Podgorica, (MINA) – Mobing je pojava koju je veoma teško dokazati, a većina crnogorskih sudova nije dovoljno senzibilisana da presuđuje u tim predmetima, ocijenila je savjetnica za pravna pitanja u Uniji slobodnih sindikata Crne Gore (USSCG) Ivana Mihajlović.
Ona je agenciji MINA kazala da se USSCG u radu nerijetko susretala sa prijavama zaposlenih u vezi sa mobingom, ali da je mali broj tih predmeta procesuiran, odnosno doveden do kraja.
“Činjenica da je mobing jedna od pojava koje je veoma teško dokazati i da većina naših sudova nije dovoljno senzibilisana da presuđuje u predmetima koja se odnose na to, dovodi do toga da se veliki broj zaposlenih ne usuđuje da dovede postupak do kraja”, rekla je Mihajlović.
To je, kako je ocijenila, veoma zabrinjavajuće ne samo za pojedince koji trpe mobing, nego za društvo u cjelini.
“Mobing, kao jedna negativna pojava, ostavlja duboke psihološke uticaje na zaposlene koji ga trpe. To je pojava kojoj svi moramo, kao društveni akteri, stati na kraj”, kazala je Mihajlović.
Kako je navela, u USSCG najviše predmeta mobinga odnosilo se na procedure dokazivanja te pojave na nivou poslodavca.
Mihajlović je rekla da veliki broj poslodavaca nije ispunio zakonsku obavezu kada je u pitanju mobing, odnosno nije odredio posrednika za zaštitu od mobinga.
Ona je dodala da se i u velikim kolektivima, sa velikim brojem zaposlenih, dešava da ne postoji nijedan posrednik.
Prema riječima Mihajlović, tek kad se desi jedan takav slučaj, onda se aktiviraju nadležni u tom preduzeću kako bi na brzinu imenovali nekog ko bi posredovao između zaposlenog koji trpi mobing i mobera.
“Na žalost, često se dešava da tamo gdje postoji sindikat traži se samo njegovo mišljenje o posredniku, ali ne i saglasnost. Dešava se da izabrani posrednici budu iz dijela najužeg menadžmenta, a njihova objektivnost je onda upitna”, kazala je ona.
Prema riječima Mihajlović, često se dešava da zaposleni uopšte ne prepoznaju neka ponašanja kolega ili pretpostavljenih, a koja imaju obilježja mobinga.
Mihajlović je kazala da je za mobing karakretistično da se često miješa sa diskriminacijom.
“I u tom slučaju sudovi imaju problem da prepozanju šta je mobbing, a šta diskriminacija”, smatra ona.
Mihajlović je dodala da USSCG kroz različite edukativne seminare pruža edukaciju zaposlenima o tome kako da prepoznaju mobbing.
Kako je navela, Ustav, kao najviši pravni akt, zakonski i podzakonski akti i međunarodni standardi garantuju dostojanstvo na radu, kao jedno od glavnih načela.
“Ukoliko ne postoji to dostojanstvo na radu, postavlja se pitanje kako zaposleni uopšte može da ostvaruje osnovno pravo na rad i kako da obezbijedi sebi i porodici egzistenciju”, kazala je Mihajlović.
Dodaje da kada neko trpi mobbing, nerijetko se dešava da nije samo on žrtva toga, nego čitava porodica, pa i okruženje tog pojedinca.
“Nerijetko se kao predmeti u kojima ima elementa mobinga javljaju koleginice koje po povratku sa roditeljskog odsustva bivaju degradirane, daju im manje zahtjevne poslovi ili se uopšte ne uključuju u proces rada, a u tom periodu su posebno ranjive i trebalo bi da im bude pružena posebna podrška”, rekla je Mihajlović.
Ona je navela da se nerijetko dešava suprotna situacija, da se te žene izoluju od procesa rada, ili se od njih očekuje da napuste posao.
Iz Uprave za inspekcijske poslove agenciji MINA su saopštili da je od početka ove godine jedna žena prijavila mobing, dok su u istom periodu prošle godine prijavljena dva slučaja, odnosno jedna žena i jedan muškarac.
U prijavi iz ove godine, podnijetoj Inspekciji rada, navedeno je neprimjereno verbalno ponašanje poslodavca prema zaposlenoj, u vezi sa raspodjelom poslova među zaposlenim i prostornim rasporedom izvršilaca.
Iz Uprave su kazali da nijesu utvrđene povrede prava iz radnog odnosa, ali je poslodavac kažnjen jer nije obezbijedio zaštitu mobingovane osobe, odnosno nije odredio posrednika za rješavanje tih sporova na nivou firme.
Kako su naveli, od ukupnog broja inicijativa u prošloj godini, 1.462, 14 se odnosilo na mobing, odnsono devet muškaraca i pet žena su podnijeli prijave.
„Inspekcija rada je utvrdila nepravilnost u devet slučajeva u dijelu nepoštovanja zakonske procedure za zaštitu od mobinga kod poslodavca, odnosno neodređivanja posrednika za vođenje postupka kod poslodavca, neobavještavanje zaposlenih o prepoznavanju, postupku i načinu zaštite od mobinga, koje su otklonjene po ukazivanju inspektora“, rekli su iz Uprave za inspecijske poslove.
Iz Uprave su objasnili da u ostalim slučajevima nijesu konstatovane nepravilnosti iz nadležnosti Inspekcije rada, koja se ne bavi utvrđivanjem radnji i ponašanja koja imaju obilježja mobinga, pa su podnosioci inicijativa upućivani na sudsku zaštitu, Agenciju za mirno rješavanje radnih sporova i na Ombudsmana.
