Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Ukoliko se ne koncipira nova razvojna paradigma crnogorske privrede, koja će dominntno počivati na kreativnim industrijama, a program Evropa sad ne bude djelovao, može se desiti da dostignemo jednakost u opštem siromaštvu, saopštio je profesor Ekonomskog fakulteta, Anđelko Lojpur.
On je rekao da se postavlja pitanje da li su tvorci programa Evropa sad predvidjeli rezrevnu varijntu po principu – šta ako sve ne bude išlo kao što je planirano.
„Pokušamo li procijeniti stanje na području privrednog razvoja i socijalnog života jedinstvenim iskazom, te ako to “pomnožimo” sa rastućom neizvjesnošću na planu toka koronakrize, kao država sa nedovršenom tranzicijom našli smo se pred neočekivanom prilikom za početak temeljne rekonstrukcije ekonomskog sistema i prijeko potrebnog uravnoteženja socijalno-političkih prilika“, kazao je Lojpur u intervjuu Vijestima.
On je dodao da su rastuća nezaposlenost i veliki broj socijalno nezbrinutih osoba, trendovi koji u kontinuitetu dobijaju na intenzitetu, tako da je siromaštvo postalo masovna pojava, dok su se egzistencijalna ugroženost i preživljavanje nametnuli kao ključni problem najvećeg dijela društva.
„Dodamo li prethodnom sve što se dešava na “političkoj pozornici”, izgleda da smo blizu onoj Marksovoj tezi o “odumiranju” države. U tom smislu potrebna nam je nova, mada staru nijesmo nikada ni imali, dugoročna razvojna strategija, gdje bi najuzvišenije društvene snage postigle puni konsenzus oko ključnih razvojnih ciljeva, čime bi poništili takozvani razvojni jaz, odnosno spoznaju da su razvojne mogućnosti Crne Gore, odnosno izdašnost raspoloživih resursa, značajno iznad sadašnjeg nivoa ostvarenih efekata“, saopštio je Lojpur.
On smatra da je, na bazi takvog pristupa, umjesto kancerogenog rasta bruto domaćeg proizvoda (BDP) koji se godinama bilježi na uštrb devastacije i neracionalnog korišćenja prirodnih resursa, moguće alocirati raspoložive nacionalne resurse na mjesto gdje će biti najbolje iskorišteni i sa najvećim efektima.
„Ujedno, samo na tim osnovama, u procesu implementacije iste, moguće je da se makroekonomska stabilnost, nova industrijska i regionalna razvojna politika koncentrišu na uočavanje i uklanjanje nedostataka u funkcionisanju države i tržišta. U tom smislu krajnje je vrijeme da vlada prestane da “govori” o velikim investicijama tipa mostovi, pruge, nove fabrike i niza drugih čuda. Umijesto toga, treba stvoriti uslove u kojima će puno malih, domaćih preduzetnika investitora angažovati svoje vrijeme, energiju i vlastiti kapital i pokrenuti neki biznis“, rekao je Lojpur.
Mnogo je važnije shvatiti da se pod određenim uslovima može efektuirati štednja građana koja je sada procijenjena na oko 1,3 milijarde EUR, od priželjkivanih velikih “državnih” investicija.
„U ostalom, pokazalo se da se ni jedna zemlja nije razvila zahvaljujući stranom kapitalu, s tim da se loše piše svakoj državi koja je glavni poslodavac. Konkretnije, što se tiče projekta Evropa sad, teško je u kratkom periodu od početka njegove primjene suditi o rezultatima, tako da jedino što za sada onima na koje se odnosi njegova primjena preostaje, je da na riječ vjeruju njegovim kretaorima“, kazao je Lojpur.
On je dodao da to definitivno može biti problem, jer oni koji su ga kreirali neće biti u prilici da provedu njegovu dosljednu implementaciju što je jadan o ključnih preduslova za uspjeh svakog projekta.
„Drugo, program nije cjelovit, nije jasno određena njegova ročnost, tako da ne može nadomjestiti sve one poduhvate koje podrazumijeva radikalan reformski iskorak i raskid sa prošlošću“, naveo je Lojpur.
On je kazao da kičmu programa, odnosno takozvano sidro, čini minimalna cijena rada i povećanje prosječne zarade, odnosno očekivanja da će proraditi efekat pozitivne korelacije na toj liniji.
„Nijesam baš siguran da je to dovoljno jako sidro, posebno ako se postavi pitanje da li povećanje minimalne cijene rada ima realno uporište u novostvorenoj vrijednosti, jer plate ipak treba zaraditi, a novo zaduživanje države u funkciji povećanja zarada do nivoa od 600 EUR moglo bi da ima nesagledive posljedice i raspad budžeta“, upozorio je Lojpur.
Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS
