Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Rast oba indeksa i prometa obilježili su na Montenegroberzi sedmicu u kojoj je Vlada utvrdila Predlog izmjena i dopuna zakona o penzijsko invalidskom osiguranju (PIO) i predložila da se on donese po skraćenom postupku.
Pokazatelj vrijednosti deset najboljih kompanija MNSE10 ojačao je 0,76 odsto na 721,97 poena, a MONEX 0,5 odsto na 10.452,64 boda.
Promet je, u sedmici koja je zbog obilježavanja Dana državnosti imala svega tri radna dana, iznosio 193,39 hiljada EUR i bio je šest puta veći od prošlosedmičnog. Najveći udio u prometu, realizovanom kroz 23 transakcije, imale su korporativne obveznice Hipotekarne banke, 51,76 odsto.
Rasle su jedino akcije Jugopetrola 3,2 odsto na 9,49 EUR, a trgovalo se i dionicama Centra za odmor, rekreaciju i liječenje Igalo i Zetatransa, koje su ostale ne prošlosedmičnom nivou od tri EUR, odnosno 84,2 centa.
Trgovalo se i akcijama Hotelske grupe Budvanska rivijera i Sveti Stefan hotela, koje su u petak koštale 5,2 EUR, odnosno 2,3 EUR. Dionice Citadel grupe su sedmicu završile na 77,4 centa, a Luke Bar na 27 centi.
Kada su u pitanju ekonomski događaji, ovu sedmicu je obilježila odluka Vlade da utvrdi i u skupštinsku proceduru dostavi Predlog izmjena i dopuna zakona o PIO, kao i da predloži parlamentu njegovo usvajanje po skraćenom postupku.
“Vlada predlaže Skupštini da zakon donese po skraćenom postupku kako bi se obezbijedilo ostvarivanje prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja u skladu sa predloženim rješenjima i u cilju zaštite korisnika penzija”, navodi se u obrazloženju predloženog dokumenta.
Predloženim izmjenama i dopunama značajno se unapređuju uslovi penzionisanja i povećava minimalna penzija. Uslovi penzionisanja se unapređuju jer se iz obračunskog perioda isključuje četvrtina perioda staža koja je budućim penzionerima najnepovoljnija.
Na te pogodnosti će imati pravo svi osiguranici koji su pravo na penziju prvi put ostvarili od 1. januara ove godine.
Predloženim izmjenama utvrđen je i novi način budućeg usklađivanja penzija, koji je za penzionere značajno povoljniji od postojećeg. Umjesto dosadašnjeg usklađivanja sa 75 odsto kretanja potrošačkih cijena i 25 odsto kretanja zarada uvodi se usklađivanje po „rotirajućoj formuli“ sa 75 odsto parametra koji je veći i 25 odsto parametra koji je manji.
Zakon je usaglašen krajem 2018. godine, a Socijalni savjet ga je usvojio prije više od godinu.
Ove sedmice su objavljeni i podaci da je prihod državnog budžeta za pet mjeseci bio manji 103,3 miliona EUR od planiranog i iznosio je 615,6 miliona EUR. Izdaci su, kako je saopšteno iz Ministarstva finansija, smanjeni 15,4 odsto na 782,3 miliona EUR.
Prihodi su iznosili 615,6 miliona EUR ili 12,2 odsto procijenjenog bruto domaćeg proizvoda (BDP), što je 103,3 miliona EUR ili 14,4 odsto manje u odnosu na planirane, odnosno 65 miliona EUR ili 9,5 odsto manje nego u istom periodu prethodne godine.
Skoro sve kategorije poreskih prihoda zabilježile su pad u odnosu na planirane. Najveći pad bilježi porez na dodatu vrijednost (PDV) od 38,9 miliona EUR, odnosno 15,2 odsto i to usljed pada prometa uzrokovanog mjerama Vlade kojima je bio ograničen ili potpuno obustavljen rad najvećeg broja preduzeća u aprilu, ali i značajnog iznosa povraćaja shodno ekonomskim mjerama Vlade za podršku privredi.
Evropska komisija je ove sedmice procijenila da je crnogorska ekonomija u prvom kvartalu ove godine porasla 2,7 odsto. Prema novom izvještaju EK, koji se odnosi samo za zemlje kandidate i potencijalne kandidate, Srbija je u prvom kvartalu ostvarila rast BDP-a od pet odsto, Turska 4,5 odsto, Bosna i Hercegovina dva odsto, Kosovo 1,3 odsto, Sjeverna Makedonija 0,2 odsto, dok je privreda Albanije oslabila 2,5 odsto.
U dijelu izvještaja koji se odnosi na Crnu Goru, navodi se da je rast u prvom kvartalu blago usporio na 2,7 odsto sa 3,1 odsto, koliko je iznosio u prethodnom tromjesečnom periodu.
“Ekonomski rast uglavnom je podržan potrošnjom domaćinstava u kombinaciji s oporavkom investicija”, navodi se u izvještaju.
