Podgorica, (MINA) – Korupcija u politici i pravosuđu i dalje je problem u Crnoj Gori, ocijenjeno je u izvještaju Fridom hausa / Freedom House/.
U poslednjem Izvještaju Crna Gora je ocijenjena kao djelimično slobodna država, sa 67 od mogućih 100 bodova.
U dijelu političkih prava Crna Gora je osvojila 26 od 40 bodova, dok je za građanske slobode osvojila 41 od 60.
U izvještaju se podsjeća da je vlast u Crnoj Gori promijenjena 2020. godine, nakon tri decenije vladavine Demokratske partije socijalista (DPS), ali da je država zahvaćena političkom i institucionalnom krizom zbog nestabilne i promjenljive parlamentarne većine i paralizovanog Ustavnog suda.
“Korupcija u politici i pravosuđu ostaje problem”, navodi se u izvještaju.
Dodaje se da je Crna Gora dom dinamičnih medija i sektora civilnog društva, i da se, bez obzira na stalne probleme u okviru pravosudnog sistema, građanske slobode generalno poštuju.
Iz Fridom hausa, među ključnim događajima u prošloj godini, podsjećaju da je, nakon perioda nestabilnosti, vladi Zdravka Krivokapića u februaru izglasano nepovjerenje.
“U avgustu je vlada novog premijera Dritana Abazovića srušena u još jednom glasanju o nepovjerenju, podstaknuta njegovim potezom da potpiše kontroverzni sporazum koji je definisao status Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori”, naveli su iz Fridom hausa.
Kako su naveli, višestranački savez je tada predložio Miodraga Lekića za premijera, a predsjednik države Milo Đukanović odbio je taj predlog i predložio vanredne izbore, što je parlament odbacio.
Dodaje se da je, pokušavajući da izađe iz “ćorsokaka”, parlament usvojio “kontroverzni” zakon koji ograničava predsjednička ovlašćenja i omogućava većini poslanika da predlože premijera ako predsjednik to odbije.
“Domaće grupe civilnog društva kritikovale su amandmane kao neustavne, a naišli su na neodobravanje od strane zvaničnika Evropske unije (EU) i SAD i pokrenuli talas protesta. Zastoj može da riješi samo Ustavni sud, koji na kraju godine nije imao kvorum”, piše u izvještaju.
Iz Fridom hausa su podsjetili da je u avgustu prošle godine skupštinska većina dala status nezavisne opštine Zeti, koja je do tada bila u sastavu Glavnog grada.
“Ovaj potez, koji je smanjio broj birača u Podgorici, promijenio je granice izbornog okruga u jeku kampanje za lokalne izbore i dogodio se u nedostatku smislenih konsultacija sa izbornom jedinicom”, ističe se u izvještaju.
Navodi se i da je u martu Tužilački savjet izabrao novog specijalnog državnog tužioca koji je dao prioritet istragama o korupciji na visokom nivou i finansijskim istragama, kao i poboljšanju povjerenja javnosti u tu instituciju.
Iz Fridom hausa su dodali da je, u međuvremenu, Odbor za sveobuhvatnu izbornu reform raspušten u junu kada mu je prestao mandat, bez napretka.
U izvještaju piše da su korupcija i kronizam i dalje rasprostranjeni.
“Izvještaji Evropske komisije o napretku dosljedno dovode u pitanje integritet, kredibilitet, nepristrasnost, nezavisnost, odgovornost i postavljanje prioriteta Agencije za sprečavanje korupcije, a državni tužioci su generalno ostali lojalni DPS-u, što utiče na to koje slučajeve odluče da vode”, naveli su iz Fridom hausa.
Oni su dodali da organizacije civilnog društva i nezavisni mediji izvještavaju o korupciji među zvaničnicima i njenim efektima.
U izvještaju se podsjeća da su među uhapšenim zvaničnicima koji su navodno umiješani u korupcionaške afere bivša predsjednica Vrhovnog suda Vesna Medenica; predsjednik Privrednog suda Blažo Jovanić.
Dodaje se i hapšenje predsjednika Odbora direktora državnog preduzeća 13. jul – Plantaže Veselina Vukotića i bivše izvršne direktorice Verice Maraš, kao i bivšeg direktora Uprave prihoda i carina Rada Miloševića.
Za razliku od režima DPS-a, kako se navodi, nedavne vlade su se uglavnom suzdržavale od zastrašivanja i delegitimizacije opozicionih aktivnosti.
“Zbog ovog mirnijeg političkog okruženja, nove opozicione političke grupe mogu da se pojave, da se takmiče na lokalnim izborima i učestvuju u javnoj sferi, a da ne budu označene kao državni neprijatelji”, dodaje se u izvještaju.
Navodi se da SPC u Crnoj Gori ostaje moćan politički akter.
“Njen uticaj se ogledao u iznenadnom potpisivanju Temeljnog ugovora u avgustu 2022. godine Abazovića i patrijarha SPC, koji reguliše legalni status crkve u Crnoj Gori”, piše u izvještaju.
Dodaje se da je Abazovićeva odluka da potpiše taj sporazum – koji se bavi pitanjima uključujući nekretnine, a kritikovan je zbog toga što su neke grupe smatrale da crkvi nudi veću moć od drugih vjerskih zajednica, izazvala kolaps vlade.
Kako se navodi, za razliku od vlasti DPS-a, Krivokapićeva vlada nije nastojala da vrši pritisak na novinare.
“Abazović je, s druge strane, vratio dio vatrene retorike DPS-a prema kritički nastrojenim novinarima”, istakli su iz Fridom hausa.
U izvještaju se daodaje da je Radio televizija Crne Gore (RTCG) napravila iskorak u transformaciji u “istinski javni servis”, sa uravnoteženijom uređivačkom politikom i inkluzivnijim i raznovrsnijim političkim sadržajem.
“Istraživanja javnog mnjenja u prošloj godini pokazala su povećani povjerenje javnosti u RTCG, kao i gledanost”, dodaje se u izvještaju.
Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS
