Podgorica, (MINA) – Rak grlića materice je visoko preventabilna bolest i značajno smanjenje obolijevanja i umiranja od tog oboljenja postiže se masovnim korišćenjem dostupnih preventivnih mjera, među kojima je HPV vakcinacija, saopšteno je iz Instituta za javno zdravlje (IJZ).
Iz IJZ-a su to naveli u saopštenju povodom Evropske nedjelje prevencije raka grlića materice, koja se obilježava od 20. do 26. januara.
Oni su kazali da je cilj obilježavanja podizanje svijesti o rasprostranjenosti tog oboljenja, faktorima rizika i značaju preventivnih programa u okviru zdravstvenog sistema Crne Gore – Nacionalnog programa za rano otkrivanje raka grlića materice i HPV programa vakcinacije.
“Rak grlića materice je jedan od vodećih uzroka obolijevanja i umiranja od malignih bolesti u ženskoj populaciji Crne Gore. Ova činjenica izaziva ozbiljnu zabrinutost, imajući u vidu da je rak grlića materice visoko preventabilna bolest”, rekli su iz Instituta.
Kako su naveli, prema podacima Kliničkog centra Crne Gore, tokom 2023. godine Onkološkom konzilijumu su prikazane 93 novooboljele žene.
Iz IJZ-a su kazali da je kod 57 žena (61 odsto) rak grlića materice otkriven u inoperabilnom stadijumu bolesti.
To, kako su dodali, ukazuje da se u najvećem broju slučajeva bolest dijagnostikuje kada je uznapredovala, kada liječenje postaje otežano i neizvjesno, što smanjuje šanse za izlječenje.
“Značajno smanjenje obolijevanja i umiranja se postiže masovnim korišćenjem dostupnih preventivnih mjera – Nacionalnog programa za rano otkrivanje raka grlića materice i HPV programa vakcinacije”, ističe se u saopštenju.
Navodi se da je skrining raka grlića materice preventivni pregled koji omogućava otkrivanje promjena na grliću materice, koje mogu dovesti do raka.
Iz IJZ-a su rekli da je, ukoliko se skrining pregledom otkrije maligna bolest, velika vjerovatnoća da je u ranoj fazi, jer još nijesu prisutni simptomi i znaci raka.
Oni su naglasili da se rak grlića materice može potpuno izliječiti ukoliko se otkrije u ranoj fazi.
„Ciljnu grupu čine žene bez simptoma ove bolesti, koje imaju između 30 i 50 godina“, kaže se u saopštenju.
Iz IJZ-a su rekli da je primarni skrining test HPV test i da je uzimanje brisa grlića materice za HPV jednostavna, brza i bezbolna metoda.
“Ako je rezultat HPV testa pozitivan, iz istog uzorka se odmah radi i LBC analiza (citologija na tečnoj podlozi). To znači da se dvije analize obavljaju u jednom koraku, čime se eliminiše potreba za ponovnim dolaskom kod ginekologa”, kaže se u saopštenju.
Kako se navodi, na osnovu rezultata testova u skriningu, za svaku ženu će se posebno procijeniti rizik za nastanak raka grlića materice.
„Žene kod kojih je test pozitivan upućuju se na dodatnu dijagnostiku, jer se smatra da su u povećanom riziku od razvoja raka grlića materice, ali to ne znači da je žena sigurno oboljela, ili da će sigurno oboljeliti od te bolesti“, rekli su iz Instituta.
Kako su naveli, žene kod kojih je HPV test negativan, biće pozvane za pet godina na ponovno testiranje.
Iz IJZ-a su kazali da HPV vakcinacija predstavlja specifičnu mjeru primarne prevencije koja značajno smanjuje rizik od razvoja prekanceroznih promjena i raka grlića materice.
Oni su podsjetili da je HPV vakcinacija za djevojčice započela u Crnoj Gori u septembru 2022, dok je od februara prošle godine dostupna i dječacima.
“Primarna ciljna grupa za vakcinaciju su djevojčice i dječaci uzrasta od devet do 14 godina, kada je primjena vakcine najdjelotvornija. Vakcinacija je dostupna i za uzrasne grupe od 15 do 18 godina, kao i od 19 do 26 godina”, kaže se u saopštenju.
Iz Instituta su podsjetili da je, od početka vakcinacije, u Crnoj Gori vakcinisano 9,5 hiljada djevojčica i djevojaka i dvije hiljade dječaka i mladića.
Oni su naveli da se u Crnoj Gori primjenjuje deveto-valentna vakcina, sa najširim opsegom zaštite od dostupnih HPV vakcina.
“Troškove vakcinacije za uzrasne grupe kojima se vakcinacija preporučuje u potpunosti pokriva državni zdravstveni sistem”, dodaje se u saopštenju.
Iz IJZ-a su naveli da se rak grlića materice može spriječiti izbjegavanjem stupanja u seksualne odnose u ranoj životnoj dobi, upotrebom kondoma, naročito kada je u pitanju novi ili nepoznati partner/ka, HPV vakcinacijom.
Rak grlića materice se, kako su kazali, može spriječiti i odlaskom na redovne ginekološke preglede, kao i aktivnim učešćem u organizovanom skrining programu raka grlića materice.
Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS
