osnove procesa, tako što smo ih programirali na razvoj. Nakon godinu i po ulaganja znanja i najboljih iskustava možemo reći da će naša država, ukoliko nastavi tim putem, u narednom periodu napraviti sistem po uzoru na lidere u digitalnoj transformaciji poput Estonije, Slovenije i drugih zemalja”, saopštila je Srzentić.

To znači da se, kako je objasnila, moralo raditi na unapređenju i stvaranju stabilne i sigurne digitalne infrastrukture, a brojnim strateškim dokumentima osmišljen je i trasiran put da proces digitalizacije bude pažljivo sproveden, transparentan, uz poštovanje principa participativnosti i inkluzivnosti.

“Pripremili smo novi Zakon o elektronskom dokumentu, kreirali Strategiju digitalne transformacije i sajber bezbjednosti i time obezbjedili sve preduslove i inicijative potrebne za agilan i proaktivan razvoj digitalne Crne Gore”, kazala je Srzentić.

Ona je podsjetila da je usvojen Program digitalnih nomada, kao i da će njihov boravak u Crnoj Gori, pogotovo regulisanje njihovog statusa, doprinijeti misiji javne uprave da zemlju približi e-svijetu i da kao takva bude uticajnija u digitalnoj eri.

Srzentić je navela i da za Crnu Goru, kao turističku destinaciju, digitalni nomadi nose veliki promotivni potencijal i u velikoj mjeri utiču na cjelokupni međunarodni imidž države.

Ona je dodala da je znatno povećan stepen i nivo sajber bezbjednosti kroz brojne aktivnosti Savjeta za sajber bezbjednost, a osnaženi su i kapaciteti i formalizovano osnivanje Agencije za sajber bezbjednost. Digitalizovane su i određene usluge koje su naišle na veliko interesovanje građana, ali i privatnog sektora, poput eStudent servisa, covid platforme i digitalnog EU covid sertifikata, efaktura projekta, novog web portala Vlade, rađenog po potrebama građana sa visokim nivoom pristupačnosti.

“Nedavno smo u saradnji sa Ministarstvom unutrašnjih poslova realizovali kampanju za promociju elektronske lične karte, čijom upotrebom građani mogu koristiti određene usluge, među kojima i promjenu adrese prebivališta, podnošenja zahtjeva za izdavanje uvjerenja o državljanstvu i prebivalištu i izvoda iz registra rođenih”, objasnila je Srzentić.

Ona očekuje da će usvajanje novog zakona o elektronskom dokumentu u Skupštini dodatno unaprijediti normativni okvir i doprinijeti ubrzanju digitalne transformacije, afirmaciji korišćenja elektronskog dokumenta, digitalnog potpisa, elektronskog pečata u javnoj upravi i privredi, ali i donijeti uštede zbog smanjenja korišćenja papirnih dokumenata.

“Ostvarili smo izuzetnu saradnju sa biznis i ICT zajednicom i međunarodnim partnerima, što su takođe ključne komponente ispunjenja digitalnih ambicija, na putu unapređenja javnih usluga i korisničkog iskustva, osnaživanja digitalnih vještina cjelokupnog društva i smanjenja digitalnog jaza”, kazala je Srzentić.

Ona je navela da je na portalu e-uprave trenutno dostupno 55 elektronskih usluga namijenjenih građanima, a 34 privrednom sektoru.

“U prethodnom periodu građani su najviše koristili usluge zdravstvenog i obrazovnog sistema, kao i usluge za lične dokumente, dok na portalu e-uprave, pored već tradicionalnog Programa stručnog osposobljavanja i studentskih kredita, kao i usluge za podnošenje zahtjeva o polaganju stručnog ispita za rad u državnim organima, najviše koriste uslugu podnošenja zahtjeva za izvod iz kaznene evidencije”, saopštila je Srzentić.

Ministarstvo javne uprave je, prema njenim riječima, razvilo funkcionalnost online plaćanja administrativnih taksi i naknada, tako da će građani u narednim sedmicama imati mogućnost da online plate administrativnu taksu na portalu e-uprave za dvije usluge u nadležnosti Ministarstva pravde, ljudskih i manjinskih prava, odnosno zahtjeve za dostavljanje podataka iz kaznene evidencije i iz prekršajne evidencije za građane.

“Prilikom plaćanja administrativne takse elektronskim putem, provizija se isplaćuje iz budžeta Crne Gore. Nadamo se da ćemo ovu funkcionalnost proširiti i replicirati na ostale usluge, za šta vjerujemo da ćemo imati veliku podršku i drugih organa javne uprave, koji su vlasnici elektronskih usluga, a koje podrazumijevaju naplatu administrativnih taksi i naknada”, poručila je Srzentić.

Ona je navela da se trenutno aktivno radi na implementaciji određenih usluga u saradnji sa ministarstvima prosvjete, nauke, kulture i sporta, pravde, ljudskih i manjinskih prava, unutrašnjih poslova i zdravlja, Fondom za zdravstveno osiguranje, Kliničkim centrom i Glavnim gradom.

“Naime, u fazi implementacije je registracija rođenja i smrti, što će omogućiti Kliničkom centru da automatski vrši upis rođenih i umrlih prema Ministarstvu unutrašnjih poslova. Lokalne samouprave će moći da pristupe implementiranom sistemu i koriste taj servis kako bi i oni imali informaciju o prijavi rođenja, a sa krajnjim ciljem da roditelji ne donose potvrde fizički”, objasnila je Srzentić.

Ona je dodala da su elektronska prijava sklapanja braka i online plaćanje poreza na imovinu za Glavni grad elektronske usluge koje se očekuju u skorije vrijeme i koje će moći da se koriste sa novom elektronskom ličnom kartom. Aplikativno rješenje koje bude napravljeno za Glavni grad, u kasnijim fazama će se koristiti i za druge crnogorske opštine.

Srzentić je najavila da se u ovoj godini mogu očekivati e-usluge iz oblasti registracije NVO, zapošljavanja u javnoj administraciji, obrazovanja, ePoslovanja koje će unaprijediti proces javnih nabavki, kao i ličnih dokumenata.

Kada je riječ o digitalizaciji, ona je saopštila da je najveći izazov sa kojim su se suočili bila nedovoljno dobro razvijena infrastruktura, normativni okvir koji ne promoviše u potpunosti korišćenje digitalnog potpisa, elektronskog pečata i smanjenje korišćenja papira, ali i nepostojanje jedinstvenih digitalnih standarda na nivou Crne Gore za razvoj e-servisa.

“Uspješna digitalizacija javne uprave iziskuje stručne kadrovske kapacitete, korišćenje agilnih praksi, iterativnog pristupa razvoju politika i usluga na bazi potreba građana i privrede, potpunu elektronsku razmjenu podataka između državnih organa, ali i razvijene digitalne vještine cjelokupnog društva. Brojne analize, u saradnji sa crnogorskim i međunardonim ekspertima, pokazale su da imamo veliki nedostatak IT kadra i nedovoljno razvijene digitalne vještine građanki i građana“, kazala je Srzentić

Ona je dodala da se na rješavanju tog izazova mora paralelno, u kontinuitetu raditi kroz brojne programe saradnje sa akademskim i privatnim sektorom, Digitalnom akademijom, ali i u saradnji sa međunarodnim organizacijama u ovoj oblasti.

Srzentić je ocijenila da Crna Gora ne može biti konkuretna u 21. vijeku, ni na jednom nivou, ako ne bude imala digitalizovane procese i servise, i građane i privredu koji će znati da ih koriste.

“Kako bismo to postigli potrebna je bliska saradnja svih aktera u društvu, i javnog, privatnog, akademskog i civilnog sektora, rad na još većoj interoperabilnosti i uvezanosti državnih organa, smanjenje digitalnog jaza i jačanje digitalnih vještina cjelokupnog stanovništa i efikasno upravljanje digitalnom transformacijom u cijeloj zemlji”, rekla je Srzentić.

Ona smatra da treba koristiti prednost Crne Gore kao teritorijalno male države, što olakšava uvođenje najboljih agilnih i digitalnih praksi znatno brže. Crna Gora može na primjeru sličnih država uvidjeti kako je digitalizacija moguća i kako se u istoj može i relativno brzo ostvariti napredak, što znači uštedu vremena i novca za građane, otvoreniju i odgovorniju upravu, lakše kreiranje i sprovođenje inovacija.

“Naš cilj je da građanima i privredi pružimo digitalne usluge dostupne 24 sata, ali i osnažimo, edukujemo javne službenike i omogućimo im moderan način rada. Zato i u peridu pred nama moramo nastaviti ono što smo počeli i ulagati u proces digitalizacije, kako bismo opravdali podignuta očekivanja građana i građanki i kako bi im što više vladinih usluga bilo dostupno online”, zaključila je Srzentić.

Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS

Najčitanije