Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Skraćenje radne sedmice nije efikasan način za povećanje produktivnosti radne snage, jer bi takva mjera mogla dovesti do smanjenja ukupne produktivnosti, saopštili su predstavnici Unije poslodavaca (UPCG).
Iz UPCG su za Portal RTCG kazali da se to posebno odnosi na sektore gdje je prisustvo radnika ključno za pružanje usluga ili proizvodnju, kao što su trgovina, ugostiteljstvo, turizam, zdravstvena zaštita i druge uslužne djelatnosti.
“U takvim granama, kraći radni raspored ne znači automatski bolju efikasnost, već često dovodi do padanja proizvodnih kapaciteta, kašnjenja u izvršavanju usluga i povećanja troškova rada po satu za poslodavce. Takođe, postoji zabrinutost da bi skraćeno radno vrijeme moglo podstaći radnike da traže dodatne poslove u neformalnom sektoru kako bi nadoknadili izgubljeni prihod, što bi povećalo udio sive ekonomije i predstavljalo ozbiljan budžetski problem za Crnu Goru”, rekli su iz UPCG.
Španija bi uskoro mogla skratiti radnu nedjelju na 37,5 sati, prema zakonskom predlogu koji je Vlada te zemlje nedavno usvojila, a koji sada ide pred parlament na usvajanje. Iz Ministarstva rada su kazali da će ta mjera obuhvatiti više od 12 miliona zaposlenih u privatnom sektoru i da joj je cilj poboljšanje produktivnost i smanjenje odsustva s posla.
Iz UPCG s podsjetili da povećanje aktivnosti u sivoj ekonomiji ima višestruke negativne efekte koje se ogleda u smanjenju poreskih prihoda države, nelojalnoj konkurenciji i dodatnom opterećenju na sistem socijalnog osiguranja.
“Crna Gora je zemlja sa visokom zavisnošću od turizma i sezonskog rada, gdje je intenzitet angažovanja zaposlenih ključan za ostvarenje prihoda. Uvođenje skraćene radne nedjelje moglo bi imati disproporcionalno negativne efekte na privatni sektor, posebno na mala i srednja preduzeća, koja su već suočena sa visokim troškovima poslovanja i izazovima u zapošljavanju kvalifikovane radne snage“, naveli su iz UPCG.
Oni smatraju da je fleksibilno radno vrijeme, u dogovoru između poslodavaca i zaposlenih, mnogo prikladniji model u savremenom radnom okruženju.
UPCG ne vidi skraćenje radne nedjelje kao mjeru koja bi u crnogorskom ekonomskom kontekstu donijela neto korist.
“Umjesto toga, prioritet bi trebalo da bude poboljšanje efikasnosti i efektivnosti u svim segmentima – u javnoj upravi i privredi i borba protiv sive ekonomije kroz inspekcijski i fiskalni nadzor”, kazali su iz UPCG.
Skraćenje radne sedmice bi, prema njihovom sudu, bilo naročito izazovno u sekorima poput maloprodaje, ugostiteljstva i građevinarstva.
“Na primjer, u maloprodaji, zabrana rada nedjeljom dovela je do smanjenja broja malih trgovina, što ukazuje na poteškoće u održavanju nivoa usluga bez fleksibilnog radnog vremena. U maloprodaji, građevinarstvu i ugostiteljstvu koji predstavljaju kičmu realne ekonomije i zapošljavaju, gdje su rokovi i prisustvo radnika ključni, skraćenje radnog vremena moglo bi negativno uticati na efikasnost i kvalitet usluga, a samim tim uslovilo bi i rast cijena usluga i proizvoda, posebno imajući u vidu hronični nedostatak radne snage u tim sektorima“, rekli su iz UPCG.
Oni su naveli da iskustvo nakon uvođenja zabrane rada nedjeljom u maloprodaji jasno pokazuje da rigidne restrikcije radnog vremena mogu imati konkretne negativne posljedice.
Iz UPCG su kazali da je već od uvođenja zabrane rada nedjeljom došlo do smanjenja broja malih i porodičnih prodavnica koje nijesu bile u mogućnosti da kompenzuju izgubljeni promet.
“Kupovna moć građana nije redistribuirana na druge dane, već je dio potrošnje preusmjeren u neformalni sektor ili van granica zemlje (prekogranična kupovina) posebno na online kupovinu. Veći lanci su se prilagodili, dok su mala preduzeća ostala najviše pogođena, što doprinosi narušavanju konkurencije i tržišne ravnoteže”, saopštili su iz UPCG.
Oni smatraju da bi u turizmu, gdje je kontinuirano prisustvo radne snage presudno za svakodnevno funkcionisanje, skraćenje radne sedmice dovelo do smanjenja broja dostupnog osoblja po smjeni, što bi uticalo na kvalitet usluge i vrijeme čekanja za goste, naročito u sezoni kada je promet najintenzivniji, ali bi i povećalo operativne troškove poslodavaca zbog potrebe za dodatnim angažovanjem kadra, ili dodatnim opterećenjem postojećih zaposlenih.
“Naravno, ugrozio bi se kvalitet usluga, a samim tim i konkurentnost uz sve ostale prateće izazove koji stoje pred našom ekonomijom. U građevinskom sektoru, koji funkcioniše po strogo definisanim rokovima i dinamikama izvođenja radova, skraćeno radno vrijeme može imati direktne ekonomske posljedice, poput produženja rokova što dovodi do kašnjenja u isporuci projekata, i ugrožava ugovorene obaveze te povlači ugovorne penale. Osim toga došlo bi do poskupljenja usluga zbog potrebe za intenzivnijim radom u kraćem vremenskom okviru, kao i do povećanja logističkih i infrastrukturnih troškova, jer većina aktivnosti mora ostati sinhronizovana u vremenu”, kazali su iz UPCG.
Oni smatraju da bi, ako se u tim sektorima radno vrijeme skraćuje na ovaj način, to neizbježno dovelo do rasta cijena proizvoda i usluga.
Iz UPCG su naveli i da bi bilo kakve izmjene zakona koje se tiču radnog vremena zahtijevale temeljnu analizu i konsultacije sa svim socijalnim partnerima.
“Odluka bi morala da bude zasnovana na kvalifikovanim podacima i uporednim praksama, naročito iz zemalja sa sličnim ekonomskim kapacitetima kao što je Crna Gora. Procjea izmjene Zakona morao bi da bude predmet razgovora na Socijalnom savjetu. Takođe morale bi se ozbiljno razmotriti i uvažiti prije donošenja ovakve odluke specifičnosti različitih sektora privrede, gdje jedinstveni model radnog vremena nije realan ni održiv. Bez inkluzivnog pristupa postoji opasnost od donošenja rješenja koja su neprimjenjiva u praksi i koja bi mogla izazvati pravnu i operativnu nesigurnost”, upozorili su iz UPCG.
Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS
