Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Drastičan pad stranih investicija u ovoj godini treba ozbiljno da zabrine kreatore ekonomske politike, saopštio je Pobjedi predsjednik Crnogorskog udruženja poslodavaca (CUP) Vasilije Kostić.
On smatra da su razlozi za pad stranih investicija spoljni, kao što je rat, stagnacija svjetske ekonomije i inflacija i interni razlozi poput rasta političke nestabilnosti i pogoršanja poslovnog ambijenta u državi.
Prema najnovijim podacima Centralne banke (CBCG), neto priliv stranih direktnih investicija u prvih devet mjeseci ove godine iznosio je 320,37 miliona EUR, što je 47,14 odsto manje u odnosu na isti period prošle godine.
U prošloj i 2021. godini je, prema podacima CBCG, došlo do rasta stranih investicija, ali zabrinjava njihova struktura, s obzirom na to da se, kao i u ovoj godini, dominantno investiralo u nekretnine, a drastično manje u privredu i banke.
Iz Ministarstva ekonomskog razvoja nijesu odgovorili na pitanja Pobjede u vezi sa velikim padom stranih investicija u ovoj godini i njihove nepovoljne strukture zadnjih godina. Iz tog Vladinog resora nijesu odgovorili na upite što treba uraditi da bi se povećale strane direktne investicije i mogu li se od nove vlade očekivati potezi i odluke koje će promijeniti sadašnje stanje.
“Razlozi za pad stranih investicija mogu biti mnogostruki, ali bi ih mogli kategorisati u dvije osnovne grupe – eksterni i interni. Eksterni su dobro poznati i nijesu novi: rat, neizvjesnost, stagnacija svjetske ekonomije, inflacija i borba protiv inflacije, koja direktno šteti investicijama zbog visokih referentnih kamatnih stopa”, kazao je Kostić.
Prema njegovim riječima, interni razlozi za veliki ovogodišnji pad stranih investicija su manje uočljivi i ne tako transparentni ali, kako kaže, nijesu manje važni.
“Ako na ove izuzetno nepovoljne spoljne uslove dodamo interne u obliku rasta političke nestabilnosti, pogoršanja poslovnog ambijenta, podržavljenja preduzeća, suspendovanja zakona o poslovanju i arbitrarnog odlučivanja Vlade, zapostavljanje promovisanja stranih investicija i investicionih projekata, fokus Vlade na potrošnji, a ne razvoju i shodno tome zaustavljanju investiranja, dobijamo objašnjenje za nastalu situaciju”, istakao je Kostić.
Ukupan priliv stranih direktnih investicija na kraju septembra ove godine iznosio je 631,36 miliona EUR, dok se istovremeno iz zemlje odlilo 310,99 miliona EUR, pokazuju najnoviji preliminarni podaci CBCG.
Neto priliv stranih direktnih investicija od januara do septembra iznosio je 320,37 miliona EUR, što je 47,14 odsto manje u odnosu na isti period prošle godine.
Ukupan priliv stranih direktnih investicija pao je 26,14 odsto u odnosu na uporedni period, što je, kako se navodi u biltenu CBCG, rezultat pada ulaganja po osnovu interkompanijskog duga i investicija u kompanije i banke, kao i po osnovu povlačenja ulaganja iz inostranstva.
Iz zemlje se po osnovu ulaganja rezidenata u inostranstvo odlilo 64,66 miliona EUR, dok su povlačenja sredstava nerezidenata investiranih u Crnu Goru iznosila 246,33 miliona EUR. Priliv stranih direktnih investicija u formi vlasničkih ulaganja iznosio je 403,87 miliona EUR, što čini 63,97 odsto ukupnog.
Od toga je u nekretnine uloženo 335,19 miliona EUR, što je rast od 4,03 odsto, a u preduzeća i banke 68,68 miliona EUR, što je pad od čak 52,35 odsto. Priliv SDI u formi interkompanijskog duga iznosio je 197,91 milion EUR, što je 31,35 odsto ukupnog priliva.
“Osim smanjenja stranih investicija, koje je drastično, ni struktura investicija nije mnogo povoljnija, jer se nastavlja dugogodišnji nepovoljni obrazac po kome se najviše ulaže u nekretnine, a znatno manje u preduzeća i finansijske organizacije. Pri tome, relativno uzevši u odnosu na ukupan priliv u ovoj godini, je znatno povlačenje od nerezidenata. Tačnije, ova stavka je i dalje prilično visoka, dok su se ostale znatno smanjile, što upućuje na činjenicu da se trend odliva u ovom obliku nastavlja i ukazuje da njegovi uzroci ne jenjavaju – naprotiv, rekao bih”, saopštio je Kostić.
On je ocijenio da je potencijalno dugoročna posljedica ovakvog stanja ta što kada jednom usporite ili smanjite znatno, kao sada, dotok stranih investicija, postoji ozbiljna mogućnost da se proces teško može obnoviti na pređašnjem nivou jer je, kako je naveo, proces privlačenja stranih investitora vrlo kompleksan i mukotrpan.
“Za kapital se, stoga, nerijetko kaže da ga je lako uplašiti i da je plahovit. Zato je za crnogorsku privredu i crnogorsku ekonomiju od izuzetne važnosti da ambijent za ulaganja bude stimulativan i pouzdan. Kada je ambijent pouzdan, predvidiv i stimulativan tada su i domaći i inostrani subjekti spremni da investiraju”, naglasio je Kostić.
On je dodao da strane direktne investicije imaju višestruki značaj za razvoj Crne Gore, prije svega zbog činjenice da je naša država upućena na stranu akumulaciju i da bi bez stranih direktnih investicija ona imala znatno usporeniji razvojni put.
Osim toga, kako je kazao, priliv investicija ima i značajnu funkciju zbog ublažavanja makroekonomske neravnoteže, budući da je ona trajna karakteristika crnogorske ekonomije.
“Ovo su samo dvije od mnogih pozitivnih strana stranog direktnog investiranja u Crnu Goru. No, strano investiranje nije obavezno i u svakom slučaju korisno za zemlju primaoca investicija, već zavisno od toga u kojim oblicima se ono odvija, kakva je struktura, u kojim sektorima i na kakav način, ima li negativnih eksternih efekata. Najkraće rečeno, strane investicije su od izuzetnog značaja za razvoj crnogorske ekonomije, ali ne po svaku cijenu i u svakom slučaju”, zaključio je Kostić.
Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS
