Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Socijaldemokrate (SD) su u skupštinsku proceduru predale Predlog zakona o zaštiti strateških nacionalnih interesa države u oblasti aviosaobraćaja, kojim se zabranjuje likvidacija Montenegro Airlinesa (MA) i čuvaju Aerodromi Crne Gore.
Predstavnik SD-a, Aleksandar Mitrović, kazao je da je predloženi zakon od presudne važnosti za državu kojoj jedna četvrtina bruto domaćeg proizvoda (BDP) potiče od turizma.
„Taj zakon, između ostalog, zabranjuje svaku radnju od države koja bi rezultirala likvidacijom MA, jer je u pitanju resurs od strateškog nacionalnog značaja, a predviđa i da se preduzeće Aerodromi ne može valorizovati po modelu koncesije niti po bilo kojem modelu koji bi doveo u pitanje većinsko vlasništvo države“, naveo je Mitrović u saopštenju.
Mitrović, koji je bio i član radne grupe za pripremu pregovora sa Evropskom unijom (EU) u Poglavlju 8 koje se odnosi na državnu pomoć i konkurenciju, kazao da je MA nacionalna avio-kompanija, koja je od osnivanja, 1994. godine, prevezla više od 9,5 miliona putnika.
Saobraća na ukupno 30-ak destinacija, 16 u redovnom i ostalo u čarter saobraćaju.
“Njeno učešće u ostvarenom prometu na crnogorskim aerodromima je u prošloj godini bilo na nivou od 25 odsto, ali u konkurenciji od više od 50 redovnih, čarter i niskobudžetnih avio-kompanija“, dodao je Mitrović.
U pitanju je jedan od najvećih državnih privrednih subjekata sa više stotina zaposlenih, godišnjim prihodom od preko 70 miliona EUR, koje godišnje preveze preko 650 hiljada putnika i ostvaruju direktan doprinos prihodima države od turizma preko 180 miliona EUR.
„Dakle, potencijalnim gašenjem bi se prouzrokovala šteta od preko 200 miliona EUR”, tvrdi Mitrović.
On je napomenuo da je zbog posljedica pandemije COVID-19 EU učinila fleksibilnijim restrikcije kada je u pitanju državna pomoć, posebno za pokriće gubitaka koji su nastali usljed koronavirusa.
Tako je Francuska podržala AirFrance sa sedam milijardi EUR, Njemačka Lufthansu sa devet milijardi, Portugal TAP sa 1,2 milijarde, Vlada Holandije dala i planira da da ukupno 3,4 milijarde za podršku KLM, Španija Iberiu sa 750 miliona, Austrian Airlines sa 600 miliona, Finska Finnair sa 500 miliona, Belgija Brussels Airlines sa 290 miliona, dok će Vlada Srbije, prema procjeni Fiskalnog savjeta, morati da pomogne opstanak Air Serbia sa 200 miliona EUR.
Mitrović je kazao i da je državni sekretar u Ministarstvu kapitalnih investicija, koji ima relevantno iskustvo u avioindustriji, u Informaciji Vladi o stanju MA naveo da je protiv likvidacije i da je u regionu posebno uočljiv primjer državne pomoći kompaniji Air Serbia i najvećem evropskom avio-operateru Lufthansa.
“Saglasan sam sa njim kad je i konstatovao da je oduka o očuvanju i postojanju nacionalnog avio-prevoznika i politička odluka, a ne samo uskoekonomska odluka”, poručio je Mitrović.
Predloženim zakonom je, u cilju očuvanja jednog od najvrjednijih državnih razvojnih resursa, definisano da Crna Gora zadržava većinsko vlasništvo u preduzeću Aerodromi Crne Gore.
Kako je podsjetio, ta kompanija osnovana je 1999. godine, a od 2003. godine, rukovodi međunarodnim aerodromima u Podgorici i Tivtu, koji su do tada bili u vlasništvu JAT-a.
Od samog osnivanja, društvo je konstantno napredovalo. Broj putnika opsluženih na aerodromima je porastao sa 605 hiljada u 2003. godini na preko 2,6 miliona u prošloj godini.
Aerodromi Crne Gore su u prošloj godini opslužili i 14,53 hiljade vazduhoplova, dok je taj broj u 2003. godini bio 5,53 hiljade.
„U ukupnom prometu aviona u prošloj godini na aerodromima Podgorica i Tivat učestvovalo je više od 50 avio-kompanija, od kojih 13 u redovnom saobraćaju. Sa oba aerodroma se saobraćalo na oko 70 destinacija. Profit ove kompanije prije oporezivanja je u 2003. godini iznosio 961 hiljadu EUR, a u prošloj godini preko 15 miliona EUR”, poručio je Mitrović.
Kako je dodao, finansijske analize pokazuju da Aerodromi Crne Gore mogu sami da uzmu kredit, investiraju značajna sredstva na oba aerodroma za izgradnju novih terminala i rekonstrukciju i proširenje manevarskih površina, uredno vraćaju kredit i da u narednih 25 godina po osnovu izdvajanja iz neto profita u državni budžet uplate više stotina miliona EUR.
„Osim toga, od poreza na dobit država može prihodovati do 100 miliona EUR i još oko 100 miliona EUR od drugih poreza, doprinosa i raznih taksi. Jedan od potencijalnih modela, u cilju neophodnog unapređenja poslovnih performansi, može svakako biti i dokapitalizacija, odnosno ulazak stranog renomiranog partnera kao manjinskog akcionara“, rekao je Mitrović.
Mitrović je saopštio da se mora shvatiti da su nacionalni interesi u ekonomiji iznad dnevne politike i jeftinih političkih poena, jer će politički motivisana, ishitrena i nepromišljena postupanja u privredi dugoročno donijeti štetu svim građanima, bez obzira na bilo koju političku pripadnost.
„A odluka da se Aerodromi Crne Gore prodaju ili prepuste stranom koncesionaru, u čije džepove bi se, umjesto u budžet, slivala višemilionska dobit, ili da se likvidira nacionalna avio-kompanija koja doprinosi turizmu godišnje 180 milionaEUR, bi predstavljala ekonomski zločin, zbog čega je SD i predložio zakon koji to sprječava”, zaključio je Mitrović.
