Podgorica, (MINA) – Crnogorska dijaspora u Bosni i Hercegovini (BiH) želi da doprinese razvoju regionalne saradnje u procesu evroatlanskih integracija, u cilju stvaranja stabilnog bezbjednosnog političkog i ekonomskog okruženja u regionu, kazao je član Udruženja građana porijeklom iz Sandžaka u BiH Erol Ramusović.
Ramusović je u intervjuu agenciji MINA rekao da su građani porijeklom iz Crne Gore, koji žive i rade u BiH, svjesni činjenice da u državi u kojoj se sada nalaze najvjerovatnije ostaju da žive.
„Veze sa Crnom Gorom, kao matičnom državom, i narodom se nikada ne prekidaju. One trajno čuvaju svijest o porijeklu, konfesiji, jeziku i kulturi“, poručio je Ramusović.
On je kazao da je dijaspora Crne Gore najprirodnija društvena i kulturna veza sa inostranstvom i jedan od značajnijih činilaca u promociji i međunarodnoj afirmaciji crnogorskog društva i kulture u evropskom i svjetskom prostoru.
„Mi u dijaspori želimo da doprinesemo razvoju regionalne saradnje ka evroatlanskim integracijama u funkciji proizvođenja stabilnog bezbjednosnog političkog i ekonomskog okruženja na prostoru kompletnog regiona“, rekao je Ramusović.
On je naveo da je konekcije njihovog Udruženja sa Upravom za dijasporu, čiji je osnovni zadatak očuvanje i jačanje odnosa matice i dijaspore, veoma dobra.
„Aktivnosti Uprave za dijasporu usmjerene su na poboljšanje kulturnih, obrazovnih, privrednih, sportskih i drugih veza iseljeništva sa maticom, te podsticanje projekata i programa dijaspore kojima se promoviše nacionalni i kulturni identitet“, pojasnio je Ramusović.
Govoreći o odnosu Crne Gore prema iseljenicima, Ramusović je istakao da ona u tom odnosu prednjači naspram svih država u regionu.
„Naravno, uvijek ima prostora za unapređenje odnosa i stvaranje uslova za bolju komunikaciju“, dodao je Ramusović.
On smatra da Crna Gora treba da ostvari bolju komunikaciju sa crnogorskim iseljenicima u BiH po pitanju investicija.
„Nezanemarljiv broj iseljenika je sa svojim kompanijama napredovao u BiH, Evropskoj uniji (EU) i svijetu, a time su se stvorili uslovi za investiranje iseljenika u Crnu Goru, kao matičnu državu“, dodao je Ramusović.
Prema njegovim riječima, jedan od značajnih oblika razvoja je i potpisivanje sporazum sa gradovima iz EU, preko kojih se može doći do svih fondova iz kojih se mogu finansirati infrastrukturni projekti i svi drugi koji su značajni za razvoj Crne Gore.
Govoreći o situaciji u BiH, Ramusović je naveo da je veliki dio industrijskih zona u svim lokalnim samoupravama zapušten i nefunkcionalan, dodajući da menadžment tih samouprava treba da napravi plan i strategiju ustupanja zemljišta, uz nisku cijenu i subvencioniranje doprinosa za zapošljavanje na period do tri godine.
„Na taj način se stimulišu investitori za otvaranje proizvodnih fabrika, a time se stvaraju uslovi za zapošljavanje građana. Uslov za dobijanje plata je otvaranje proizvodne fabrike sa minimum 100 radnih mjesta“, rekao je Ramusović.
On je dodao da otvaranje više takvih proizvodnih fabrika stvara uslove za formiranje biznis zone koja se u EU naziva biznis inkubatorima.
„Nakon tri godine, biznis inkubatori postaju značajan resurs lokalnim samoupravama za punjenje njihovih budžeta i ekonomski razvoj opština. Smatram da je ovo jedan od ključnih segmenata koji mogu podstaknuti našu dijasporu da investiraju u matičnu državu“, pojasnio je Ramusović.
Na pitanje šta bi izdvojio kao glavne probleme iseljenika Crne Gore u BiH, Ramusović je odgovorio da se glavni problem odnosi na saobraćajnu povezanost sa matičnom državom.
„Prošlo je dosta godina, a u tom smjeru ništa se nije napravilo osim nekih dogovora koji još nijesu pokrenuti u smjeru realizacije obnove saobraćajne povezanosti. Svjedoci smo da za daljinu od 250 kilometara nam treba automobilom četira sata vožnje, a autobusom do šest sati“, naveo je Ramusović.
On smatra da se uz bolju saobraćajnu povezanost stvaraju uslovi za efikasniju saradnju sa iseljenicima i robni promet, što je uslov za napredak države na ekonomskom planu.
„Crna Gora je nesumnjivo prijateljski nastrojena prema BiH, ali isto tako treba da se nađu moduli za bržu saobraćajnu povezanost koja bi BiH okrenula prema luci Bar, što bi donijelo velike benefite i ojačalo i sada dobre odnose dvije države“, ocijenio je Ramusović.
On je dodao da je vrlo značajan segment, koji još nije u potpunosti definisan, pravna sigurnost.
„Većina iseljenika ima državljanstvo BiH, ali oni koji ga još ne posjeduju imaju dosta problema oko upisa nekretnina, statusa i drugih pravnih radnji koje je trebalo da budu regulisane bilateralnim sporazumom“, kazao je Ramusović.
On smatra da Crna Gora treba da posveti veliku pažnju velikom broju porodica koje su se iselile u BiH i ostale zemlje, a koje u matičnoj državi imaju jasno ucrtane istorijske korijene.
Ramusović je kazao da dosta istorijskih znamenitih objekata nestaje zbog urbane gradnje, a time se briše identitet porodicama koje su bile „kostur u nastajanju današnjih gradova“.
„Ova konstatacija ne treba da bude kritika, već podstrek vlastima da se zaustave takvi procesi. Nedavno je u Beranama srušen objekat „Narodna tehnika“ koji je od istorijskog značaja kako za Berane, tako i za moju porodicu koja je bila vlasnik objekta u nekom vremenu“, rekao je Ramusović.
Govoreći o tome kakav je odnos novih generacija iseljenika, koji nijesu rođeni u Crnoj Gori, prema matičnoj državi, Ramusović je naveo da se ljubav prema Crnoj Gori generacijama prenosi sa starijih na mlađe.
„Sve generacije koje su bile u iseljeništvu su prenijele nasljednicima ljubav prema matičnoj državi njihovih roditelja, pa zato i nove generacije koje nijesu rođene u Crnoj Gori prihvataju je kao svoju maticu“, naveo je Ramusović.
On je pozvao kompetentne institucije da pokrenu projekte na obrazovnom i kulturnom planu koji će još više učvrstiti već započetu ljubav prema Crnoj Gori i time stvoriti uslove za bližu saradnju sa novim generacijama.
