Podgorica, (MINA) – Izvještaj Evropske komisije (EK) o Crnoj Gori je sveobuhvatno, precizno i objektivno predstavio stanje u pravosuđu kao nastavak duboke institucionalne krize, smatraju u Akciji za ljudska prava (HRA).
Iz HRA-a su saopštili da pravosuđe realno pati zbog slabog upravljanja, nedostatka strateške vizije i korupcije, i da je sve to prepoznato.
„Dvije ključne funkcije su u v.d. stanju, legitimnog predsjednika Vrhovnog suda nema bar od decembra 2020, vrhovnog državnog tužioca od oktobra 2019. Sada je novembar 2023. godine“, navodi se u saopštenju.
Iz HRA su kazali da je, kao i posljednjih deset godina, EK ponovila da je crnogorsko pravosuđe i dalje podložno političkom uticaju.
U HRA smatraju da je krajnje vrijeme za uvođenje neophodnih garancija protiv neprimjerenih uticaja, kao i drugih praktičnih uslova da pravosudne institucije budu spremne da obezbijede vladavinu prava.
Vlada, kako su poručili iz te nevladine organizacije (NVO), mora ozbiljno da razmotri uvođenje vetinga, ubrza rad na izmjenama zakona i hitno obezbijedi materijalne uslove koji nedostaju i državu dovode u ponižavajući položaj.
Iz HRA su naveli da je EK konstatovala da nije bilo napretka u reformi pravosuđa, rezultata u primjeni Strategije reforme pravosuđa za period od 2019. do prošle godine i njenog Akcionog plana za 2021- 2022, kao i da je Vlada propustila da usvoji naredni strateški dokument u toj oblasti.
„HRA podsjeća da Crna Gora sprovodi reformu pravosuđa više od dvije decenije sa nedovoljnim rezultatima u pogledu nezavisnosti i odgovornosti sudija i državnih tužilaca, jer se jedne te iste kritike ponavljaju svake godine već deset godina“, kaže se u saopštenju.
Navodi se da nova Vlada mora odmah da se posveti analizi rezultata dosadašnje reforme, da pročita sve relevantne kritike inostranih i domaćih stručnjaka i na osnovu svega toga isplanira neophodne mjere, sa odgovarajućim rokovima za njihovu primjenu.
„EK je nedvosmisleno kritikovala državu zbog ignorisanja preporuka Venecijanske (VK) i Evropske komisije u odnosu na izmjene zakona o Državnom tužilaštvu, o Sudskom savjetu i sudijama i o predsjedniku“, kaže se u saopštenju.
Iz HRA su naveli da je EK još 2021. godine izrazila očekivanje da se Zakon o državnom tužilaštvu izmijeni, ali do danas taj zadatak nije blizu ispunjenja.
Oni su apelovali na novu Vladu da u nove zakone uvrsti sve preporuke evropskih pravnih stručnjaka koji čine VK.
Kako su kazali iz HRA, u slučaju da neku odbije da primjeni, za to javnosti treba da pruži adekvatno argumentovano obrazloženje.
Oni su rekli da je EK i ove godine kritikovala Sudski savjet i Tužilački savjet (TS), da im nedostaje proaktivnosti i veće posvećenosti obavljanju funkcija, da je neophodno da unaprijede transparentnost rada kroz objavljivanje obrazloženih odluka o izboru, napredovanju i utvrđivanju odgovornosti sudija i državnih tužilaca.
„Da nema napretka u jačanju odgovornosti sudija i državnih tužilaca zbog, između ostalog, nedjelotvornog rada komisija za utvrđivanje etičke odgovornosti i nedostatka konzistentnosti oba savjeta u sankcionisanju nosilaca pravosudnih funkcija za nedostavljanje podataka o imovini i prihodima“, naveli su iz HRA.
Iz te NVO su kazali da je opravdano ocijenjeno da se “podriva demokratski legitimitet Sudskog savjeta” zbog činjenice da njegova tri člana Vesna Simović Zvicer, Loro Markić i Dobrica Šljivančanin polako ulaze u desetu godinu obavljanja funkcije, iako je Ustav njihov mandat ograničio na četiri godine, jer je Skupština pet godina bila nesposobna da izabere nove članove.
„Ocijenjeno je da je TS suprotno evropskim standardima predložio izmjene Zakona o Državnom tužilaštvu kojim bi se neograničeno produžio mandat v.d. VDT-u, izabrao Tatjanu Begović za vršiteljku dužnosti VDT-a, i dao pravo v.d. VDT-u da nakon isteka šestomjesečnog mandata ostaje da radi kao tužilac u Vrhovnom državnom tužilaštvu“, kaže se u saopštenju.
Iz HRA apelovali su na oba savjeta da pregledaju sve kritike koje je EK uputila na njihov račun i ove i prethodnih godina i da hitno promjene praksu.
Kako su naveli iz te NVO, jedini napredak zabilježen u odnosu na pravosudna imenovanja je izbor troje sudija Ustavnog suda u februaru ove godine.
Iz HRA su kazali da je, međutim, primijećeno i da time nije obezbijeđena puna funkcionalnost tog suda, jer trenutni paran broj sudija nije djelotvoran za donošenje odluka, pa je neophodno izabrati sedmog sudiju.
„Činjenica koju EK nije prepoznala je da je popunjenost sudijskog kadra u osnovnim sudovima sada 78 odsto, što znači da im nedostaje preko petine sudija, 22 odsto ili njih 31“, dodali su iz HRA.
To se, kako su rekli, u praksi odražava na ažurnost sudova – ročišta se zakazuju na četiri mjeseca, donošenje odluka kasni, a rješavanje ozbiljnih životnih potreba građana odlaže u nedogled.
„Već desetu godinu zaredom, EK ponavlja da Crna Gora nije u potpunosti primijenila sve instrukcije za prikupljanje statističkih podataka u skladu sa standardima Evropske komisije za efikasnost pravosuđa (CEPEJ) i da bi trebalo da modernizuje informativni sistem PRIS“, kaže se u saopštenju.
Nova vlada, kako su kazali iz HRA, sada ima priliku i obavezu da se konačno postara za pouzdane i uporedive statističke podatke o radu crnogorskog pravosuđa i da modernizuje informativni sistem.
Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS
