Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Vladajuća koalicija očigledno nema snage da realizuje reforme, pa se javni dug i budžetski deficit dalje povećavaju, što će odložiti zatvaranje Poglavlja 17 – Ekonomska i monetarna unija, smatra član Predsjedništva Građanskog pokreta URA, Dejan Mijović.
On je agenciji Mina-business kazao da će to povećanje javnog duga i budžetskog deficita, koji bi trebalo da se smanjuju, odložiti i ispunjenje kriterijuma za članstvo u Evropskoj uniji (EU).
Mijović, koji je ekonomski analitičar, naveo je da partije na vlasti vjerovatno računaju da će Evropska komisija (EK) i kreditori na čelu sa Međunarodnim monetarnim fondom (MMF) i Svjetskom bankom (SB) još neko vrijeme strpljivo finansirati njihove dubioze, recimo do narednih izbora, ali iskustvo govori da to može biti loša kalkulacija.
“U razvijenim demokratijama vladajuće partije u ovakvim okolnostima nude ruku opoziciji da zajedno sa njom iznesu potrebne promjene. Ponekad se čak povlače sa vlasti da bi prepustile drugome ‘vruć krompir’, a sebe sačuvale za neku narednu izbornu utakmicu”, ocijenio je Mijović.
U Crnoj Gori su, kako smatra, oba ta scenarija teško zamisliva, pa je izglednije da će do smjene na kormilu doći kada ne budu isplaćene dvije uzastopne plate, uz sve rizike koje tako nešto prate.
“Bez obzira ko tada sjedne u premijersku i ministarske fotelje, stvarno upravljanje nad dugotrajnim i bolnim procesom oporavka, kao u slučaju Grčke, će potpuno preuzeti naši evropski partneri i kreditori. U svakom slučaju, bez brzog i radikalnog raskida sa dosadašnjim vođenjem razvojne i ekonomske politike, ne treba se nadati članstvu u EU do 2025. niti u godinama koje slijede”, ocijenio je Mijović.
On je, odgovarajući na pitanje na koji način će se riješiti pitanje ispunjenja Mastrihtskih kriterijuma, kazao da zbog pogrešne razvojne i ekonomske politike, nagomilanih dugova i nepostojanja minimalnog političkog konsensusa, ne vjeruje da se u doglednom roku može dostići Mastrihtski prag od tri odsto bruto domaćeg proizvoda (BDP) za budžetski deficit i 60 odsto BDP za javni dug.
“Nedavno usvojeni Programi ekonomskih reformi i finansijske konsolidacije od ove do 2020. godine su već potpuno dezavuisani zbog ogromnih prekoračenja troškova i kašnjenja u gradnji dionice autoputa što će koštati dodatnih 200 do 250 miliona EUR”, naveo je Mijović.
Prema njegovim riječima, zbog toga, kao i milionskih iznosa državne pomoći koji se nezakonito dijele propalim preduzećima i drugih neracionalnih izdataka, ti programi bi se već morali potpuno revidirati i uvesti još oštriji rezovi u javnoj potrošnji.
“Primjera radi, broj zaposlenih u javnoj upravi do 2020. godine morao bi se smanjiti znatno više nego pet odsto na centralnom nivou i deset odsto na opštinskom, kako je predviđeno u Planu optimizacije javne uprave, usvojenom u avgustu”, kazao je Mijović.
Međutim, kako je objasnio, ni taj manje ambiciozni plan se ne uspijeva sprovesti, jer je u međuvremenu samo dvoje zaposlenih na centralnom nivou proglašeno tehnološkim viškom, a svega nekoliko desetina otišlo u zasluženu penziju ili im je istekao kratkoročni radni ugovor.
“Pritom, morala bi se dodatno smanjivati ili ukidati socijalna davanja i ‘temeljno reformisati’ penzioni sistem, što je fini izraz za opšte smanjenje penzija, na čemu se, prema ocjeni kreditora, takođe premalo dosad uradilo”, dodao je Mijović.
On je, govoreći o glavnim izazovima za zatvaranje Poglavlja 17, kazao da je Crna Gora, prema ocjeni EK, kao i u nekim drugim oblastima, postigla dobar napredak u usklađivanju ekonomske i monetarne politike sa pravnim tekovinama EU u dijelu koji se odnosi na izradu novih zakona, strategija i akcionih planova, ali ih slabo sprovodi.
“U posljednjem izvještaju iz aprila, EK tu svoju ocjenu diplomatski formuliše konstatacijom da se strategija fiskalne konsolidacije mora sprovesti u cjelini da bi se postigla održivost javnih finansija, a javni dug postupno smanjio, preduzimanjem i dodatnih mjera, ako to bude nužno”, naveo je Mijović.
On je kazao da iako je od te ocjene prošlo tek nekoliko mjeseci, već sada je jasno da će se morati preduzimati dodatne, mnogo rigoroznije mjere da se javne finansije dovedu u red.
“Vlada, naime, ‘kasni’ u realizaciji preuzetih obaveza prema EU i međunarodnim kreditorima, ne mijenja ekonomsku politiku niti sprovodi ozbiljne strukturne reforme. A morala bi, za početak, značajno smanjiti javne rashode i povećati javne prihode što za nju, po svemu sudeći, predstavlja prevelik izazov”, zaključio je Mijović.
Tekst je napisan uz finansijsku podršku Evropske unije kroz realizaciju projekta “Dealing with ethics and fake news” pod oznakom IPA2018/397-252. Sadržaj je isključiva odgovornost Agencije MINA i ne mora nužno odražavati stavove EU. Tekst se može preuzimati uz obavezno navođenje izvora.
