Podgorica, (MINA) – Dalja klerikalizacija crnogorskog društva može doprinijeti stvaranju atmosfere koja pogoduje jačanju desnog ekstremizma, ocijenili su iz Digitalnog forenzičkog centra (DFC) Atlantskog saveza (ASCG) i poručili da je potrebno osigurati sekularnost države.
U preporukama analize DFC-a, koja tretira prisustvo ekstremne desnice u Crnoj Gori, navodi se da je potrebno spriječiti miješanje crkve u političko odlučivanje.
Iz DFC-a su ocijenili da je to posebno važno ako se ima u vidu činjenica da se pojedine vjerske organizacije, u prvom redu Srpska pravoslavna crkva (SPC), učestalo miješaju u donošenje političkih odluka u Crnoj Gori.
„S obzirom na to da ekstremno desničarske grupe dijele stavove SPC o mnogim pitanjima, dalja klerikalizacija društva može doprinositi stvaranju atmosfere koja pogoduje jačanju desnog ekstremizma, posebno ako se ima u vidu da pojedini djelovi SPC podržavaju ultradesničarske organizacije, od kojih su neke i formirane pod okriljem crkvenih krugova u Crnoj Gori“, piše u analizi.
Iz DFC-a su poručili da je potrebno preventivno djelovati na planu suprotstavljanja širenju desnih ekstremističkih ideja, uz preduzimanje određenih konkretnih mjera države kroz bolju primjenu i unapeđivanje strategija i zakonodavnog okvira.
Oni su kazali da je potrebno spriječiti istorijski revizionizam i promovisati antifašizam kao temeljnu vrijednost modernog društva, u školskim udžbenicima, medijima i javnom diskursu.
U analizi DFC-a navodi se da treba podržati organizacije civilnog društva koje promovišu demokratske vrijednosti, ljudska i manjinska prava i društveni pluralizam.
Potrebna je, kako su poručili iz DFC-a, saradnja državnih institucija sa tim organizacijama.
Oni su rekli da akcenat treba staviti na ljudska prava u sistemu formalnog i neformalnog obrazovanja i sistematično promovisati društveni pluralizam i jednakost svih društvenih grupa.
U analizi DFC-a poručuje se da nenasilne aktivnosti ekstremnih desničara moraju biti predmet stalnog praćenja nadležnih državnih institucija i organa.
Ističe se da obavještajno-bezbjednosne službe moraju prepoznati međunarodno umrežavanje i aktivnosti ekstremnih desničarskih organizacija i pojedinaca koji su skloni nasilju, kroz razmjenu informacija i preventivni rad i adekvatnu obuku kadrova.
S tim u vezi, kako su kazali iz DFC-a, posebno je važno stalno ukazivanje na onlajn rizike djelovanja ekstremnih desničara.
Iz DFC-a su rekli da je posebno važno i razvijanje onlajn-preventivnih mjera za suzbijanje toksičnih, ali i graničnih desnih ekstremističkih nastupa.
„Kao i efikasnije suzbijanje lažnih vijesti i teorija zavjere sa direktnim porukama i odgovorima prilagođenim pripadnicima mlađe i starije populacije u Crnoj Gori, uz unapeđivanje nezavisnog istraživačkog novinarstva, kroz obuku novinara o djelovanju radikalnih ekstremnih desničara“, navodi se u analizi.
Iz DFC-a su kazali da su dileme o djelovanju ekstremne desnice u Crnoj Gori aktuelizovane u posljednje vrijeme, paralelno sa dubokom političkom, društvenom, socijalnom, identitetskom i kulturološkom krizom, koja je obilježila posljednje dvije godine nakon parlamentarnih izbora 2020.
U analizi se navodi da je pojava ekstremne desnice i desničarske ideologije u Crnoj Gori direktna refleksija raspada Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije i promjena koje su pratile razgradnju zajedničke socijalističke države, i od početka je povezana sa procesom radikalizacije ambijenta u Srbiji.
„Ideja o stvaranju „velike Srbije“ i ratovi koji su u to ime vođeni devedesetih, u međuvremenu je modifikovana od rehabilitovanih, sada vladajućih srpskih partija, koje su bili nosioci ratne politike i ideološki iskaz ima kroz zalaganje za stvaranje srpskog sveta“, piše u analizi.
Iz DFC-a su naveli da u osnovi ideologija desnice podrazumijeva etničku homogenizaciju srpskog naroda u Srbiji, Republici Srpskoj, na Kosovu i u Crnoj Gori – kroz koncept zaštite interesa Srba u rasejanju, odnosno relativizaciju državnih i etničkih granica, antikomunizam i negiranje antifašizma, promovisanje tradicionalnih, u suštini autoritarnih vrijednosti.
„Kao i kroz nekritičko veličanje pravoslavlja u interpretaciji Srpske i Ruske pravoslavne crkve, suprotstavljanje konceptu liberalne demokratije i multikulturalizma kojeg zastupa dekadentni Zapad, kao i netrpeljivost prema manjinskim društvenim (LGBT) i etničkim grupama“, dodaje se u analizi.
U analizi DFC-a se navodi da ideološki i vrjednosni okvir za sve prosrpske političke subjekte, organizacije i udruženja pruža SPC sa sjedištem u Beogradu.
SPC, kako su rekli iz DFC-a, u ovom trenutku predstavlja jedini spoljnopolitički instrument Srbije, s obzirom na činjenicu da se njena vjerska jurisdikcija proteže izvan srpskih državnih granica i „pokriva teritoriju sa aspekta realizacije projekta srpski svet, posebno interesantnih područja u Crnoj Gori, Bosni i Hercegovini i Kosovu“.
„SPC je postala ključni faktor koji u značajnoj mjeri opredjeljuje djelovanje prosrpskih političkih partija, organizacija i udruženja u Crnoj Gori, utičući na promjenu karaktera društva iz građanskog u teokratsko, uz razaranje društvenog sistema i rehabilitaciju patrijarhalne, provincijalne kulture“, naveli su iz DFC-a.
Oni su kazali da je pojačani intenzitet ruske meke moći u Crnoj Gori posebno došao do izražaja nakon poziva za članstvo u NATO 2015. godine.
„Bio je uočljiv kroz djelovanje pojedinih političkih subjekata, nevladinih organizacija, medija, građanskih aktivista i pojedinaca, čiji se politički i ideološki koncept zasniva na zalaganju za promjenu strateškog kursa zemlje i njeno izmještanje sa zapadnog na istočni kolosijek“, piše u analizi.
Kako su kazali iz DFC-a, već tada, kao ključni proksi ruskog djelovanja se afirmiše SPC.
„To je, uz pojavljivanje grassroot konzervativnih grupa, otvorilo vrata zloupotrebi religije i formiranju, pod okriljem SPC i uz aktivno učešće pojedinih sveštenika te vjerske organizacije, novih patriotskih i humanitarnih organizacija i udruženja sa snažnim nacionalnim-srpskim i vjerskim identitetom“, rekli su iz DFC-a.
Prema njihovim riječima, pripadnici tih udruženja nastupaju sa sličnim narativom, slave ratne zločince i zalažu se za reviziju istorije koja se u njihovoj interpretaciji bazira na konfabulacijama, odnosno istorijskim falsifikatima.
Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS
