Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Deficit budžeta je u prošloj godini iznosio 419,5 miliona EUR ili 9,8 odsto bruto domaćeg proizvoda (BDP), i bio je 83,6 miliona veći u odnosu na planirani, pokazuju podaci Ministarstva finansija i socijalnog staranja.
Iz tog Vladinog resora su kazali da su pandemija koronavirusa i mjere usmjerene na sprječavanje njegovog širenja imale direktan uticaj na ekonomske tokove u zemlji i izazvale negativne posljedice na cjelokupnu ekonomiju.
„Ugrožena likvidnost privrede kao rezultat ograničene ekonomske aktivnosti u uslovima pandemije, kao i potreba dodatnog finansiranja usljed sprovođenja paketa mjera podrške privredi i građanima, doveli su do najvećeg budžetskog deficita od sticanja nezavisnosti“, navodi se u izvještaju Ministarstva o izvršenju budžeta za prošlu godinu.
Iz Ministarstva su saopštili da je, i u uslovima kada je nepovoljna epidemiloška situacija ograničila ekonomsku aktivnost i dovela do negativnog kretanja fiskalnih parametara, likvidnost budžeta uspješno očuvana i sve planirane budžetske obaveze su izmirivane pravovremeno.
Prema podacima iz izvještaja, prihodi budžeta su u prošloj godini iznosili 1,64 milijarde EUR ili 38,3 odsto procijenjenog BDP-a, što je 65,9 miliona manje u odnosu na planirane rebalansom.
„Pad u naplati prihoda prvenstveno je rezultat značajnog pada u ostvarenom turističkom prometu, pa je u odnosu na plan po rebalansu najveće negativno odstupanje zabilježeno kod kategorija koje zavise od ostvarenog prometa i to poreza na dodatu vrijednost (PDV) u iznosu od 86 miliona i akciza u iznosu od 16 miliona“, precizira se u dokumentu.
Ostali prihodi bilježe negativno odstupanje u iznosu od 16,3 miliona EUR, usljed činjenice da planirana uplata po osnovu dividende energetskih kompanija u većinskom vlasništvu države nije obavljena.
„Takođe, evidentirano je odstupanje i kod kategorije primici od otplate kredita kao rezultat toga što je planom naplate prihoda u oktobru bila planirana i uplata duga od Montenegro Airlinesa (MA) u iznosu od devet miliona“, navodi se u dokumentu.
Iz Ministarstva su naveli da su prihodi po osnovu poreza i doprinosa na zarade zabilježili kumulativni rast od 44,2 miliona EUR u odnosu na planirane rebalansom i pored projektovanog pada zaposlenosti od 5,5 odsto.
„Veća naplata u odnosu na planiranu rezultat je subvencionisanja zarada za zaposlene u privrednim granama, posebno pogođenim mjerama za ograničavanje obavljanja djelatnosti u okviru drugog i trećeg paketa ekonomskih mjera, pri čemu je uslov za sticanje subvencija bio da su obaveze po ovom osnovu redovno izmirivane, odnosno da su poslodavci zadržali broj zaposlenih prije pandemije“, objasnili su iz Ministarstva.
Prihodi po osnovu poreza na dobit bili su veći u odnosu na planirane 10,8 miliona EUR.
„U poređenju sa 2019. godinom, prihodi budžeta su manji 246,1 milion EUR usljed pada ekonomske aktivnosti uzrokovane pandemijom koronavirusa i sprovođenja mjera za suzbijanje negativnih efekata na privredu i građane“, kazali su iz Ministarstva.
Izdaci budžeta su u prošloj godini iznosili 2,06 milijardi EUR ili 48,1 odsto BDP-a, i veći su u odnosu na planirane 17,7 miliona.
„Najznačajnije odstupanje u odnosu na plan zabilježeno je kod kategorije transferi za socijalnu zaštitu, u iznosu od 19 miliona EUR, usljed nižeg ostvarenja u kategoriji prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja od 14,1 milion, kao i prava iz oblasti socijalne zaštite od 4,1 milion“, precizirali su iz Ministarstva.
U poređenju sa 2019. godinom, ta kategorija izdataka bilježi rast u iznosu od 7,2 miliona, prevashodno kao rezultat implementacije novog Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju.
„Kod kategorije rezerve takođe je zabilježeno značajno odstupanje u odnosu na plan, u iznosu od 17,2 miliona EUR, kao rezultat toga što prethodno planirana sredstva po osnovu zakonskog rješenja za finansijsku sanaciju MA nijesu realizovana u planiranom iznosu“, kazali su iz Ministarstva.
U strukturi ukupne budžetske potrošnje, tekući izdaci ostvareni su na nivou od 857,9 miliona EUR i veći su 17,8 miliona od planiranih, prvenstveno usljed veće realizacije kod kategorije rashodi za usluge u iznosu od 12,3 miliona.
Kapitalni izdaci realizovani su u iznosu od 223,9 milion EUR, što je 29,1 milion više od planiranih, kao rezultat nastavka izvođenja radova na započetim kapitalnim projektima, ali i realizacije kreditnih sredstava po tom osnovu planiranih u okviru tekućeg budžeta.
„U odnosu na 2019. godinu, ova kategorija izdataka manje je izvršena u iznosu od 121 milion, kao posljedica smanjenog intenziteta izvođenja radova na izgradnji prioritetne dionice auto-puta“, dodaje se u dokumentu.
Kapitalni budžet je realizovan u ukupnom iznosu od 175,3 miliona EUR, što je 9,6 miliona više od plana, dok je u odnosu na 2019. godinu manje za 97,1 milion, prvenstveno kao rezultat smanjenog intenziteta izvođenja radova na dionici auto-puta usljed pandemije.
„U odnosu na 2019. godinu, ukupni izdaci budžeta veći su 30,1 milion EUR usljed potrebe za dodatnim finansiranjem zdravstvenog sistema u periodu pandemije, kao i finansiranja tri paketa socio-ekonomskih mjera usmjerenih na suzbijanje negativnih efekata pandemije i pomoć građanima i privredi“, zaključuje se u dokumentu.
