Podgorica, (MINA) – Grupa nevladinih organizacija (NVO), njih 16, saopštile su da se protive predlogu da se aktuelnim sudijama Ustavnog suda produži mandat.
Poslanici Pokreta Evropa sad Vasilije Čarapić i Darko Dragović predložili su amandman na Zakon o penzijskom i invalidskom osiguranju (PiO) na osnovu koga bi se propisao izuzetak od uslova za penzionisanje u korist sudija Ustavnog suda.
Na taj način, kako su kazali iz NVO koje potpisuju saopštenje, bio bi produžen mandat aktuelnom predsjedniku Ustavnog suda Miloradu Gogiću i sudiji Budimiru Šćepanoviću, kojima mandati po važećem zakonu prestaju u maju.
Mandat bi, kako su naveli iz NVO, bio produžen i sutkinjama Dragani Đuranović i Desanki Lopičić, kojima bi funkcije takođe trebalo da prestanu do kraja godine.
U saopštenju se podsjeća da su Gogić i Lopičić sudije Ustavnog suda od 2005. godine, Šćepanović od 2013. a Đuranović od februara prošle godine.
“NVO se oštro protive predloženoj izmjeni zakona, smatrajući je neprimjerenim uticajem izvršne vlasti na Ustavni sud“, kaže se u saopštenju.
U tim NVO smatraju da bi usvajanje predložene zakonske izmjene i produžavanje mandata aktuelnim sudijama nepotrebno dovelo u pitanje integritet Ustavnog suda, koji, kako su istakli potpisnici sapštenja, mora da štiti vladavinu prava, a ne interese izvršne vlasti.
Prema njihovim riječima, da je stvarni cilj vlasti bio principijelno razmatranje optimalne granice za odlazak u penziju, to pitanje se ne bi razmatralo samo u odnosu na sudije Ustavnog suda, već u odnosu na sve sudije, koje su u istoj pravnoj situaciji zbog Ustavnog rješenja.
„I ne bi se to pitanje otvaralo ishitreno, od strane poslanika i bez javne rasprave, u očiglednom cilju sprečavanja da aktuelnim sudijama Ustavnog suda uskoro prestanu mandati“, dodaje se u saopštenju.
U NVO smatraju da pitanje prestanka sudijskih funkcija treba principijelno otvoriti za sve i riješiti ga za ubuduće, na način koji ne dovodi u pitanje integritet Ustavnog suda.
Kako su kazali, ishitrena izmjena zakona u cilju produžetka mandata aktuelnim sudijama Ustavnog suda samo bi potvrdila sumnje o političkom uticaju na čak četvoro sudija tog suda koji ove godine ispunjavaju uslove za odlazak u penziju po važećem zakonu o PiO.
Izmjenom zakona bi se, upozoravaju iz NVO, opšti interes za nepristrasnim i objektivnim Ustavnim sudom bez opravdanog razloga podredio subjektivnim interesima četvoro sudija.
U saopštenju se navodi da je postupak izbora sudije/sutkinje Ustavnog suda koji bi zamijenio/la odlazećeg predsjednika Ustavnog suda regularno započet, da se šest osoba kandidovalo za tu poziciju i da nema prepreka da se to mjesto blagovremeno popuni.
„Međutim, tačno je i da je nadležni Ustavni odbor, pod vođstvom Simonide Kordić (NSD), u posljednjih mjesec propustio da utvrdi da li prijavljeni kandidati ispunjavaju uslove i da ih pozove na intervju, vjerovatno zbog pomenutog plana da se izmjenom zakona aktuelnom predjsedniku produži mandat“, kaže se u saopštenju.
Takođe, kako se navodi, još nije raspisan konkurs za sudiju koji bi zamjenio Šćepanovića, koji 31. maja puni 65 godina, i ispunjava uslove za odlazak u penziju, odnosno prestanak funkcije.
„Ovo je još jedan pokazatelj da postoji u najmanju ruku očekivanje Ustavnog suda, ako ne i dogovor, da im izvršna vlast izađe u susret i svima omogući produžetak mandata. Međutim, ako bi se ovaj konkurs odmah raspisao, moguće je blagovremeno obezbijediti popunjavanje i te sudijske pozicije“, kaže se u saopštenju 16 NVO.
