Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Neznatan pad indeksa i manji promet obilježili su mirnu sedmicu na Montenegroberzi, u kojoj je Vlada usvojila izmjene i dopune Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju (PIO), koje bi trebalo da obezbijede veću stabilnost sistema i adekvatnost penzijskih davanja.
Pokazatelj vrijednosti deset najboljih kompanija MNSE10 oslabio je 0,4 odsto na 689,71 poen, a MONEX neznatno na 10.173,8 bodova.
Promet, koji je iznosio skoro 49 hiljada EUR, bio je četiri puta manji od prošlosedmičnog i realizovan je kroz 30 transakcija.
Najveći udio u transakcijama i prometu imale su akcije Crnogorskog Telekoma 33,3 odnosno 48,9 odsto.
Akcija te telekomunikacione kompanije su pale 7,5 odsto na 1,11 EUR.
Skupština je u četvrtak usvojila izmjene i dopune Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju (PIO) kojim se poboljšavaju uslovi penzionisanja, jer se iz obračunskog perioda isključuje jedna četvrtina perioda staža koji je budućim penzionerima najnepovoljniji.
Te pogodnosti moći će da iskoriste svi osiguranici koji su pravo na penziju prvi put ostvarili od 1. januara ove godine.
U cilju postizanja veće stabilnosti i održivosti penzionog sistema donijete su mjere koje se odnose na postepeno ukidanje posebnih uslova penzionisanja do 31. decembra naredne godine, nakon čega će svi osiguranici ostvarivati to pravo po opštim uslovima.
Takođe, predviđeno je da se za ispunjenje uslova za sticanje prava na penziju uzima u obzir staž osiguranja, odnosno periodi provedeni na radu za koje je uplaćen doprinos za PIO, dok se za određivanje visine penzije uzima u obzir penzijski staž, u koji osim staža osiguranja spadaju i periodi posebnog staža za koje nijesu plaćeni doprinosi za PIO.
Za sve koji, po važećem zakonu, pravo na penziju ostvaruju sa 40 godina staža osiguranja propisuje se i starosna granica od 61 godinu. Takođe se predviđa podizanje starosne granice za sticanje prava na prijevremenu starosnu penziju sa 62 na 63 godine života, u prelaznom periodu od ove do 2025. godine.
Predviđena je i promjena načina usklađivanja penzija i vrijednosti penzija za jedan lični bod. Umjesto usklađivanja sa 75 odsto kretanja potrošačkih cijena i 25 odsto kretanja zarada, uvodi se usklađivanje po ‘rotirajućoj formuli’ sa 75 odsto parametra koji je veći i 25 odsto parametra koji je manji.
U socijalnom dijalogu sa sindikatima i unutar Socijalnog savjeta dogovorene su i mjere koje se odnose na to da se starosna granica za sticanje prava na starosnu penziju, čije podizanje je bilo predviđeno na 67 godina života, zaustavi na 66 godina za muškarce i 64 godine za žene.
Usvojenim izmjenama i dopunama nominalni iznos najniže penzije povećaće se sa 128,82 EUR na 145,77 EUR, odnosno 13,16 odsto.
Gubile su akcije kotorske kompanije Napredak 10,5 odsto na 1,7 centi i Jugopetrola 0,6 odsto na 9,1 EUR.
Akcija Elektroprivrede (EPCG) gubila je 1,8 odsto na 3,24 EUR.
Akcionari EPCG su na sjednici Skupštine u petak prihvatili odluku o usmjeravanju prošlogodišnje dobiti na neraspoređenu dobit kompanije, tako da ona iznosi 41,18 miliona EUR.
Na sjednici je saopšteno da su sve kompanije u sastavu EPCG imale u prošloj godini dobro poslovanje, pored loše hidrološke situacije, dok je EPCG grupa imala dobit oko 39 miiona EUR.
Na Skupštini je konstatovano da je, pored loše hidrološke situacije, prošla godina bila jedna od uspješnijih poslovnih godina.
Ostvareni neto rezultat EPCG u prošloj godini iznosi 28,35 miliona EUR.
EPCG je ove sedmice donijela i odluku da nastavi dodatno subvencioniranje skoro 20 hiljada domaćinstava, korisnika prava na subvenciju za električnu energiju.
Iz EPCG su kazali da će subvencije biti obračunate na julskom, avgustovskom i septembarskom računu i sprovodiće se u skladu sa uputstvom o postupku i načinom sprovođenja programa subvencioniranja računa za električnu energiju i uredbom o snabdijevanju ranjivih kupaca.
“Iznos subvencija je dupliran, odnosno identičan iznosu koji za ovu svrhu opredjeljuje Vlada”, podsjetili su iz EPCG.
Subvencije se obračunavaju na osnovu spiskova koje svakog mjeseca stižu od Ministarstva rada i socijalnog staranja, pa nema potrebe da korisnici po tom osnovu dolaze u prostorije EPCG.
Iz EPCG je ove sedmice saopšteno i da će redovni godišnji remont hidroelektrane (HE) Perućica početi u ponedjeljak, a potpuna obustava rada u elektrani trajaće do 5. septembra.
Ojačale su akcije Luke Bar osam odsto na 27 centi, Plantaža 2,3 odsto na devet i Crnogorskog elektroprenosnog sistema 1,4 odsto na 57 centi.
Akcija Poslovno logističkog centra Morača ostala je na prošlosedmičnih 2,02 EUR.
Kompanija Zetatrans, čijim akcijama se ove sedmice nije trgovalo, zabilježila je na kraju drugog kvartala neto dobit od 154,78 hiljada EUR, 2,7 puta manju nego u istom periodu prošle godine.
Poslovni prihodi preduzeća su, prema izvještaju objavljenom na sajtu Montenegroberze, pali 23 odsto na 2,41 milion EUR.
Poslovni rashodi kompanije su na kraju juna bili 17 odsto manji na 2,19 miliona EUR.
Ove sedmice je i Centralna banka (CBCG) usvojila četvrti set mjera usmjerenih na ublažavanje negativnih posljedica pandemije koronavirusa na finansijski sistem i realnu ekonomiju, koje, između ostalog, podrazumijevaju moratorijum na otplatu kredita iz prioritetnih sektora.
Prvom mjerom, koja se odnosi na moratorijum na otplatu kredita iz prioritetnih sektora, propisuje se obaveza banaka da odobre moratorijum korisnicima kredita iz sektora turizma, poljoprivrede, šumarstva i ribarstva.
Pravo na moratorijum, koji se može iskoristiti od 1. septembra ove godine do 31. avgusta naredne, imaju korisnici kredita iz pomenutih sektora koji ispunjavaju dva uslova.
„Prvi uslov je da na 31. decembar prošle godine nijesu imali kašnjenje u otplati kredita duže od 90 dana i da na taj dan njihov kredit nije bio klasifikovan u kategoriju nekvalitetne aktive“, objasnili su iz CBCG.
Moratorijum na otplatu kredita podrazumijeva privremenu obustavu svih plaćanja obaveza po osnovu kredita – glavnice, kamate i zatezne kamate.
Banke će za vrijeme trajanja moratorijuma obračunavati redovnu, nepromijenjenu ugovorenu kamatu i ona se, shodno danas usvojenoj odluci, može izmiriti na jedan od tri načina.
Druga mjera CBCG odnosi se na odobravanje i restrukturiranje kredita korisnicima iz prioritetnih sektora. Njom se daje mogućnost bankama da kredite koje odobre ili restrukturiraju korisnicima iz pomenutih sektora, u periodu od 1. septembra ove godine do 31. avgusta naredne, mogu tretirati kao kredite iz klasifikacione kategorije A.
Time se, kako su objasnili, stimuliše odobravanje i restrukturiranje kredita, s obzirom da banke neće imati potrebu za dodatnim kapitalom po tom osnovu.
