Podgorica, (MINA) – Crnoj Gori nedostaju politička volja i adekvatna reakcija institucija u cilju suzbijanja malignih stranih uticaja u državi, ocijenio je analitičar Digitalnog forenzičkog centra (DFC) Marko Banović, navodeći da je Srbija ključni posrednik ruskog uticaja u regionu.
Banović je to kazao na okruglom stolu na kojem je predstavljena nova DFC studija Neraskidive veze ili geopolitička strategija: Uticaj Srbije u Crnoj Gori.
On je rekao da je ta studija logički nastavak prethodne, koja je tretirala hibridne aktivnosti Rusije u Crnoj Gori.
„Razlog za to je vrlo jednostavan, Srbija je ključni posrednik ruskog uticaja u regionu“, ocijenio je Banović.
On je kazao da je studija prilično detaljna i da su mapirali ključne kanale za širenje uticaja u Crnoj Gori, a to su prvenstveneo političke organizacije i pojedinci iz Crne Gore i Srbije, vjerske organizacije, krajnje desničarske grupe, mediji i kulturno-obrazovne organizacije.
„Korišćenjem koncepta „Overtonovog prozora“ pokušali smo da jasnije prikažemo sliku koji su efekti srpskog uticaja u Crnoj Gori“, naveo je Banović.
Širenje „Overtonovog prozora“, kako je pojasnio, predstavlja koncept koji opisuje proces usađivanja prethodno nezamislivih društvenih i političkih ideja u svijest jednog društva.
Banović je dodao da one na taj način prelaze put od radikalnih i potpuno neprihvatljivih do prihvatljivih za debatu.
U posljednjem koraku, kako je kazao, te društveno-političke ideje postaju društvene norme, uredbe ili zakoni.
„Studija koju danas predstavljamo upravo ukazuje kako srpski proksiji u Crnoj Gori u kontinuitetu šire Overtonov prozor“, naveo je Banović.
On je rekao da osnovu za kontinuirano miješanje Srbije u unutrašnje prilike Crne Gore predstavljaju zvanične strategije Srbije.
To su, kako je naveo, Deklaracija o proglašenju odnosa između otadžbine i rasejanja, Strategija o očuvanju i jačanju odnosa matične države i dijaspore i matične države Srba u regionu i Strategija nacionalne bezbednosti Srbije.
„Vrlo je indikativno da je Rusija, takođe, usvojila slične, ili gotovo identične strategije i deklaracije, koje služe kao podloga za njeno djelovanje u bliskom susjedstvu“, dodao je Banović.
Prema negovim riječima, miješanje Srbije posebno je vidljivo tokom važnih društveno-političkih događaja u zemlji, poput izbornih procesa, ili popisa stanovništva.
Banović je kazao da se, kada su u pitanju srpski proksiji u Crnoj Gori, njihovo djelovanje uglavnom zasniva na praćenju agende vladajućih struktura iz Srbije i predstavljanju Srbije i Beograda kao matice svih Srba iz regiona.
„Revitalizacijom Srpske pravoslavne crkve (SPC) krajem 80-ih godina prošlog vijeka, ta organizacija je stekla istaknutu ulogu u društveno-političkom životu srpskog društva“, rekao je Banović.
Prema njegovim riječima, SPC predstavlja ključni instrument srpske države za direktno miješanje u unutrašnje stvari susjednih zemalja.
Banović je dodao da je poistovjećivanje religije i nacije, odnosno izjednačavanje srpstva i pravoslavlja, vrlo pogodna okolnost za ostvarivanje interesa srpskog režima u regionu.
Vrijednosti koje SPC promoviše u Crnoj Gori, kako je naveo Banović, obilježene su kolektivizmom, antizapadnjaštvom i ksenofobijom, kao i izrazitom netrpeljivošću prema manjinskim društvenim i etničkim grupama.
„Djelovanje SPC u Crnoj Gori zasniva se na istorijskom revizionizmu i negacionizmu, a osim negiranja crnogorskog zasebnog identiteta, SPC direktno unižava antifašističko nasljeđe Crne Gore“, naveo je Banović.
On je dodao da se istovremeno SPC protivi evroatlanstskim integracijama, što je bilo posebno vidljivo tokom procesa pridruživanja Crne Gore NATO-u.
Prema riječima Banovića, Srbija na identičan način koristi SPC, kao što Rusija koristi Rusku pravoslavnu crkvu.
On je istakao da SPC pruža ideološku matricu djelovanja za prosrpske i proruske krajnje desničarske grupe u Crnoj Gori.
Banović je, govoreći o ulozi medija, kazao da su oni važan kanal uticaja Srbije, ali i uticaja Rusije u Crnoj Gori.
Srbija, kako je kazao, koristi različite medije i onlajn platforme za hibridne kampanje u cilju destabilizacije i narušavanja demokratskih procesa u Crnoj Gori.
Banović je naveo da Srbija ima značajan upliv kroz vlasništvo medija u Crnoj Gori.
On je dodao da su četiri komeracijalne televizije sa nacionalnom pokrivenošću u većinskom, ili kompletnom vlasništvu srpskog kapitala.
„Od ta četiri medija, dvije televizije se posebno ističu – TV Adria i TV Prva, koje smo u studiji prepoznali kao medije koji šire srpsku nacionalističku propagandu“, naveo je Banović.
On je kazao da ne treba zanemariti ni uticaj medija iz Srbije, koji su pod kontrolom režima u Beogradu.
Tu su, kako je naveo, istakli tabloide, ali i pojedine televizije.
„Takođe, Srbija ima razvijenu i propagandu mrežu u Crnoj Gori. Najistaknutiji medij u toj mreži je neregistrovani portal IN4S, koji u svom djelovanju obiluje govorom mržnje i konstantnim dezinformacijama“, kazao je Banović.
On je rekao da je primjetno da srpski proksiji poseban fokus drže na sektor obrazovanja i kulture.
„Jedan od indikativnih primjera je nezakonita smjena više od 160 direktora javnih obrazovnih ustanova u samo jednom danu, a sve u cilju postavljanja novih kadrova koji su ideološki bliski novim vlastima“, dodao je Banović.
Uočljiv je, prema njegovim riječima, i kontinuirani obračun novih vlasti sa Fakultetom za crnogorski jezik i književnost.
„Uočljivo je da se u društvu sve snažnije gura ideja o uvođenju vjeronauke u javne obrazovne ustanove“, naveo je Banović.
Prema njegovim riječima, najočigledniji primjer malignog uticaja Srbije i direktnog miješanja u unutrašnje prilike u Crnoj Gori je popis stanovništva, održan u decembru.
„Tokom popisne kampanje svjedočili smo snažnoj propagandi, koja je dolazila kroz sve kanale koje sam pomenuo kroz prezentaciju. Posebno su se isticali politički predstavnici iz Srbije“, rekao je Banović.
Oni, kako je dodao, nijesu krili da je popis u Crnoj Gori od ključnog značaja.
„Čak je i predsjednik Srbije Aleksandar Vučić učestvovao u toj kampanji i kazao da je popis u Crnoj Gori od većeg značaja od parlamentarnih izbora“, naveo je Banović.
Ta kampanja je, kako je ocijenio, pokazala da je očigledan cilj Beograda i srpskih proksija u Crnoj Gori promjena građanskog uređenja Crne Gore.
Banović je rekao da se kampanja iz Srbije zasnivala na nuđenju benefita poput besplatnog liječenja, obrazovanja, dobrovoljnog služenja vojnog roka, uz dokaz da se crnogorski građanin na popisu izjasnio kao Srbin, koji priča srpskim jezikom.
Mediji su, kako je naveo, imali značajnu ulogu tokom popisne kampanje.
„Imali smo kontinuirano širenje dezinformacija i nacionalističke propagande koja je dolazila direktno iz Srbije, ali i iz pojedinih medija iz Crne Gore“, rekao je Banović.
On je kazao da su tabloidi iz Srbije konstantno izvještavali o popisu i da je interesantno i da su se ruski regionalni mediji posebno aktivirali, plasirajući narative da Crna Gora treba da se vrati tradicionalnim vrijednostima.
„A u tom kontekstu Rusija se predstavljala kao zaštitnik tih tradicionalnih vrijednosti, dok su se zapadne zemlje, Evropska unija, NATO i Sjedinjene Američke Države predstavljale kao neko ko narušava te tradicionalne vrijednosti“, dodao je Banović.
On je rekao da je i SPC imala svoju ulogu tokom popisa.
„U zaključku smo jasno konstatovali da Rusija koristi Srbiju kao bazu svojih aktivnosti u regionu. Ono što smo takođe zaključili je nedostatak adekvatne reakcije institucija i političke volje za suprotstavljanje svim malignim uticajima u našoj zemlji“, naveo je Banović.
Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS
