Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Nove mjere Vlade za ublažavanje posljedica pandemije koronavirusa, usmjerene na građane i privredu, doprinijeće očuvanju likvidnosti i radnih mjesta, ali i oporavku i rastu poslovne aktivnosti, ocijenjeno je n sjednici Odbora turizma i ugostiteljstva Privredne komore (PKCG).
„Četvrtim paketom mjera podrške u velikoj mjeri se izašlo u susret zahtjevima privrede, a usmjeren je na očuvanje likvidnosti, radnih mjesta, kao i oporavak i rast poslovne aktivnosti“, rekli su članovi Odbora na sjednici koja je u petak održana u PKCG.
Članovi Odbora apelovali su da se preduzećima koja su ušla u reprogram obaveza otklone prepreke da koriste benefite podrške.
Predsjednik Odbora Ranko Jovović, smatra da je posebno važan nastavak subvencija na zarade, povećanje njihovog iznosa, odlaganje poreza i doprinosa na plate, podrška novom zapošljavanju, kao i nastavak podrške privredi u dijelu kredita Investiciono razvojnog fonda (IRF) i poslovnih banaka.
Iz PKCG su objasnili da se tu, prije svega, misli na obezbjeđivanje novih i reprogram postojećih kredita za preduzeća iz sektora turizma i ugostiteljstva, uz grejs period od dvije godine, u kojem će država subvencionisati kamatnu stopu.
Riječ je i o obezbjeđivanju kreditnih linija za likvidnost i obrtna sredstva, uz grejs period od godinu, pri čemu će država subvencionisati kamatnu stopu maksimalno do tri odsto za preduzeća iz tog sektora, preduzetnike, mikro i mala preduzeća iz ugroženih djelatnosti, kojima je pored navedenog potrebno obezbijediti i dio kolaterala iz Garantnog fonda.
Odbor je pozvao da se dodatno razmotri ostvarivanje zahtjeva za subvenciju u iznosu od 100 odsto minimalne zarade za sve zaposlene u nekoj od ugroženih djelatnosti, nezavisno od datuma osnivanja firme. Potrebno je, kako su naveli, razmotriti i dodatna proširenje liste ugroženih djelatnosti i uvođenje probnog rada za novozaposlene kojima se subvencionira zarada.
U Odboru smatraju da u uredbi i uslovima za odlaganje naplate dospjelih poreskih i neporeskih potraživanja treba izmijeniti period reprograma obaveza od 1. juna do 31. decembra prošle godine.
Limit dodijeljene državne pomoći koji je paketom mjera određen na 800 hiljada EUR potrebno je povećati na 1,8 miliona u skladu sa novim Privremenim okvirom državne pomoći za podršku privredi tokom pandemije, koji je usvojila Evropska komisija (EK) početkom februara.
Jovović je pozvao da se implementiraju kratkoročne i realizuju dugoročne mjere iz trećeg paketa koje imaju razvojni karakter i posebno su značajne za diverzifikaciju crnogorske privrede. Donosioci odluka u narednom periodu treba da razmotre mogućnost smanjenja opterećenja po osnovu rada, čime bi se uticalo na povećanje zarada zaposlenih i oslobađanje sredstava poslodavcima za potencijalna nova zapošljavanja i investicije.
Članovi Odbora su poručili da bi trebalo izmijeniti Zakon o porezu na nepokretnosti, čime će se utvrditi manji raspon poreske stope, tako da gornja granica iznosi 0,5 odsto tržišne vrijednosti nepokretnosti. Na taj način bi se, kako su objasnili, onemogućio različit fiskalni tretman preduzeća u zavisnosti od toga u kojoj opštini posluju.
Potpredsjednica PKCG, Nina Drakić, saopštila je da se ta privredna institucija obratila Agenciji za zaštitu konkurencije u dijelu pojašnjenja limita podrške po kompaniji i perioda na koji odnosi.
Državna sekretarka Ivana Đurović potvrdila je da je EK donijela odluku o povećanju limita podrške i da će Crna Gora vjerovatno to pratiti, te implementirati tu evropsku regulativu.
Predstavnik Udruženja ugostitelja, Nikola Buzdovan, tvrdi da privrednici u tom sektoru nailaze na brojne probleme koje je neophodno otkloniti kako bi dobili podršku za zaposlene u visini 220 EUR po jednom.
On je kazao da ugostiteljima više znači ta podrška od subvencija za novozapošljavanje, pošto su se tokom koronakrize trudili da zadrže sav kadar.
„Potrebno je omogućiti ugostiteljima duže radno vrijeme i to će biti najbolja podrška uz predviđene mjere“, rekao je Buzdovan i dodao da će sezona biti itekako neizvjesna ukoliko se ne sprovede vakcinacija.
