Podgorica, (MINA) – Predsjednica Vrhovnog suda Valentina Pavličić donijela je strateški dokument pod nazivom Valenza period 2025–2027. godine, u kojem su jasno definisane mjere i prioriteti za rješavanje dugotrajnih sudskih postupaka u crnogorskim sudovima.
Kako je saopšteno iz Vrhovnog suda, taj program predstavlja ključnu sistemsku mjeru za poboljšanje efikasnosti i ažurnosti rada sudova, a donosi se kao odgovor na višedecenijski problem koji opterećuje sudski sistem, problem neriješenih starih predmeta, poznatih kao „crveni omoti“.
U saopštenju se ističe da se crnogorski sudski sistem godinama unazad suočava sa akumulacijom starih predmeta, a da su uzroci ovakvog stanja brojni.
„Više od 120 sudija, u posljednjih pet godina, napustilo je sudski sistem, a njihova mjesta nisu popunjavana blagovremeno, što je prouzrokovalo veliki nedostatak sudskog kadra“, rekli su iz Vrhovnog suda.
Oni su kao jedan od uzroka naveli i neadekvatan nivo zarada kojima su sudije, već duži vremenski period nezadovoljne, kao i nedovoljne i neuslovne prostorne kapaciteteza održavanje suđenja.
„Ne treba izgubiti iz vida i pandemiju COVID-19, koja je još više usporila rad sudova, a štrajk advokata i zastarjeli radni procesi dodatno su pogoršali situaciju“, istakli su iz Vrhovnog suda.
Kako su dodali, slaba i neadekvatna sinhronizacija državnih institucija otežava koordinaciju kako između pravosudnih, tako i insitucija van pravosudne mreže, a politička i ekonomska kriza stvorile su dodatne barijere i usporile sudske postupke.
„Stoga je donošenje jednog ovakvog dokumenta na nacionalnom nivou bila nužnost, uz sve probleme sa kojima se sudije suočavaju i koji ih očekuju prilikom praćenja njegove realizacije“, kazali su iz Vrhovnog suda.
Prema njihovim riječima, jedinstveni program rješavanja starih predmeta je prvi dokument ovakvog tipa, s ciljem da se jasno definišu mjere i prioriteti za rješavanje dugotrajnih sudskih postupaka u sudovima u narednom periodu, ali i obaveze koje nameću rješavanje ove strukture predmeta.
„Program predviđa detaljno praćenje svih predmeta starijih od tri godine, organizaciju rada sudova na način koji prioritetno tretira najstarije predmete, uvođenje nadzora i redovne evaluacije sprovođenja mjera i racionalizaciju ljudskih i materijalnih resursa, kao i upravljanje opterećenjem u sudovima“, pojasnili su iz Vrhovnog suda.
Oni su kazali da će primjenom Jedinstvenog programa biti omogućeno da sudovi, na nacionalnom nivou, ispunjavaju jednu od obaveza – poštovanje suđenja u razumnom roku, što će doprinijeti skraćenju vremena čekanja građana na pravdu.
Iz Vrhovnog suda su rekli da program, osim što pruža plan za smanjenje zaostatka starih predmeta, ali uvodi i preventivne mjere za sprječavanje stvaranja novih starih predmeta.
„Program se temelji na standardima Evropskog suda za ljudska prava (ESLJP) koji nalažu da se razumnost trajanja sudskog postupka cijeni u kontekstu kompleksnosti predmeta, ponašanja stranaka i nadležnih organa, kao i značaja spora za same stranke“, navodi se u saopštenju.
Ističe se da rješavanje predmeta u razumnom roku nije samo zakonska obaveza, već i dužnost poštovanja osnovnih ljudskih prava, što je u nadležnosti nacionalnih sudova, a čime se obnavlja povjerenje javnosti u sudski sistem.
„Upravo zato, Program ima i širu svrhu – unapređenje pristupa pravdi za sve građane, jačanje vladavine prava, kao i izbjegavanje potencijalnih presuda ESLJP protiv Crne Gore, čime bi se preduprijedila plaćanja materijalnih i nematerijalnih obeštećenja iz budžeta“, kaže se u saopštenju.
Kako se navodi, svi sudovi su pozvani na aktivno učešće u realizaciji mjera iz Jedinstvenog programa pod mentorstvom Vrhovnog suda, kao najvišeg suda u državi.
Iz Vrhovnog suda su naglasili da je neophodna sinhronizacija između predsjednika sudova, nosilaca pravosudnih funkcija i administrativnog osoblja, kako bi se osigurao ravnomjeran i održiv napredak u smanjenju broja starih predmeta.
„Vrhovni sud, kao nosilac ovog procesa, vršiće nadzor i pružati podršku svim sudovima u implementaciji mjera iz programa, kako bi se i na ovaj način pokazala odlučnost i istrajnost djelotvornom pristupu pravdi“, navodi se u saopštenju.
Rezultati programa će, kako se dodaje, biti praćeni kroz periodične izvještaje predsjednika sudova, uz mogućnost prilagođavanja metoda u skladu sa analizom postignutih rezultata.
„Usvajanjem Jedinstvenog programa rješavanja starih predmeta, Vrhovni sud preduzima odlučan korak ka efikasnijem, pravednijem i transparentnijem sudskom sistemu, što je osnovni preduslov za vraćanje povjerenja građana u sudstvo i ključni segment evropskih integracija“, zaključuje se u saopštenju.
Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS
