Podgorica, (MINA) – Državna izborna komisija (DIK) usvojila je dokument pod nazivom “Tehničke preporuke za održavanje izbora u cilju epidemiološke zaštite birača”, koji je pripremila sa Nacionalnim koordinacionim tijelom (NKT) i Institutom za javno zdravlje (IJZ).
Iz DIK-a je saopšteno da je cilj preporuka zaštita zdravlja građana, odnosno svih učesnika izbornog procesa.
U dokumentu koji je objavljen na sajtu DIK-a navodi se da se preporuke izdaju u cilju zaštite zdravlja građana, odnosno svih učesnika izbornog procesa s obzirom na trenutnu situaciju u vezi sa epidemijom koronavirusne bolesti COVID-19, u Crnoj Gori.
“Preporuke se odnose kako na članove DIK-a, opštinskih izbornih komisija i biračkih odbora, tako i na birače, državne, organe lokalne samouprave, druge organe i organizacije koje su dužne da pružaju stručnu i tehničku pomoć organima za sprovođenje izbora”, kazali su iz DIK-a.
Preporuke se, kako su naveli, odnose i na predstavnike posmatračkih misija, kao i na sva druga lica koja učestvuju u izbornom procesu i koja se mogu naći na dan izbora na biračkom mjestu.
“U cilju prevencije i suzbijanja daljeg obolijevanja izazvanog novim koronavirusom, poseban značaj imaju opšte mjere i preporuke koje je bitno na vrijeme predočiti biračima, kao i članovima biračkih odbora”, naveli su iz DIK-a.
Prema njihovim riječima, sve preporuke predstavljene u tom dokumentu moraju biti jasno i vidno istaknute na svim biračkim mjestima.
“A prije svega obavezna dezinfekcija ruku prije ulaska na biračko mjesto i tokom procesa glasanja u skladu sa ovim preporukama, obavezno nošenje maske na biračkom mjestu, osim prilikom utvrđivanja identiteta birača”, kazali su iz DIK-a.
Obavezno je, kako se navodi, i držanje propisane fizičke distance prije, tokom i nakon boravka na biračkom mjestu u skladu sa opštom preporukom NKT-a o držanju fizičke distance.
Usvojene su i epidemiološke preporuke za rad DIK-a i opštinskih izbornih komisija.
“S obzirom na ključnu ulogu komisija za izborni proces, epidemiološka bezbjednost njihovih članova je od izuzetnog značaja. Zasijedanja komisija organizuju se u prostorijama čiji kapacitet sjedećih mjesta zadovoljava održavanje neophodne minimalne fizičke distance među članovima od dva metra”, naveli su iz DIK-a.
Kako su kazali, prostorije, osim što su prostrane, treba da budu dobro osvijetljene i da imaju mogućnost prirodne ventilacije.
“Dezinfekcija radnih površina sala treba da bude prije i nakon svake sjednice. Nošenje maski je obavezno bez obzira na držanje distance. Dezinfekcija ruku prilikom ulaska na sjednicu i izlaska sa sjednice je obavezna”, navodi se u dokumentu.
Iz DIK-a su kazali da je od posebnog značaja da se svi članovi pridržavaju preporuka za sprječavanje infekcije uvijek i svuda, s obzirom na to da je funkcionisanje izbornog procesa u velikoj mjeri zasnovano na nesmetanom radu komisija.
“Na taj način oni će zaštititi ne samo sopstveno zdravlje, zdravlje svojih porodica, već i zdravlje kolega iz Komisije i osigurati njen nesmetan rad”, kaže se u dokumentu.
Usvojene su i preporuke o obuci biračkih odbora.
Iz DIK-a su kazali da svi članovi biračkih odbora, prilikom redovnih edukacija o svojim dužnostima, prolaze i posebnu, epidemiološku obuku.
“Obuka će se organizovati korišćenjem online platformi ili obezbjeđivanjem termina na televiziji”, navodi se u dokumentu.
Iz DIK-a su kazali da obuci ne može prisustvovati više od broja osoba koji je utvrđen važećom naredbom Ministarstva zdravlja, a koje su u toku trajanja obuke obavezne da nose maske i pridržavaju se mjera opšte prevencije.
Usvojene su i preporuke o uređenju i epidemiološkoj zaštiti biračkog mjesta.
Navodi se da je biračko mjesto neophodno organizovati i urediti na način kojim se rizik izlaganja virusu svodi na najmanju moguću mjeru.
“Preporučuje se da biračka mjesta u epidemiološkom smislu budu spremna za glasanje najmanje jedan dan prije izbora, o čemu se lično, tokom obilaska biračkih mjesta, uvjeravaju članovi biračkog odbora”, dodaje se u dokumentu.
DIK je preporučio da biračka mjesta budu označena na način da pravac kretanja svakog birača i minimalna distanca od dva metra bude obezbijeđena spred ulaska na biračkio mjesto i ispred stola na kojem se vrši identifikacija birača.
“Preporučuje se držanje fizičke distance između članova biračkog odbora gdje god je to moguće. Preporučuje se postavljanje alkoholnih gelova ili rastvora za dezinfekciju ruku na ulazu u biračko mjesto i na izlazu sa biračkog mjesta. Ova mjesta treba da budu jasno vidljiva i lako dostupna”, dodaje se u dokumentu.
Iz DIK-a su napomenuli da se dezinfekcija ruku obavlja prije i nakon glasanja.
“Zaštitnu masku lice koje je došlo da glasa kratkotrajno skida samo u cilju provjere identiteta, odnosno sprovođenja elektronske identifikacije birača (pri tome sva ostala lica u prostoriji nose maske) i zatim će je, nakon prethodne dezinfekcije ruku, ponovo vratiti na lice i obaviti glasanje sa maskom na licu”, navodi se u dokumentu.
Iz DIK-a su kazali da svako biračko mjesto treba da posjeduje određenu količinu maski za slučaj da se pojavi građanin koji je došao da glasa, a koji nema masku.
“Dezinfekcija ruku se vrši nakon što se maska vrati na lice. Ne smije se zaboraviti da važeće Naredbe Ministarstva zdravlja podrazumijevaju nošenje maski i na otvorenom prostoru čime se smanjuje mogućnost da birač dođe bez maske”, naveli su iz DIK-a.
Prema njihovim riječima, red za ulazak na biračko mjesto poželjno je organizovati na način da postoji rastojanje od najmanje dva metra u skladu sa peporukama NKT.
“Ukoliko birač prilikom ulaska na biračko mjesto odbije da dezinfikuje ruke, nakon njegovog glasanja obavlja se dezinfekcija prostora, glasačke kabine, koje je koristio. Dezinfekciju obavlja član biračkog odbora prebrisavanjem površina u kabini papirnim ubrusom natopljenim dezinficijensom”, kazali su iz DIK-a.
U dokumentu su preporučuje da biračko mjesto u kontinuitetu bude provjetravano, a da vrata i prozori ostaju što duže otvoreni.
DIK je usvojio i preporuke o glasanju van biračkog mjesta, odnosno glasanju putem pisma.
“Biračima kojima je izrečena mjera samoizolacije omogućiće se glasanje putem pisma u skladu sa Zakonom o izboru odbornika i poslanika i Pravilima o glasanju putem pisma, uz poštovanje dodatnih mjera epidemiološke zaštite”, navodi se u dokumentu.
Kako su kazali iz DIK-a, članovi biračkog odbora koji posjećuju birača koji ne može pristupiti biračkom mjestu obavezno nose maske, rukavice i zaštitnu pokrivku za garderobu.
“Članovi biračkog odbora koji posjećuju birača nose sa sobom dezinficijens za ruke, te dezinfikuju rukavice, kao što bi dezinfikovali ruke da nemaju rukavice, prije i poslije svake posjete biraču. Dezinficijensom se dezinfikuju i ruke birača prije i poslije glasanja”, naveli su iz DIK-a.
Prema njihovim riječima, biračima kojima je izrečena mjera samoizolacije tokom glasanja se preporučuje nošenje maski.
“Nakon što su omogućili glasanje biračima koji ne mogu pristupiti biračkom mjestu, članovi biračkog odbora po dolasku na biračko mjesto ulaze sa maskom, dezinfikuju ruke/rukavice i potom kovertu sa glasačkim listićem kao i sav drugi izborni materijal predaju predsjedniku biračkog odbora, skidaju rukavice sa ruku, odlažu ih u kantu za otpatke i dezinfikuju ruke”, kazali su iz DIK-a.
Kako se dodaje, po povratku na biračko mjesto, kesa sa korišćenim rukavicama se odlaže u kantu za otpatke.
Usvojene su i preporuke o glasanju u karantinu.
“Lica koja su rješenjem zdravstveno sanitarne inspekcije stavljena u institucionalni karantin mogu da ostvare svoje biračko pravo ukoliko se objekat karantina nalazi na području opštine gdje birač ima prebivalište tj. gdje je upisan u birački spisak, a u skladu sa Zakonom o izboru odbornika i poslanika, Pravilima o glasanju putem pisma i primjenu epidemioloških preporuka”, navodi se u dokumentu.
DIK je, kada je riječ o brojanju glasova, preporučio da, prije početka brojanja glasova, površine na kojma se izvodi brojanje i biračka kutija budu detaljno očišćeni korišćenjem ubrusa natopljenim dezificijensom.
“Preporučuje se da, prilikom svih aktivnosti vezanih za brojanje glasova, svi učesnici procesa nose zaštitne maske i rukavice “, dodaje se u dokumentu.
DIK je, kada je u pitanju komunikaciona kampanja, preporučio da svi postupci i aktivnosti iz tog dokumenta budu propraćeni adekvatnom audio-vizuelnom kampanjom uključujući i društvene mreže kao i druge kanale komunikacija – audio, video, postore, bilbordi.