Predstavnik Lighthousea, Duško Milanović, naveo je da bi mjeru odlaganja i reprograma plaćanja poreza i doprinosa trebalo proširiti da se obuhvate sve poreske obaveze od kraja 2019. godine, a da se sa primjenom počne od momenta djelimične stabilizacije epidemiološke i ekonomske situacije.
Predstavnica hotela Voco, Milena Brajović, smatra apsurdnim to što su turistički poslenici odnedavno opterećeni 50 odsto većim cijenama za komunalne usluge, naročito ako se zna da nijesu bili u mogućnosti da organizuju dočeke Nove godine.
Tomo Knežević iz Lipske pećine apelovao je da se speleološki turizam obuhvati mjerama podrške, a da njihov predmet budu i koncesione naknade koje se plaćaju lokalnim samoupravama.
„Saslušajte potrebe tržišta kako biste unaprijedili mjere podrške. Nije riječ o malom novcu i on može da pokrene turizam, ali moramo najprije otkloniti barijere za njegovo korišćenje“, saopštio je Knežević.
Predstavnik Maestral Hotels and Casinosa, Savo Martinović, smatra da djelatnost kazina trebalo da bude uvrštena među ugrožene djelatnosti, s obzirom na organičenje kretanja nakon 22 sata.
Aleksandar Milivojević iz Luminalis Budve saopštio je da se pomoć turoperatorima mora dodjeljivati po određenim kriterijumima, vrednujući broj zaposlenih, godišnji promet, kao i iznos plaćenih obaveza prema državi i poreza na dodatu vrijednost (PDV).
On smatra da je neophodno što prije početi komunikaciju sa novim menadžmentom nacionalne aviokompanije, radi pronalaženja rješenja za predstojeću sezonu.
Milojević se založio za posebne subvencije za pokriće izdataka turoperatora ukoliko nova aviokompanija ne bude u funkciji do početka sezone, kao i kreditne linije za renoviranje hotela.
Predstavnik Astoria grupe, Igor Vujošević, upozorio je da postoji problem u softveru Poreske uprave, koji onemogućava da se vidi koje su obaveze reprogramirane. On je apelovao da se PDV zadrži na stopi od sedam odsto i nakon 31. avgusta, te da privrednici pravovremeno budu upoznati za eventualnim promjenama.
Predstavnik Centralne banke (CBCG), Dejan Vujačić, govorio je o mjerama podške sa aspekta te finansijske institucije, naglašavajući da su banke ovom sektoru odobravale kredite po nižoj ponderisanoj kamatnoj stopi od prosječne.
„Ukupni bruto krediti su u prošloj godini porasli 3,4 odsto. Međutim, ukupni krediti za sektor usluga pružanja smještaja i ishrane porasli su 28 odsto, tako da ne dijelim stav da su banke bile restriktivne. Banke u ovom trenutku posjeduju značajan potencijal za odobravanje novih kredita, s obzirom na to da likvidna aktiva iznosi preko milijardu EUR i predstavlja preko 22 odsto ukupne aktive“, kazao je Vujačić.
Predstavnik Morskog dobra, Rajko Malović, naveo je da nije jasno da li se mjere umanjenja njihove naknade od 50 odsto odnose i na nautički turizam, te da to državno preduzeće daje značajnu podršku privredi.
Nikola Radović iz turističke agencije Nikena Eco Adventures, predložio je da se omogući ostvarivanje zahtjeva za subvenciju u iznosu od 100 odsto minimalne zarade za sve zaposlene u nekoj od ugroženih djelatnosti, nezavisno od datuma osnivanja firme.
Glavna turistička inspektorka, Svetlana Šljivančanin, objasnila je da je posao inspektora u vrijeme pandemije jako kompleksan i da je destimulišuće za suzbijanje sive ekonomije to što su kazne za kršenje mjera za suzbijanje širenja koronavirusa veće nego za rad bez odobrenja.
Predstavnik Fly Montenegra, Danijel Bošković, upozorio je da četvrtim paketom mjera nijesu obuhvaćene uslužne djelatnosti u vazdušnom saobraćaju, iako su u potpunosti orijentisane na turističku privredu.
Goran Čolović iz Gorbis Travela smatra da je neophodno osnivanje državnog garantnog fonda ili jasnija, jača i konkretna postavka IRF-a, kako bi se obezbijedila potrebna sredstva do ponovnog normalnog funkcionisanja privrede.
On je kazao da bi bilo značajno da i PKCG uputi inicijativu prema Ministarstvu ekonomskog razvoja da se turoperatorima u kruzing industriji Crne Gore omoguće subvencije kroz mjere podrške, kako bi uspijeli održati svoje poslovanje.
