Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Najnoviji podaci o dolasku turista tokom ljetnje sezone, koji su iznad očekivanja, trebalo bi dodatno da ojačaju crnogorsku ekonomiju, ocijenio je prvi potpredsjednik Evropske banke za obnovu i razvoj (EBRD), Jurgen Rigterink i dodao da negativni rizici još postoje.
»Od naše prethodne prognoze u septembru prošle godine, došlo je do jednog važnog razvoja događaja: značajnog popuštanja crnogorske granične politike. Očekujemo da će ovo povećati broj dolazaka i time ojačati turistički sektor, ključan za crnogorsku ekonomiju”, rekao je Rigterink agenciji Mina-buiness.
On je kazao da su najnoviji podaci o dolasku turista tokom ljetnje sezone iznad očekivanja, što bi trebalo dodatno da ojača sektor i ukupnu ekonomiju.
“Štoviše, u međuvremenu smo saznali koliko se bruto domaći proizvod (BDP) oštro smanjio prošle godine. To znači da je prošlogodišnja osnova bila vrlo niska što omogućava veći od očekivanog skok ekonomskog rasta ove godine”, rekao je Rigterink.
Prema posljednjoj prognozi, EBRD predviđa rast crnogorske ekonomije od 8,5 odsto u ovoj godini.
Rigterink je, govoreći o negativnim rizicima po crnogorsku ekonomiju, najviše usljed značajnog uticaja pandemije koronavirusa na turistički sektor, kazao da su negativni rizici za prognozu dvostruki.
“Prvo, oporavak turističkog sektora može potrajati duže nego što se očekivalo zbog potencijalno produženog uticaja pandemije i činjenice da se povjerenje kod putnika vraća vrlo postepeno. Drugo, Vlada možda neće imati fiskalnog prostora za dalje suzbijanje uticaja pandemije u slučaju potrebe za daljom potrošnjom”, precizirao je Rigterink.
Javni dug dostigao je, kako je podsjetio, rekordno visok nivo, premašivši 100 odsto BDP-a na kraju prošle godine. Vlasti bi trebalo da nastave rad na jačanju fiskalne konsolidacije.
“Koronakriza je istakla potrebu da Crna Gora diverzifikuje svoju ekonomiju. S jedne strane, važan turistički sektor, koji čini skoro 25 odsto BDP-a, mora se diverzifikovati izvan sadašnjeg modela „sunce, pijesak i more“, koji privlači većinu turista u ljetnjim mjesecima”, naveo je Rigterink.
On je kazao da se vidi potencijal u razvoju alternativnih vrsta turizma u zemlji, poput seoskog u planinskim područjima na sjeveru, ili zdravstvenog i kongresnog. Takođe postoji potreba za diverzifikacijom, ne samo geografski, već i sektorski.
“Obnovljiva energija mi prva pada na pamet, s obzirom na obilno sunce i vjetar u određenim regionima i interesovanje stranih investitora”, dodao je Rigterink.
Prema njegovim riječima, informacione i komunikacione tehnologije su brzorastući sektori širom svijeta. Taj sektor bi takođe mogao otvoriti mogućnosti Crnoj Gori i učiniti zemlju konkurentnijom na međunarodnom planu, posebno ako se poslovno okruženje i kvalitet obrazovanja dodatno poboljšaju.
“Stvaranje privlačnog okruženja za „digitalne nomade“ takođe nudi potencijal”, smatra Rigterink.
On je, govoreći o uticaju EBRD investicija na ekonomiju, a posebno na evropske zemlje u razvoju, kazao da grade održiviju, otporniju, pravičniju i inkluzivniju globalnu ekonomiju ulaganjem u nekoliko ključnih prioriteta.
“Prvi je da se u našim regionima podrži prelazak na zelenu i otpornu ekonomiju, sa niskim emisijama ugljenika, koristeći pritom naše snažne rezultate u finansiranju zelenih investicija. Naše ambicije su jasne: do 2025. veći dio naših aktivnosti će biti zelene”, rekao je Rigterink.
On je podsjetio da su izgradili prvu vjetroelektranu u Crnoj Gori i prvi privatni projekat energije vjetra na Zapadnom Balkanu, vjetroelektranu Krnovo.
“U Turskoj, još jednoj evropskoj ekonomiji u razvoju, naša ulaganja u čistu energiju dovela su do smanjenja emisije ugljen-dioksida za oko 4,3 hiljade kt godišnje, što je ekvivalentno uklanjanju miliona automobila koji su u opticaju”, dodao je Rigterink.
Jačanje konkurentnosti i za investicije i za angažovanje na politikama, je, kako je naveo, drugi ključni prioritet. EBRD pomaže kompanijama da podignu poslovne standarde u skladu sa EU u smislu digitalizacije, ekoloških performansi i socijalne inkluzivnosti.
»To činimo kroz brojne programe za poboljšanje pristupa finansijama i vještinama za mala i srednja preduzeća. Na primjer, naš program Žene u biznisu na Zapadnom Balkanu obuhvatio je preko 5,2 hiljade preduzetnica i isplatio oko 45 miliona EUR kroz više od tri hiljade kredita, poboljšavajući ekonomske mogućnosti za žene u regionu«, precizirao je Rigterink.
Prema njegovim riječima, povezivanje i održiva infrastruktura ostaju još jedan ključni izazov i predstavljaju važan faktor rasta, koji donosi jasne koristi za ekonomije i građane.
»U Crnoj Gori, na primjer, podržavamo Elektroprivredu (EPCG), glavnog snabdjevača električnom energijom u zemlji, kako bismo osigurali stabilnost i otpornost snabdijevanja zemlje energijom, istovremeno štiteći postignuća crnogorskog energetskog sektora u svom ambicioznom planu čistog rasta i dekarbonizacije«, rekao je Rigterink.
On je, govoreći o glavnim problemima za ekonomiju u regionu EBRD-a, posebno Zapadnog Balkana, imajući u vidu negativne posjedice pandemije koronavirusa, kazao da kao što je to slučaj i sa drugim regionima u kojima EBRD radi, tako je i sa ekonomijama zemalja Zapadnog Balkana, koje su oslabile tokom prošle godine.
“Iako je to slabljenje u prosjeku bilo manje od očekivanog, postojale su značajne razlike među zemljama, zbog razlika u njihovim ekonomskim strukturama ili veličini i prirodi odgovora njihovih vlada”, naveo je Rigterink.
Region se, kako je ocijenio, počeo oporavljati tokom ove godine, ali rizici i izazovi ostaju, posebno za sektor usluga i za mala i srednja preduzeća.
“Bankarski sektor je ostao likvidan i otporan, ali mi ćemo pažljivo pratiti kakav će uticaj prestanak mjera podrške imati na finansijske institucije”, rekao je Rigterink.
Da bi, kako je kazao, privukli investicije i od domaćih i od stranih investitora, moraju ojačati poslovno okruženje, vladavinu prava i institucionalne kapacitete.
“Manje obrazovani radnici, žene, omladina i oni koji su neformalno zaposleni bili su nesrazmjerno pogođeni i možda će im u budućnosti biti potrebna veća podrška”, zaključio je Rigterink.
Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS
