Podgorica, (MINA) – Institut za javno zdravlje (IJZ) fokusiran je i kroz različite mehanizme međunarodne saradnje učestvuje u razmjeni informacija i intenzivno prati epidemiološka dešavanja povodom pojave novog soja koronavirusa koji se pojavio u Velikoj Britaniji.
Iz Instituta su kazali da će, u zavisnosti od daljeg razvoja epidemiološke situacije, ukoliko podaci i dokazi koji se budu akumulirali tokom narednih dana i sedmica jasno ukažu na potrebu, predložiti Ministarstvu zdravlja dodatne mjere koje bi spriječile importaciju i širenje novog genetskog soja koronavirusa.
“Sve opšte i nespecifične protivepidemijske mjere imaju apsolutnu učinkovitost i protiv novog soja koronavirusa koji se pojavio u Velikoj Britaniji, a to su nošenje maski, držanje distance, izbjegavanje okupljanja i održavanje higijene ruku”, navodi se u saopštenju.
Iz Instituta su kazali da se jedino istovremenim vođenjem i pridržavanjem pomenutih mjera mogu postići zadovoljavajući rezultati i suzbiti dalje obolijevanje od ovog i svih potencijalnih drugih izmjena koronavirusa.
“Tokom posljednjih nekoliko sedmica, Ujedinjeno Kraljevstvo (UK) se suočilo sa naglim porastom broja slučajeva COVID-19 infekcije, posebno na području jugoistočne Engleske, što je dovelo do intenzivnih epidemioloških i virusoloških istraživanja”, navodi se u saopštenju.
Iz IJZ-a su kazali da su rezultati preliminarnih virusoloških analiza genoma virusa otkrili da se kod određenog broja slučajeva oboljelih od COVID-19 radi o infekciji sojem virusa SARS-CoV-2 koji ima novu, jedinstvenu filogenetsku strukturu.
“Nova varijanta virusa je definisana višestrukim mutacijama na tzv. spike ili “S” proteinu na površini virusa koja nije povezana sa težim kliničkim ishodima kod inficiranih osoba”, dodaje se u saopštenju.
Iz IJZ-a su napomenuli da je u potpunosti očekivano, a i ranije naučno dokazano, da se novi koronavirus neprestano mijenja i mutira, što, kako su naveli, rezultira pojavom novih genetskih varijanti virusa.
“Preliminarne analize u Velikoj Britaniji sugerišu da je ova varijanta virusa „prenosivija“ od prethodno cirkulišućih varijanti, sa procijenjenim potencijalom za povećanje reproduktivnog broja (R) za oko 0,4 ili sa procjenom povećane transmisivnosti do 70 odsto u odnosu na genetske sojeve virusa koji trenutno dominira”, kaže se u saopštenju.
Navodi se da je, zaključno sa 13. decembrom, potvrđeno ukupno 1.108 slučajeva infekcije novom virusnom varijantom u UK, dok su Danska i Holandija, a prema izvještajima medija i Belgija, do danas prijavile tek nekoliko slučajeva infekcije novom mutiranom varijantom.
“Međutim, s obzirom na to da druge države Evropske unije (EU) u znatno manjoj mjeri sprovode genetsko sekvenciranje virusa nego UK, trenutna šire rasprostranjena transmisija nove varijante virusa u Evropi u odnosu na registrovanu se ne može isključiti”, kazali su iz IJZ-a.
Navodi se da su, kao odgovor na porast slučajeva infekcije izazvane ovom varijantom, okruzi unutar UK 19. decembra najavili pooštravanje protivepidemijskih mjera, posebno onih u vezi sa putovanjima, a koje će se primenjivati od 20. decembra.
“U sklopu novih mjera, najpogođenija područja na jugu prelaze na najviši – „nivo 4“ javnozdravstvene opasnosti koji podrazumijeva ograničenje kretanja unutar i između više i manje pogođenih područja”, kazali su iz Instituta.
Mjere, kako se navodi, uključuju i preporuke stanovnicima najugroženijih područja da ograniče kretanje i putovanja, uključujući međunarodna putovanjaa, a Vlada Škotske objavila je zabranu putovanja između Škotske i ostatka Velike Britanije od 26. decembra.
Iz IJZ-a su kazali da su za sada samo dvije države EU odlučile da uvedu rigoroznije mjere u međunarodnom saobraćaju ka UK.
“Holandija je izdala zabranu putovanja iz Velike Britanije (na snazi od šest sati 20. decembra do 1. januara naredne godine), a Belgija je zaustavila avio i željeznički saobraćaj sa Velikom Britanijom u periodu od 24 sata od ponoći 20. decembra. Međutim, izgleda da broj država koje ograničavaju letove ka UK postepeno raste”, navodi se u saopštenju.
Iz Instituta su kazali da jasno porijeklo navednih mutacija nije utvrđeno, ali da su za sada najizvjesnije dvije teorije.
“Produžena SARS-CoV-2 infekcija kod pacijenta sa smanjenom imunokompetentnošću, što je nalik situacijama u kojima je ranije dokazana i opisana mutacija virusa. Ovakva produžena infekcija može dovesti do ubrzane akumulacije mutacija”, navodi se u saopštenju.
Dodaje se da se procesi adaptacije virusa koji se javljaju u različitim osjetljivim životinjskim vrstama, zatim ponovo prenose na ljude.
“Opisani slijed događaja je ranije doveo do pojave varijante virusa sa višestrukim mutacijama S proteina u Danskoj tokom prenosa među nerc kunica. Različite mutacije vezane za iste životinje su opisane i u Holandiji”, kazali su iz IJZ-a.
Navodi se da je UK izvijestilo ECDC i Regionalnu kancelariju Svjetske zdravstvene organizacije (SZO) za Evropu da ne postoji jasna epidemiološka veza sa životinjama, “tako da je ovo objašnjenje manje verovatno za ovu varijantu”.
Dodaje se da su u toku epidemiološka istraživanja kako bi se detaljnije shvatilo širenje nove varijante virusa širom Velike Britanije i EU/EEA.
“U Velikoj Britaniji istrage uključuju i procjenu ozbiljnosti kliničke slike, prenosivosti i antigenih promjena, uključujući neutralizaciju virusa upotrebom seruma rekonvalescenata, kao i praćenje eventualne infekcije kod pacijenta koji su primili do sada dostupne vakcine”, kaže se u saopštenju.
