Podgorica, (MINA) – Grupa nevladinih organizacija (NVO) i građanskih aktivista pozvala je crnogorsku vlast da uspostavi dan sjećanja na žrtve genocida u Srebrenici.
U saopštenju koje potpisuju 103 NVO i građanskih aktivista, navodi se da se sjutra navršava 30 godina od genocida u Srebrenici, najmasovnijeg zločina počinjenog na tlu Evrope nakon Drugog svjetskog rata.
Potpisnici saopštenja izražavaju solidarnost sa preživjelima i njihovim porodicama.
“I iskazujemo protest zbog propusta crnogorskih vlasti da proglase Dan sjećanja na žrtve genocida u Srebrenici, uprkos prošlogodišnjoj rezoluciji Generalne skupštine Ujedinjenih nacija (UN) za koju je Crna Gora glasala”, kaže se u saopštenju koje je dostavila Akcija za ljudska prava (HRA).
Podsjeća se da je prije tačno godinu 76 crnogorskih NVO zahtijevalo da Crna Gora proglasi dan sjećanja na genocid u Srebrenici i da obezbijedi njegovo zvanično obilježavanje.
Potpisnici su pozvali vlasti da to učine u skladu sa Rezolucijom UN-a o proglašenju 11. jula za Međunarodni dan sjećanja na genocid u Srebrenici, kao i Rezolucijom Skupštine o genocidu u Srebrenici iz 2021. godine i Deklaracijom Skupštine o prihvatanju rezolucije Evropskog parlamenta o Srebrenici iz 2009. godine.
Navodi se da Vlada premijera Milojka Spajića i Skupština, kojom predsjedava Andrija Mandić, ništa nijesu učinili da se to i sprovede.
“Što je još gore, nije nam poznato da su ijedan član ili članica Vlade ili poslanik ili poslanica Skupštine i podnijeli takvu inicijativu”, dodaje se u saopštenju.
Grupa NVO i građanskih aktivista podsjeća da je presudama međunarodnih i nacionalnih sudova utvrđeno da su pripadnici Vojske Republike Srpske (VRS) od 11. do 19. jula 1995. godine, namjerno i sistematski ubili preko osam hiljada nenaoružanih Bošnjaka, starosti od 14 do 70 godina.
“Ubijeno je i preko šest stotina djece, a najmlađa žrtva je bila beba, rođena 13. jula 1995, ekshumirana iz masovne grobnice kod Srebrenice 2012. godine”, navodi se u saopštenju.
Kako se dodaje, MKSJ i Međunarodni rezidualni mehanizam osudili su 21 osobu za zločine u Srebrenici, od kojih sedam za zločin genocida, na osnovu preko 1,5 hiljada svjedočenja i oko 28 hiljada dokaznih predmeta.
Navodi se da je u BiH za ista djela pravosnažno osuđena 31 osoba, od čega 14 za genocid, u Srbiji njih pet (pripadnika specijalne jedinice policije Republike Srbije “Škorpioni”), a u Hrvatskoj dvije.
U saopštenju se navodi da je Međunarodni sud pravde (MSP), takođe, utvrdio da je u Srebrenici izvršen genocid, a da je Srbija odgovorna što ga nije spriječila, iako je to mogla i morala.
“Ta se presuda svakako, osim formalno, odnosi i na Crnu Goru, koja je tada bila u državnoj zajednici sa Srbijom, ali pošto ju je napustila, formalno nije obuhvaćena presudom”, kaže se u saopštenju.
Grupa NVO i građanskih aktivista naglasila je da je pitanje da li je genocid izvršen ili ne isključivo pravna, a ne politička kategorija.
“U utvrđivanju odgovornosti za izvršenje genocida u Srebrenici samo pred MKSJ je učestvovalo, u dvostepenim postupcima, ukupno 46 sudija iz 34 države. U donošenju presude MSP učestvovalo je 15 sudija iz različitih država”, dodaje se u saopštenju.
Poručuje se da negiranje genocida u Srebrenici znači negiranje međunarodnog sudstva.
U saopštenju se podsjeća da je Crna Gora usvojila Deklaraciju o prihvatanju rezolucije Evropskog parlamenta (EP) o Srebrenici 2009. godine i Rezoluciju o genocidu u Srebrenici 2021. godine i tim dokumentima taj genocid najoštrije osudila.
Crna Gora je, kako se dodaje, i glasala za UN rezoluciju o Međunarodnom danu sjećanja na genocid u Srebrenici i razriješila svog ministra pravde, ljudskih i manjinskih prava, Vladimira Leposavića zbog relativizacije tog genocida.
“To su bili koraci ka sigurnijoj budućnosti naše zemlje i regiona u Evropskoj uniji (EU) zbog kojih možemo da budemo ponosni”, poručuje se u saopštenju.
S druge strane, kako se navodi, u vlasti u Crnoj Gori danas učestvuju i srpske nacionalističke partije koje, nažalost, negiraju taj genocid i koriste svaku priliku da ponize žrtve, insistirajući na takmičenju u “žrtvovanju” na nacionalnoj osnovi.
“Neodgovorna potreba da se pošto-poto favorizuju srpske žrtve, dovela je do toga da Skupština, po hitnom postupku, u junu prošle godine usvaja Rezoluciju o osudi genocida u Jasenovcu i nediplomatski zadaje šamar Hrvatskoj, što je ugrozilo i pregovore sa EU”, kaže se u saopštenju.
Navodi se da je Skupština u proteklom periodu ignorisala zahtjev Višeg državnog tužilaštva za skidanje imuniteta poslaniku zbog govora mržnje.
To je, kako se dodaje, bio zabrinjavajući incident koji ne priliči državi koja dokazuje privrženost vladavini prava u trci za članstvo u EU.
Grupa NVO i građanskih aktivista ponavila je da se odlučno suprotstavljaju politici „zločinom na zločin“, da osuđuju donošenje „kontra rezolucija“ i da ne žele da nove generacije odrastaju zadojene mržnjom i osjećajem provincijalne inferiornosti koja se sukobljava sa svijetom počev od najbližih susjeda.
“Zahtijevamo da Crna Gora preuzme odgovornost za oblikovanje budućnosti u kojoj će nove generacije biti pošteđene novih stradanja”, poručuje se u saopštenju.
Navodi se da žrtve zločina, svih vjera i nacija, “obavezuju nas da se zalažemo za pravdu, istinu i pomirenje”.
“I da stvaramo društvo koje poštuje i čuva svaku osobu, bez obzira na njenu nacionalnu, vjersku ili etničku pripadnost”, kaže se u saopštenju grupa NVO i građanskih aktivista.
Oni su pozvali sve da im se pridruži snjutra u Podgorici, u Spomen parku civilnim žrtvama, na Pobrežju, u obilježavanju Dana sjećanja na Srebrenicu.
Saopštenje su osim HRA potpisali Centar za građansko obrazovanje, Centar za žensko i mirovno obrazovanje, Bošnjačko vijeće u Crnoj Gori, Centar za istraživačko novinarstvo, Centar za afirmaciju RE populacije.
Među potpisnicima saopštenja su i Centar za demokratsku tranziciju, Centar za ženska prava, Centar za monitoring i istraživanje, Centar za razvoj nevladinih organizacija, Centar za građanske slobode i Građanska alijansa.
Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS
