Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Moratorijum na otplatu kredita i smanjenje ukupne ekonomske aktivnosti imaće negativan uticaj na likvidnost banaka i odraziće se na pad njihove neto dobiti, saopštili su iz Centralne banke (CBCG).
Iz CBCG su objasnili da moratorijum podrazumijeva privremenu obustavu svih plaćanja obaveza po osnovu kredita – glavnice, kamata, zateznih kamata, naknada.
“U dijelu likvidnosti to znači da će banke u periodu od tri mjeseca, koliko traje moratorijum, biti uskraćene za sve novčane prilive po osnovu otplate kredita, odnosno pripadajućeg dijela glavnice i kamate. Dovoljno je reći da to predstavlja četvrtinu godišnjeg priliva banaka po navedenom osnovu, što predstavlja negativan uticaj na likvidnu poziciju banaka”, rekli su Danu iz CBCG.
Kako su dodali, jaka likvidna pozicija banaka u pretkriznom periodu, izražena kroz visok nivo likvidne aktive od skoro milijardu EUR, odnosno preko 20 odsto ukupne aktive, omogućiće bankama da se na uspješan način izbore sa umanjenim prilivima likvidnih sredstava tokom trajanja moratorijuma.
“Posebno treba naglasiti da se od banaka, sa pravom, očekuje da tokom i nakon moratorijuma nastave sa kreditnom aktivnošću, uz ekstenzivna restrukturiranja, uključujući grejs periode, što će sve za posljedicu imati dodatni pritisak na njihovu likvidnu poziciju”, saopštili su iz CBCG.
U dijelu prihoda, kako su naveli, banke će tokom moratorijuma obračunavati kamatu, u skladu sa ugovorom definisanim uslovima, odnosno kamatnom stopom.
Kao što je, kako su naveli, poznato, prihodi se u bilansu uspjeha knjiže po principu njihovog obračuna, a ne naplate.
“Naime, bez obzira što prihodi od kamata predstavljaju dominantnu vrstu prihoda banke, da bi se došlo do neto dobiti, od ukupnih prihoda banke treba oduzeti i rashode koji se odnose u prvom redu na pasivne kamate, naknade, opšte troškove i troškove obezvređenja, odnosno rezervacija za očekivane gubitke u skladu sa međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja (MSFI)”, dodali su iz CBCG.
Od svih navedenih troškova treba posebno izdvojiti troškove rezervacija za očekivane gubitke, koji su u direktnoj vezi sa kvalitetom aktive.
“Naime, veći nivo nekvalitetnih kredita korespondira sa većim nivoom ovih rezevacija, što za rezultat ima manju neto dobit banaka, a u ekstremnim slučajevima i poslovanje sa gubitkom”, objasnili su iz CBCG.
Iz CBCG su kazali da se u budućem periodu očekuje rast nivoa nekvalitetnih kredita, što će za posljedicu imati i veći nivo rezervacija, odnosno nižu neto dobit banaka.
Od 23. marta do 10. aprila za moratorijum se prijavilo 66,11 hiljada korisnika kredita, odnosno 52 odsto ukupnog broja korisnika kredita.
Moratorijumom je obustavljena otplata 1,3 milijarde EUR kredita.