Oni smatraju da je predlog diskriminatoran prema sudijama redovnih sudova kojima funkcija takođe obavezno prestaje sa 65 godina života, odnosno 40 godina radnog staža, i prema drugim sudijama Ustavnog suda kojima su nedavno prestale funkcije iz istog razloga.
„A koji su dugi niz godina istovremeno obavljali funkcije sa aktuelnim predsjednikom Ustavnog suda Gogićem, odnosno sutkinjom Lopičić i sudijom Šćepanovićem“, dodaje se u saopštenju.
Navodi se da je Gogić, po nedavnim izmjenama Zakona o PiO koje su uslijedile nakon odluke Ustavnog suda, već ispunio uslove za prestanak funkcije, jer je starosna granica izjednačena za muškarce i žene na 65 godina, a on je 65 godina napunio još prošle godine.
„Iako je ostao na funkciji po starim uslovima, sada izvršna vlast još predlaže i nove izmjene zakona po kojima bi mu mandat bio dodatno produžen. Kako vjerovati da se ovakve usluge posle neće vraćati“, upitali su iz NVO.
Prema njihovim riječima, i sutkinja Đuranović je, sudeći po biografiji, takođe ispunila uslove za prestanak funkcije, jer je 40 godina staža navršila tokom protekle godine, pod uslovom da joj je radni staž neprekidno tekao.
„Ona svakako u decembru ove godine navršava 65 godina života, čime ispunjava i taj uslov. Sutkinja Lopičić, takođe, sudeći po biografiji, tokom ove godine navršava 40 godina staža, ako joj je radni staž tekao bez prekida, čime i ona ispunjava uslov za odlazak u penziju, odnosno za prestanak funkcije po tom osnovu“, kaže se u saopštenju.
Iz NVO upozoravaju da bi o ustavnosti ove izmjene zakona odlučivale iste sudije Ustavnog suda, čak četvoro od ukupno sedam, kojima zakonska izmjena produžava mandate i koje bi se morale smatrati pristrasnim i biti izuzete od odlučivanja.
„Međutim, kako njih nema ko da zamjeni, a kako bi, u suprotno, nedostajao i kvorum za donošenje takve odluke, time bi ponovo de facto bio onemogućen rad Ustavnog suda i, samim tim, ugrožena vladavina prava. To je svakako previsoka cijena za produžetak mandata pojedincima“, pojasnili su iz NVO.
Kako su naveli, zabrinjava tendencija donošenja ad hominem zakona po kojima političke partije na vlasti rješavaju pojedinačne slučajeve.
„Pa nekada skraćuju mandate, nekada imenuju podobne kadrove, a sad pokušavaju i da produže mandat sudijama koji bi trebalo da odlučuju o njihovim zakonskim rješenjima“, dodaje se u saopštenju.
Prema njihovim riječima, izvršna vlast kao da zaboravlja da je suština pregovora sa Evropskom unijom u tome da Crna Gora dokaže da ima institucije sposobne da obezbijede vladavinu prava, a ne interese partija na vlasti.
„Ustavni sud bi, kao posljednja brana vladavine prava, morao biti van sumnje. Činjenica da je izvršna vlast spremna da njegov integritet kompromituje na ovakav način, po svaku cijenu, odmaže evropskom putu naše države“, zaključuje se u saopštenju 16 NVO.
Saopoštenje potpisuju Akcija za ljudska prava, Asocijacija Spektra, Centar za demokratsku tranziciju, Centar za građansko obrazovanje, Centar za građanske slobode, Centar za istraživačko novinarstvo Crne Gore, Centar za monitoring i istraživanje, Centar za razvoj NVO i Centar za ženska prava.
Među potpisnicima su i ERA – Savez za jednaka prava LGBTI osoba na Zapadnom Balkanu i u Turskoj, Institut alternativa, Institut za medije, Juventas, Mreža za afirmaciju nevladinog sektora MANS, Sigurna ženska kuća i Udruženje mladih sa hendikepom.
Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS
