Podgorica, (MINA) – Evropski sud za ljudska prava proglasio je neprihvatljivom tužbu u predmetu Krdžalija i drugi protiv Crne Gore za slučaj deportacije izbjeglica, saopštila je zastupnica Crne Gore pred sudom u Strazburu Valentina Pavličić.
Ona je pojasnila da se predmet odnosti na prinudno preseljenje članova porodica podnositeljki predstavke, koji su se zatekli na teritoriji Crne Gore kao izbjeglice iz Bosne i Hercegovine, državnim organima Republike Srpske u maju 1992. godine.
Pavličić je rekla da su se podnositeljke žalile Evropskom sudu na nedostatak djelotvorne istrage povodom spornih događaja, u kontekstu procesnog aspekta zaštite prava na život i zabrane mučenja iz člana 2 i 3 Konvencije o zaštiti osnovnih ljudskih prava i sloboda.
Kako je navela, Vlada Bosne i Hercegovine iskoristila je svoje konvencijsko pravo i umiješala se u spor, priklanjajući se navodima iz podnijete predstavke i posebno ukazala na pozadinu slučaja, istorijski kontekst i okolnosti.
„Te dala svoje izjašnjenje o prihvatljivosti i osnovanosti navedene predstavke, konačno predlažući da se zbog propusta sprovede nezavisna i temeljna istraga, prihvati podnijeta predstavka i utvrdi kršenje procesnih obaveza Crne Gore koje se tiču zaštite prava na život i apsolutne zabrane mučenja iz člana 2 i 3 Konvencije“, rekla je Pavličić.
Ona je kazala da je prigovor punomoćnika podnositeljki predstavke da je državno tužilaštvo „ignorisalo određene dokaze“ pravno osporen argumentima da su sud i tužilaštvo kao nezavisni organi slobodni da ocjenjuju prikupljene dokaze i shodno njima vode postupke.
„Nakon razmatranja činjenica predmetnog spora, te svih pravnih argumenata stranaka u postupku, Evropski sud je na temelju svoje dobro ustanovljene sudske prakse, donio odluku kojom je jednoglasno predstavku proglasio neprihvatljivom“, saopštila je Pavličić.
Kako je rekla, Evropski sud je zaključio da, ima ovlašćenje da u predmetima u kojima je došlo do nastupanja smrti, ispituje djelotvornost istrage i utvrđivanje odgovornosti direktnih počinilaca za to, što u konkretnom predmetu nije bio slučaj.
„Međutim, država ima pozitivnu obavezu da preduzme sve adekvatne mjere radi zaštite života osoba u okviru svoje nadležnosti i imajući u vidu da su smrt i nestanak osoba u značajnoj mjeri rezultat slijeda događaja izazvanih prinudnim preseljenjem, odlučio je da ispituje predmet i po pitanju ratione personae“, navela je Pavličić.
Ona je kazala da je sud utvrdio da je nesporno da se događaj desio 11 godina i devet mjeseci prije stupanja na snagu Konvencije u odnosu na Crnu Goru, u kojem vremenskom intervalu nijesu sprovođene nikakve procesne radnje u kontekstu istrage.
„Te da je čitava istraga sprovedena nakon kritičnog datuma, kao ratni zločin protiv civilnog stanovništva, čime je naznačeno da je kritični događaj predstavljao djelo čija je dimenzija veća od običnog krivičnog djela i u kom smislu je zadovoljio i te kriterijume Konvencije za ispitivanje“, dodala je Pavličić.
Ona je saopštila da je, ispitujući status žrtve podnositeljki predstavke, Evropski sud ponovio svoj standard da pojedinac ne može da tvrdi da je žrtva Konvencije, kada su nadležni državni organi priznali, izričito ili suštinski, povredu i obezbijedili pravičnu naknadu.
Prema riječima Pavličić, priroda tog predmeta ukazuje da činjenica smrti nije namjerno izazvana od nadležnih crnogorskih organa, niti je nastala nakon napada ili zlostavljanja koje su vlasti izvršile.
Ona je kazala da je utvrđeno da su nadležni crnogorski organi sproveli istragu u vezi sa spornim događajem za koji su optužili devet osoba za ratne zločine protiv civilnog stanovništva.
„Primijećeno je da su nadležni organi istragu započeli samostalno, po sopstvenom nahođenju, ne prepuštajući se inicijativi podnositeljki predstavke da podnesu formalnu tužbu ili predlože sprovođenje bilo kakvih istražnih postupaka“, navela je Pavlići.
Ona je kazala da je Evropski sud konstatovao da iz spisa predmeta proizilazi da je suđenje završeno efikasno, da su saslušani svi svjedoci i provedeno više od 120 pisanih dokaza.
Prema riječima Pavličić, sud je naveo da nije pronašao element u obrazloženju odluka domaćih sudova, koji bi ga naveo da zaključi suprotno od onoga što su zaključili crnogorski sudovi.
“Iako predmetni postupci nijesu rezultirali osuđujućim presudama, Evropski sud nije našao bilo kakvu indikaciju u datom predmetu koja bi mu ukazala da su crnogorski organi postupali arbitrarno ili nezakonito ili da je došlo do nepoštovanja prava ili nedostatka djelotvornog ispitivanja datog predmeta“, saopštila je Pavličić.
Ona je rekla da je Evropski sud odbacio pritužbe podnositeljki predstavke na ishod domaćih postupaka, koji su rezultirali oslobađajućom presudom.
„Smatrajući da se oslobađajuća odluka ne može pripisati propustu u fazi istrage niti toleranciji države ili koliziji u činjenju nezakonitih djela, već naprotiv da su nakon sprovedene temeljne istrage i suđenja, sudovi u cjelosti razmotrili sve činjenice datog predmeta, iz kojeg su izveli zaključak da optužene osobe nijesu počinila ratni zločin“, dodala je Pavličić.
Ona je kazala da je Evropski sud primijetio da postoje određene neusklađenosti između određenih nalazišta domaćih sudova i međunarodnih krivičnih sudova i tribunala, ali da je i podsjetio na dobro ustanovljeni standard da se njegova nadležnost ograničava na povrede Konvencije, a ne na utvrđivanje lične krivične odgovornosti.
Pavličić je kazala da je predstavka jednoglasno proglašena neprihvatljivom, jer su domaći organi suštinski priznali povredu Konvencije i u krivičnom i u parničnom postupku, obezbijedili podnositeljkama predstavke pravičnu nadoknadu, shodno onoj koju Evropski sud dosuđuje.
„Te u kom smislu su iste potvrdile da su bile u cjelosti obeštećene za svu pretrpljenu štetu uzrokovanu smrću najbližih srodnika i odrekle se svih budućih zahtjeva za naknadu štete po tom osnovu, a što je učinjeno prije pokretanja krivičnog postupka, čime su izgubile status žrtve“, navodi se u saopštenju Pavličić.
Pravo preuzimanja ovog sadrzaja imaju samo korisnici Agencije MINA.
Kompletna informacija dostupna je korisnicima na linku MINA SERVIS
Longer version of article is available on a link MINA ENGLISH SERVIS
