Podgorica, (MINA) – U mandatu aktuelne Vlade, zaključno sa februarom, donijeto je 313 rješenja o određivanju vršilaca dužnosti (v.d.), saopštili su iz Instituta alternativa (IA), navodeći da su v.d. stanja, umjesto izuzetka, postala pravilo.
Iz IA su rekli da izostaju efikasni odgovori na goruće probleme državne uprave i da njihove nove analize ukazuju na brojne probleme u određivanju vršilaca dužnosti, sprovođenju ocjenjivanja i sklapanju ugovora o djelu.
IA je, kako su saopštili, objavio tri analize „Vršioci dužnosti na neodređeno: Prečica za zaobilaženje javnih konkursa“, „Nizak prag izuzetnosti: Ocjenjivanje zaposlenih u državnoj upravi“ i „Sistem bez kontrole: Privremena angažovanja u državnoj upravi Crne Gore“.
Iz te nevladine organizacije (NVO) su poručili da je neophodno ograničiti zloupotrebe pravovrenim raspisivanjem javnih konkursa, dokumentovanjem učinka zaposlenih i boljom kontrolom.
Oni su kazali da je njihova analiza određivanja vršilaca dužnosti potvrdila sumnje da se taj institut koristi za zaobilaženje javnih konkursa.
„Tokom mandata 44. Vlade, zaključno sa februarom, donešeno je čak 313 rješenja o određivanju vršilaca dužnosti, dok je na osnovu konkursa, u nešto kraćem periodu – tokom prošle godine, na puni mandat izabran svega 41 rukovodilac”, kaže se u saopštenju.
Navodi se da to govori o izokrenutoj logici popune najbitnijih mjesta u državnoj upravi, jer su v.d. stanja umjesto izuzetka postala pravilo.
Poseban problem, kako su rekli iz IA, predstavlja višestruko obnavljanje v.d. mandata.
“Od 184 osobe koje su bile određene za vršioce dužnosti u ovom periodu, njih 95 (51,6 odsto) određeno je više puta – dva, tri ili čak četiri puta”, navodi se u saopštenju.
Iz IA su rekli da to dodatno potvrđuje sistemsko izbjegavanje konkursa.
Oni su kazali da je Upravna inspekcija u odgovoru na njihovu inicijativu zauzela stav da su takva višestruka obnavljanja mandata vršilaca dužnosti zakonita, jer zakon ograničava period v.d. stanja na najduže šest mjeseci, ali ne propisuje eksplicitno da se ona ne mogu obnavljati.
“Iako predložene izmjene Zakona o državnim službenicima i namještenicima uvode ograničenje da ista osoba može biti određena za vršioca dužnosti najviše dva puta na istoj poziciji, to je i dalje nedopustivo dugo – petina mandata rukovodilaca, a problem ostaje što se vršioci dužnosti i dalje neće birati isključivo iz reda zaposlenih”, kaže se u saopštenju.
Iz IA su preporučili vraćanje tog rješenja, kao i izbjegavanje v.d. situacija kroz pravovremeno oglašavanje slobodnih rukovodećih mjesta prije isteka mandata.
Oni su rekli da je analiza privremenih angažovanja, mahom ugovora o djelu u odabranim organima uprave, pokazala brojne nepravilnosti, popust izostanka opisa posla u ugovorima, stalno produžavanje ugovora o djelu čime se gubi njihova privremenost, kao i povećanje naknade bez promjene opisa posla.
„Primjera radi, za skoro polovinu ugovora o djelu sklopljenih za potrebe Uprave za nekretnine, koji su nam dostavljeni na osnovu zahtjeva za slobodan pristup informacijama, ne postoji opis posla“, kazali su iz IA.
Iz te NVO su naveli da im je Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede dostavilo 36 ugovora o djelu, od kojih njih 15 takođe ne sadrži opis posla.
Oni su kazali da je posebno ilustrativan slučaj zabilježen u Upravi za nekretnine, gdje je jedna osoba, prema dostavljenoj evidenciji, čak 13 godina angažovana po ugovoru o djelu.
Iz IA su rekli da su, u pogledu ocjenjivanja državnih službenika, ukazali na brojne slabosti koje kompromituju svrhu i efikasnost tog procesa.
“Iako broj ocijenjenih raste (sa 3.522 u 2020. na 4.592 u prošloj godini), učinak većina zaposlenih (između 55 odsto i 70 odsto) uopšte nije praćen u tom periodu, odnosno nijesu donijeta odgovarajuća rješenja o ocjenama rada“, kaže se u saopštenju.
Navodi se da analiza strukture ocjena pokazuje izrazit i kontinuiran porast udjela zaposlenih koji su ocijenjeni najvišom ocjenom „ističe se” – sa skoro 80 odsto od ukupnog broja ocijenjenih u 2020. na preko 90 odsto u prošloj godini.
Iz IA su rekli da je ocjena „ne zadovoljava” davana u zanemarljivom broju, najviše šest slučajeva u jednoj godini (2022).
Oni su kazali da se starješine organa gotovo uopšte ne ocjenjuju i da je 0 ocijenjenih tokom prošle godine.
Kako su naveli iz IA, i za visoki rukovodni kadar izostaju pouzdani podaci o procedurama ocjenjivanja, iako bi i njihov i rad starješina organa trebalo da bude podložan ocjeni dva puta godišnje.
“Zakonskim izmjenama neophodno je propisati jasno predstavljanje očekivanih ciljeva zaposlenima, čiji rad je podložan ocjenjivanju, ali i pružanje povratnih informacija tokom praćenja učinka”, kaže se u saopštenju.
Iz IA su istakli da je bolje izvještavanje o ocjenama rukovodećeg kadra neophodno, kako bi se procijenila opravdanost učestalog ocjenjivanja na tim pozicijama – čak dva puta tokom jedne godine.
Publikacije su nastale u okviru projekta Snaženjem zahtjeva građana i građanki do meritokratije, koji IA sprovodi uz podršku Britanske ambasade u Podgorici.
Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS
