Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Ukoliko ljetnja turistička sezona ne bude u skladu sa očekivanjima, to će uticati na budžetske prihode, što bi za posljedicu moglo imati dva scenarija – smanjenje potrošnje ili zaduživanje, saopštila je profesorica Ekonomskog fakulteta u Podgorici, Maja Baćović.
Ona je, komentarišući podatke Ministarstva finansija da je u prva tri mjeseca ove godine ostvaren deficit budžeta od 63,9 miliona EUR, kazala Pobjedi da to na postojećem nivou i u prvom kvartalu nije zabrinjavajući, iako bi bilo bolje da ga uopšte nema.
„Podaci o izvršenju budžeta u prvom kvartalu pokazuju da je manji dio tekućih rashoda finansiran deficitarno u ovom periodu. Ostvaren je deficit od 63,9 miliona, dok su kapitalni rashodi iznosili 30,8 miliona EUR. Ipak, budžetski prihodi imaju sezonski karakter, pa se ova situacija može uravnotežiti u narednom periodu“, objasnila je Baćeović.
Ukoliko bi se, prema njenim riječima, poreski prihodi ostvarivali u skladu sa planiranim do kraja godine, u skladu sa planom budžeta nije predviđeno deficitarno finansiranje tekuće potrošnje.
„Problem može nastati ukoliko ljetnja turistička sezona ne bude u skladu sa očekivanjima, što će onda uticati i na budžetske prihode. Tada su moguća dva scenarija. Prvi, u kojem je moguće održati fiskalnu ravnotežu smanjenjem potrošnje, i drugi – u kojem će biti neophodno finansirati deficit zaduživanjem“, objasnila je Baćović.
Iz Vlade je ranije najavljivano da će tokom godine iz tekućih prihoda moći da se pokrivaju tekući rashodi i da se sredstva iz zaduživanja neće koristiti za tekuće rashode.
Prihodi budžeta za prva tri mjeseca ove godine iznosili su 580,4 miliona EUR ili 7,3 odsto procijenjenog bruto domaćeg proizvoda (BDP), što je 4,7 miliona EUR ili 0,8 odsto više u odnosu na isti period prethodne godine. Ipak, do ispunjenja plana za period januar-mart nedostajalo je 13 miliona EUR, odnosno realizacija plana prihoda za navedeni period iznosila je 97,8 odsto.
„Smanjenje poreskih prihoda za 13 miliona EUR nije značajno odstupanje. Riječ je o razlici od svega 0,3 odsto u odnosu na plan. Takva odstupanja su uvijek moguća zbog fluktuacija u obimu ekonomske aktivnosti“, kazala je Baćović.
U prvom kvartalu doprinosi su ostvareni u iznosu od 84,4 miliona EUR što je 30,4 miliona ili 26,5 odsto manje u odnosu na isti period prošle godine godine i 7,7 miliona ili 8,3 odsto manje u odnosu na plan.
Baćović smatra da je smanjenje prihoda od doprinosa u potpunosti očekivano nakon početka primjene programa Evropa sad 2, jer je, kako je navela, rast zarada nedovoljan da obezbijedi kompenzaciju prihoda izgubljenih smanjenjem stope doprinosa za penzijsko osiguranje.
„U prvom kvartalu ove godine prihodi od doprinosa za penziono osiguranje su niži oko 12 odsto od planiranih. Ukoliko se nastavi takav trend, neophodni transferi iz budžeta ka Fondu PIO biće na godišnjem nivou veći 40 do 50 miliona EUR u odnosu na planirane. Ukoliko se ne ostvare uštede na drugim pozicijama, ovo može povećati deficit i kreirati potrebu njegovog finansiranja zaduživanjem“, navela je Baćović.
Izdaci budžeta za prva tri mjeseca ove godine iznosili su 644,3 miliona EUR ili 8,1 odsto procijenjenog BDP-a. U odnosu na isti period prethodne godine, izdaci su veći 60,9 miliona ili 10,4 odsto i dodatna potrošnja iskazana je u okviru potreba većeg izdvajanja troškova mandatornog karaktera. U odnosu na plan ove godine, izdaci su manji za 69,9 miliona EUR ili 9,8 odsto i, kako kažu iz Ministarstva finansija, odraz su dinamike pristizanja obaveza u ovom periodu.
„Smanjenje izdataka u odnosu na plan definitivno je doprinijelo boljem fiskalnom saldu na kraju prvog kvartala, ukoliko dinamika pristizanja obaveza u narednom periodu ne znači da će rashodi u narednim mjesecima biti veći od planiranih, a time uticati i na kasnije pogoršanje fiskalnog salda. Ukoliko je riječ o stvarnim uštedama i racionalizaciji tekuće potrošnje, onda je to dobar signal“, rekla je Baćović.
Ona je dodala da bi niži kapitalni rashodi u odnosu na plan trebalo da budu izuzetak, a ne pravilo, jer, kako kaže, veći kapitalni rashodi daju razvojni karakter fiskalnoj politici.
„U prva tri mjeseca ove godine ostvareni su i tekući i kapitalni rashodi niži od planiranih. Tekući rashodi su bili niži 12 odsto i ukoliko je riječ o stvarnom smanjenju potrošnje, po mom mišljenju, to je pozitivan signal, jer smatram da je tekuće rashode i trebalo planirati umjerenije planom budžeta za ovu godinu. Nadam se da nije riječ o obavezama koje dospijevaju naknadno, odnosno da ovaj trend neće biti zamijenjen bržim rastom rashoda u narednim mjesecima“, saopštila je Baćović.
Zabrinjavaju je niži kapitalni rashodi 22 odsto od planiranih, koji su, prema njenim riječima, i u planu budžeta za ovu godinu trebalo da budu na većem nivou. Ona smatra da je u uslovima niskih kapitalnih rashoda upitno i očuvanje vrijednosti fiksnog kapitala u Crnoj Gori, ,a kamoli njegovo uvećanje, jer se fiksni kapital troši, odnosno njegova vrijednost se vremenom smanjuje za vrijednost amortizacije.
„Ukoliko nove investicije nijesu veće od te vrijednosti, njegova ukupna vrijednost se umanjuje. Istovremeno su, iako značajno umjerenije, smanjeni i budžetski prihodi, i to je sve u konačnom rezultiralo deficitom koji je manji od planiranog, ali i dalje veći od realizovanih kapitalnih rashoda. S obzirom na sezonske oscilacije u poreskim prihodima (rast prihoda u drugom i naročito trećem kvartalu zbog rasta izvoza usluga), deficit na ovom nivou u prvom kvartalu nije zabrinjavajući, iako bi razvojno, a i za potrebe upravljanja javnim dugom, bilo bolje da nemamo uopšte fiskalni deficit“, kazala je Baćović.
Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS
