Podgorica, (MINA) – Grupa od 68 nevladinih organizacija (NVO) pozvala je institucije Evropske unije (EU) da se u novom budžetu, u periodu nakon 2027. godine, osiguraju namjenski fondovi za zaštitu životnu sredine i pravednu tranziciju regiona koji zavise od rudarenja uglja na Zapadnom Balkanu.
Iz NVO su u zajedničkom saopštenju naveli da trenutno ne postoje posebna EU sredstva za regione koje zavise od rudarenja uglja na Zapadnom Balkanu i da se podrška za zaštitu životne sredine i organizacije civilnog društva pruža preko Instrumenta za pretpristupnu pomoć (IPA).
“Međutim, prema informacijama iz Brisela, čini se da podrška EU za Zapadni Balkan u budžetu za 2028. do 2034. neće više uključivati IPA”, kaže se u saopštenju.
Kako su saopštili iz CEE Bankwatch Network, iz NVO su rekli da bi se, umjesto toga, sredstva EU u regionu dijelila preko instrumenta koji zavisi od ispunjavanja različitih reformskih mjera i drugih uslova, slično kao današnji Instrument za reforme i rast Zapadnog Balkana i mehanizam za oporavak i otpornost (RRF) u EU.
“Fondovi takođe uključuju komponentu gdje vlade predlažu specifične infrastrukturne projekte za finansiranje kroz Zapadnobalkanski investicioni okvir (WBIF)”, dodaje se u saopštenju.
Davor Pehčevski iz mreže CEE Bankwatch kazao je da je pozitivno što EU istražuje nove načine za unapređenje vladavine prava i zaštite životne sredine na Zapadnom Balkanu, ali je, kako je naveo, prerano da znaju funkcioniše li pristup reformi i rasta ovdje.
Prema njegovim riječima, dosadašnji dokazi nijesu ohrabrujući, jer Reformske agende zemalja uključuju vrlo malo ekoloških mjera.
“Razumno je nastaviti testiranje ovog pristupa, ali ne i da on obuhvata gotovo sve fondove EU”, kazao je Pehčevski.
Mirjana Jovanović iz Beogradske otvorene škole rekla je da je usklađivanje sa zakonodavstvom EU o zaštiti životne sredine najizazovniji dio pristupanja i da pravedna tranzicija regiona s ugljem već kasni.
“Zato EU treba podržati te regione, zajedno s civilnim društvom, bez obzira na to koliko dobro vlade zapadnog Balkana uopšteno rade”, kazala je Jovanović.
Prema njenim riječima, finansiranje mora biti dosljedno, predvidljivo i vezano uz određene projekte.
Ono, kako je dodala Jovanović, ne može čekati vladine reforme koje se možda nikada neće ostvariti.
U saopštenju se navodi da grupe organizacija civilnog društva takođe naglašavaju potrebu za značajnijim poboljšanjem procesa za reformu i rast.
“Uključujući stvarne, blagovremene i efektivne javne konsultacije o planiranim reformama i ulaganjima, uključivanje dodatnih reformi vezanih za zaštitu životne sredine, na primjer odvraćajuće kazne za kršenje zakona, i fokus na vladavinu prava, ekološka i društvena poboljšanja, a ne samo ekonomski rast”, kaže se u saopštenju.
Iz NVO su rekli da se očekuje da će Evropska komisija predstaviti novi EU budžet sredinom jula.
Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS
