Podgorica, (MINA) – U Crnoj Gori rak debelog crijeva nalazi se na trećem mjestu kod oba pola u odnosu na učestalost obolijevanja od malignih neoplazmi, kazali su iz Instituta za javno zdravlje (IJZ).
Oni su rekli da je mart mjesec podizanja svijesti o značaju ranog otkrivanja raka debelog crijeva, rasprostranjenosti tog oboljenja, faktorima rizika i značaju uspostavljenih preventivnih programa u okviru zdravstvenog sistema Crne Gore, prije svega Nacionalnog organizovanog skrining programa raka debelog crijeva.
Prema procjenama Globalne opservatorije za rak za 2022. godinu, u svijetu rak debelog crijeva je na trećem mjestu među malignim neoplazmama po obolijevanju sa 1.926.425 novih slučajeva, a na drugom mjestu po umiranju sa 904.019 smrtnih slučajeva.
Navodi se da je javnozdravstveno opterećenje tom bolešću naročito izraženo u visoko razvijenim zemljama svijeta.
Prema istom izvoru, za 2022. godinu Crna Gora ima dobno standardizovanu stopu obolijevanja 21,3 na 100 hiljada stanovnika i umiranja 11,7 na 100 hiljada stanovnika od raka debelog crijeva, i na posljednjem je mjestu u Evropi.
“Rak debelog crijeva nalazi se na trećem mjestu u odnosu na učestalost obolijevanja od malignih neoplazmi, kod oba pola”, rekli su iz IJZ.
Oni su dodali da u odnosu na umiranje, rak debelog crijeva nalazi se na drugom mjestu kod muškaraca (poslije raka pluća), a kod žena na trećem mjestu (poslije raka dojke i pluća).
“Takvi podaci su zabrinjavajući, imajući u vidu da postoje učinkoviti programi prevencije”, navodi se u saopštenju.
Iz IJZ su rekli da jedan od značajnih faktora koji doprinosi visokoj smrtnosti od raka debelog crijeva je činjenica da je prvi stadijum bolesti uglavnom bez simptoma, ili su oni nespecifični, pa oboljeli traže stručni savjet i pomoć tek kada je bolest uznapredovala.
Tada, kako se dodaje, liječenje postaje otežano i neizvjesno što smanjuje šanse za izlječenje.
U saopštenju se navodi da je zbog svega navedenog, neophodno istaći značaj intenziviranja aktivnosti kojima se pažnja usmjerava ne samo na mogućnost, već i na neophodnost korišćenja dostupnih mjera prevencije u okviru zdravstvenog sistema kao što je organizovani skrining program raka debelog crijeva.
Pojašnjava se da je organizovani skrining program raka debelog crijeva mjera prevencije kojom se bolest može otkriti u ranoj fazi prije pojave kliničkih simptoma i znakova.
Kako se dodaje, skrining omogućava ne samo otkrivanje raka debelog crijeva u ranoj fazi, već i otkrivanje početnih, prekanceroznih promjena, čijim se uklanjanjem sprečava nastanak raka.
“Ranim otkrivanjem raka debelog crijeva povećava se mogućnost izlječenja, poboljšava kvalitet života i produžava period preživljavanja uz istovremeno smanjenje troškova liječenja i njege oboljelih”, rekli su iz IJZ.
Oni su naveli da se skrining raka debelog crijeva u Crnoj Gori sprovodi na nacionalnom nivou.
Kako se dodaje, ciljnu grupu čine osobe oba pola, od 50 do 74 godine, bez simptoma i znakova te bolesti.
Iz IJZ su rekli da je primarni test za rano otkrivanje raka debelog crijeva iFOB test koji podrazumijeva otkrivanje prisustva krvi u stolici.
U IJZ, kako se navodi, vrši se analiza uzorkovanog materijala i rezultati se elektronskim putem šalju izabranim doktorima za odrasle.
Navodi se da pozitivan iFOB test ne znači da osoba ima rak niti da će se sigurno razviti rak.
“Osobe kod kojih je test pozitivan budu pozvane na kolonoskopiju, pri čemu dobijaju termin i uputstvo za pripremu. Kolonoskopija je bezbjedna i bezbolna metoda koja se izvodi u analgosedaciji”, kaže se u saopštenju IJZ.
Oni su naveli da će osobe sa iFOB negativnim testom biti pozvane za dvije godine u novi ciklus skrininga.
Iz IJZ su rekli da je tokom prošle godine organizovanim skrining programom otkriveno 11 premalignih lezija i devet karcinoma debelog crijeva.
“Apelujemo da se odazovete pozivu vašeg izabranog doktora i prihvatite učešće u skriningu”, poručili su iz IJZ.
Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS
