Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Crnogorski bankarski sektor karakteriše visoka likvidnost, kapitalna adekvatnost i profitabilnost, a primjetan je i trend opadanja loših kredita, saopštila je guvernerka Centralne banke (CBCG), Irena Radović.
On je na sjednici Odbora za ekonomiju finansije i budžet, na kojoj je održano konsultativno saslušanje o stanju u bankarskom sektoru Crne Gore – izazovima i perspektivama, kazala da je taj sektor najzdraviji i najstabilniji dio crnogorske ekonomije, koji značajno podržava razvoj privrede.
„Kada je u pitanju kapital banaka, on je već na nivou od 830 miliona EUR, što je istorijski maksimum. Primjetno je povećanje od skoro 12 odsto u odnosu na isti period prošle godine“, rekla je Radović.
Ona je precizirala da je aktiva banaka na kraju aprila iznosila 6,62 milijardi EUR, što je tri odsto više u odnosu na isti prošlogodišnji period.
„Ukupni krediti banaka iznose 4,37 milijardi EUR, što je rast od 11,8 odsto u odnosu na uporedni period. Takođe, došlo je do rasta kreditne aktivnosti, gotovo 34 odsto“, kazala je Radović.
Učešće loših kredita u ukupnim se kontinuirano smanjuje i danas je, sa nekadašnjih dvocifrenih nivoa, palo na 4,75 odsto.
Ukupni depoziti iznose 5,33 milijardi EUR, što je rast 2,3 odsto u odnosu na uporedni period.
Poslovanje banaka karakteriše i ostvarivanje visokog neto profita.
Radović je, govoreći o kamatnim stopama, podsjetila da je u martu uslijedila inicijativa CBCG u pravcu smanjenja kamatnih stopa kada je u pitanju stanovništvo.
Sve banke su prihvatile da učestvuju u akciji i snize kamatne stope za crnogorske građane.
„U periodu od početka akcije, odnosno od marta do kraja aprila, banke su odobrile gotovo 3,2 hiljade kredita stanovništvu, u ukupnom iznosu od gotovo 40 miliona EUR“, rekla je Radović i dodala da su, kada su u pitanju krediti za preduzeća, kamatne stope niže u odnosu na građane i da u CBCG očekuju trend daljeg sniženja.
Predstavnik Kluba poslanika ZBCG – Nova srpska demokratija, Dejan Đurović, između ostalog je tražio od Radović da obeća da će korekcije kamatnih stopa na kredite biti veće od onih koje su trenutno dogovorene.
Radović je saopštila da su inicijativa i dogovor sa bankama u vezi sa korekcijom kamatnih stopa urodili plodom i da se bilježi vrlo konkretno smanjenje u prve četiri sedmice primjene.
„Treba pomno pratiti sve tokove u bankarskom sektoru Crne Gore i praviti analize i uporedbe sa tokovima u okruženju i EU“, kazala je Radović.
Đurović je tražio od guvernerke da objasni kakva je priroda pet tužbi koje je Prva banka podnijela protiv CBCG, kao i da saopšti da li je ta finansijska kompanija likvidna zahvaljujući depozitima Vlade i da li se plaćanja državnih institucija, i dalje, transferišu preko nje.
Radović je potvrdila da je Prva banka podnijela pet tužbi protiv CBCG, koje se odnose na mjere regulatora prema toj komercijalnoj banci.
„Mjere su stroge, ali se izriču prema svim bankama, bez obzira na vlasničku strukturu. Prva banka ne može biti tretirana drugačije od ostatka sistema“, navela je Radović.
Ona je dodala i da su zbog drastičnih propusta, koji se odnose na netačno izvještavanje Centralne banke, smjenjeni svi članovi uprave Prve banke.
„Važno je da se banke povinuju zahtjevima regulatora, jer su oni usmjereni na njihovo ozdravljenje i stvaranje uslova da banka posluje pod istim uslovima kao i ostale u sistemu“, rekla je Radović.
Ona je kazala da je u proteklim mjesecima postojala tendencija rasta depozita Vlade i smanjenje depozita pravnih lica u Prvoj banci, ali da postoji značajan potencijal da ona bude ozdravljena.
Radović je podsjetila da je Prva banka u decembru donijela odluku o dokapitalizaciji, koja je u toku, i čiji će epilog uskoro biti poznat.
Ona je tokom sjednice potvrdila i da ostaje na funkciji guvernerke CBCG, odnosno da neće biti generalna sekretarka Savjeta za regionalnu saradnju (RCC).
“Jedan od kandidata je na bazi političke procjene dobio većinu glasova tokom preliminarnog glasanja, na osnovu čega su sve države postigle konsenzus o povlačenju svojih kandidata. Mogu gotovo sa izvjesnošću da potvrdim da ću ostati na funkciji guvernerke CBCG”, saopštila je Radović.
Ona je objasnila da je ta kandidatura tražena od nje i da su je predložili premijer Milojko Spajić i predsjednik Skupštine Andrija Mandić, a da je podršku najavio i predsjednik Crne Gore Jakov Milatović.
Predsjednik Kluba poslanika Socijaldemokrata (SD), Boris Mugoša, postavio je pitanja o razlozima plaćanja naknada za održavanje bankovnih računa, obradu kredita i mobilno bankarstvo.
„Rijetko pričamo o naknadama, a to je segment u kojem imam dosta kritika. Ako posmatrate neto prihod naknada, on je od 2019. godine sa 35 miliona skoro dupliran na oko 64 miliona prošle godine. Nijesam protiv profita, ali smatram da bi za takav rast prohoda trebalo da usluge budu kvalitetnije, ili da cijene odgovaraju onome što su troškovi bankarskog sistema“, rekao je Mugoša.
On je pitao i kakva je razlika između aktivnih i pasivnih kamatnih stopa i da li postoje uporedni podaci u regionu, s obzirom na to da je trenutna štednja u crnogorskim bankama na 0,2 odsto.
„Dakle, novac se drži u bankama samo da se ne bi držao u kući“, naveo je Mugoša.
On je dodao da depoziti u bankama iznose oko 2,7 milijardi EUR, a da je ukupno kreditno zaduženje 1,7 milijardi EUR.
„Imamo ogroman nivo depozita u bankama po vrlo simboličnim kamatama. Zašto jedan dio ponude država ne plasira prema građanima? Siguran sam da bi građani jedan dio depozita iskoristili za to, što ne bi ugrozilo bankarski sistem“, tvrdi Mugoša.
Radović je saopštila da određivanje naknada na bankarske usluge nije nadležnost regulatora, već da to rade banke pojedinačno, a da se CBCG bavi regulacijom, odnosno usklađenošću poslovanja banaka sa zakonima.
Ona je navela i da je procijenjeno da bi država mogla da povuče 300 do 500 miliona sa tržišta, a da ne ugrozi bankarski sektor.
Mugoša je upozorio i na drastičan rast penzionerskih kredita nakon povećanja penzija, kao i na ozbiljne izazove u dijelu platežne moći građana.
Radović je kazala da se bilježi rast kreditnog zaduženja penzionera, ali da on nije toliko drastičan, već da ima umjeren trend.
Predsjednik Upravnog odbora Udruženja banaka Crne Gore (UBCG), Aleksa Lukić, je odgovarajući na pitanja Mugoše, kazao da u bankarskom sistemu Crne Gore, sa aspekta profitabilnosti, ne događa ništa spektakularno što se ne događa u svim zemljama EU i van nje.
“Što se tiče profita za prošlu godinu, koji trenutno odskače u odnosu na raniji period, tu se uključuje ekonomski oporavak, Evropa sad 1, javna potrošnja, intenzivno kreditiranje, kao i skok kamatnih stopa koji se desio od polovine 2022. godine”, rekao je Lukić.
On je poručio da banke nijesu ekstra profitriale, već su radile u granicama mogućnostima i bile sastavni dio ekonomskog razvoja Crne Gore.
“Da bih to dodatno dokazao, dolazim do kamatnog prihoda, koji je tek prošle godine premašio kamatni prihod od 2008”, zaključio je Lukić.
Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS
